روز سه شنبه مورخ 7/ دی/1395 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد و چهل و چهارم تفسیر قرآن کریم (درس چهارم تفسیر سوره مبارکه فرقان) با موضوع آیات 35 الی 52 ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس سیصدو چهل و چهارم
درس چهارم سوره مبارکه فرقان آیات 35 الی 52
*موضوع درس *
1-تسلی و دلگرمی دادن به رسول .
2-بیان جهل و بیادبی کفار .
3-ذکر بخشی از نعمات الهی .
4- بحث عظمت رسول و رسالت وی و جهانی بودن اسلام .
** ترجمــه آیـــات**
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِیرًا ﴿35﴾
ما به موسی (ع) کتاب تورات دادیم و برادرش هارون را بهعنوان وزیر و دستیار و مشاور عالی وی تعیین کردیم.
فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِیرًا ﴿36﴾
و به آنان گفتیم: به میان قومی بروید که اسلاف آنها، آیات و برنامه ما را تکذیب کردهاند و ما هم آنها را نابود کردیم.
وَقَوْمَ نُوحٍ لَمَّا کَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَجَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ آیَةً وَأَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِینَ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿37﴾
و همچنین با قوم نوح (ع) برخورد کردیم و زمانی پیامبران ما را تکذیب و با آنها مخالفت کردند، آنان را غرق و نابود کردیم تا عبرت و درس شوند برای آیندگان؛ و ما برای ظالمان عذاب دردناکی آماده کردهایم.
وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَیْنَ ذَلِکَ کَثِیرًا ﴿38﴾
سایر اقوام دیگر مانند قوم عاد و ثمود و اصحاب رس که در یمامه زندگی میکردند، و اقوام دیگری با خدا و رسولان خدا مخالفت میکردند، یکی بعد از دیگری نابود کردیم و همگی عذاب عمل خود را چشیدند.
وَکُلا ضَرَبْنَا لَهُ الأمْثَالَ وَکُلا تَبَّرْنَا تَتْبِیرًا ﴿39﴾
برای این اقوام مورداشاره مَثَلها زدیم و نشانهها را نشان دادیم. معالوصف مَثَلها و نشانهها بیاثر بودند. عاقبت آنها را نیز زیروزبر کردیم.
وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْیَةِ الَّتِی أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَفَلَمْ یَکُونُوا یَرَوْنَهَا بَلْ کَانُوا لا یَرْجُونَ نُشُورًا ﴿40﴾
این مشرکان جاهل و مخالف، بر شهر و محلی که در اثر مخالفت با برنامه خداوند، محنت بر آنها باریده بود، گذر کردند و دیدند آثار گذشتگان را. معهذا بیدار نشدند و به قیامت و حشر باور پیدا نکردند و بر کفر ماندند
وَإِذَا رَأَوْکَ إِنْ یَتَّخِذُونَکَ إِلا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِی بَعَثَ اللَّهُ رَسُولا ﴿41﴾
کافران زمانی تو را میبینند، مسخرهات میکنند و به خود میگویند: این است که خدا او را بهعنوان پیامبر انتخاب کرده و برای ارشاد مردم فرستاده است؟ عجب پیامبری؟
إِنْ کَادَ لَیُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلا أَنْ صَبَرْنَا عَلَیْهَا وَسَوْفَ یَعْلَمُونَ حِینَ یَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِیلا ﴿42﴾
ایوای بر من. کاش فلانی را دوست خود قرار نمیدادم و امروز وضعم اینچنین نبود.
و به خود میگفتند: اگر ایستادگی و مقاومت نمیکردیم، محمد همه ما را منحرف میکرد. اینها به حقیقت مریضاند. ظلمت را نور میبینند و زمانی عذاب الهی را دیدند، خواهند فهمید که چه کسی گمراه است.
أَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنْتَ تَکُونُ عَلَیْهِ وَکِیلا ﴿43﴾
آیا میدانید و آگاهید آن قوم هواپرست که نفس خود را مانند خداوند پرستش میکنند، گمراهاند و به بیراهه میروند؟ زیاد محزون آنها مباش. شما وکیل آنها نیستید.
أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَکْثَرَهُمْ یَسْمَعُونَ أَوْ یَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلا کَالأنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلا ﴿44﴾
شما چنان تصور میکنید که آنها مطالب را میشنوند و درک میکنند؟ خیر نه میشنوند و نه تعقل کافی دارند. این جبههگیری در برابر برنامههای خداوند نشان میدهد، آنها از حیث فکر مانند چهارپایان هستند بلکه گمراهترند.
أَلَمْ تَرَ إِلَى رَبِّکَ کَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاکِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیلا ﴿45﴾
آیا ندیدید و نمیبینید که چگونه پروردگارت سایه را گسترده و متحرک ساخته و اگر میخواست آن را ثابت نگه میداشت؟ و بعد خورشید را بر وجود این سایه دلیل قراردادیم.
ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَیْنَا قَبْضًا یَسِیرًا ﴿46﴾
سپس آن سایه را آرامآرام برمیچینیم.
وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا ﴿47﴾
او خدایی است که شب را برای شما پوشش و لباس و خواب را مایه آرامش شما و روز را وسیله کار و کوشش و جنبش قرار داده است.
وَهُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیَاحَ بُشْرًا بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا ﴿48﴾
او خدایی است که بادها را پیشاپیش رحمت خود (باران) چون مژدهرسان به زمین میفرستد و از آسمان باران و آب پاک جهت حیات موجودات، نازل میکند.
لِنُحْیِیَ بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا وَنُسْقِیَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِیَّ کَثِیرًا ﴿49﴾
تا سرزمین خشک و پژمرده را با آن زنده و بقیه مخلوقات خود چه حیوانات و چه انسانهای بسیاری را سیراب کنیم.
وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَیْنَهُمْ لِیَذَّکَّرُوا فَأَبَى أَکْثَرُ النَّاسِ إِلا کُفُورًا ﴿50﴾
ما این مطالب و آیات خود را به شیوههای مختلف و گوناگون، بیان کردیم و برای مردم روشن کردهایم تا اشتباه نکنند. معهذا اکثر مردم ناشکر و در خلاف مسیر انبیاء و خواست خداوند راه میروند.
وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِی کُلِّ قَرْیَةٍ نَذِیرًا ﴿51﴾
اگر میخواستیم، برای هر دیار و روستایی پیامبری میفرستادیم.
فَلا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا کَبِیرًا ﴿52﴾
ای محمد (ص) از کافران اطاعت و پیروی مکن و به کمک قرآن و راهنمایی خداوند و مساعدت و کمک مؤمنین صادق، جهاد بزرگی بپا کن و پیام آیین مبین اسلام را به جهانیان برسان.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات 35 تا 36: مفاد این دو آیه و آیات بعدازآن، تسلی است به حال پیامبر بزرگوار اسلام؛ یعنی ای محمد (ص) شما هم مثل سایر برادرانت صبر داشته باش. این مشکلات و مخالفتی که شما شاهد آن هستید و آنهمه زجر و دروغ و افترا و جهل و دشمنی مشرکین که در جلو دعوت شما فراهم کردهاند، برای سایر پیامبران هم بوده است. لذا صبر کن «وَالعاقِبَةُ لِلْمُتَّقینَ»
ماقبل از شما موسی (ع) را با کتاب تورات برای ارشاد و راهنمایی قوم بنیاسرائیل فرستادیم و برادرش هارون را وزیر و مشاور عالی وی قراردادیم. بنیاسرائیل مقاومت کردند و در مقابل برنامه خداوند ایستادند و ما هم با آنان برخورد کردیم
توضیح آیات 37 تا 40: در این 4 آیه به نهایت قوم نوح و عاد و ثمود و اصحاب رس اشاره شده و خداوند به پیامبر اسلام (ص) میفرماید: ای محمد (ص) زیاد ناراحت و متأثر مباش و به اصحاب و یارانت، درس صبر و مقاومت بده. قبــل از شما به شیخ انبیاء نوح (ع) مأموریت دادیم نزدیک به یک هزار سال قومش را به خداپرستی و توحید دعوت کرد. غیر از چند نفر که ایمان آوردند، بقیه مخالفت کردند و ما آنها را با طوفان، غرق و نابود کردیم و در آیه 38 میفرماید: رسولانی مانند حضرات هود و صالح را برای ارشاد قوم ثمود و قوم صالح و حضرت شعیب را برای قوم رس در یمامه فرستادیم. هیچکدام حاضر به قبول توحید و رسالت پیامبران مورداشاره نشدند. درنهایت بهجای نور ظلمت و بهجای سعادت عذاب را انتخاب کردند و از روزگار تجربه نگرفتند و ما هم آنها را با عذاب مختلف نابود کردیم.
توضیح آیات 41 تا 44: در این 4 آیه خداوند متعال به انحراف و جهل کافران مکه اشاره دارد و از آنها بهعنوان عقبافتاده فکری و بیاراده در تصمیمگیری و بیادب در برابر رسول خدا (ص) نام برده و آنها را گمراهتر از چهار پایان معرفی کرده است «إِنْ هُمْ إِلا کَالأنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلا»
توضیح آیات 45 تا 50: در این 6 آیه خداوند متعال به آیات و قدرت لایزالی خود اشاره فرموده است ازجمله به نعمت سایه و اثرات و برکات شب و خواب و استراحت و روشنایی روز و استفاده از وزش بادها و نزول باران و زنده شدن زمینهای مرده و سیراب شدن چهارپایان و انسانها و غیره. خداوند به ما انسانها اینهمه نعمتها را ارزانی فرموده و باید اذعان کنیم خلقت و ایجاد این نعمتها همه و همه آیات و نشانهای از قدرت خداوندند.
توضیح آیات 51 و 52: در این 2 آیه خداوند منان به جایگاه و عظمت مقام پیامبر اسلام (ص) اشاره فرموده و به پیامبر اسلام حضرت رحمةًللعالمین میفرماید: اگر میخواستیم، برای هر روستا و شهری پیامبری انتخاب و اعزام میکردیم. ولی به شما عظمت و جایگاهی دادهایم، بینظیر. مثلاً اگر سایر پیامبران را برای قوم و منطقه و شهر خاصی مبعوث کردهایم، برنامه شما برای تمامی جهان است و تو آخرین رسول و خاتم همه رسولان هستید و دین اسلام و رسالت شما جهانی و عالَمی است «هُوَ الَّذي أَرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدىٰ وَدينِ الحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلَى الدّينِ كُلِّهِ» انشاء الله دین اسلام تمامی دنیا را خواهد گرفت و رسالت رسولالله (ص) جهانگیر خواهد شد.
ربنا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين