روز سه شنبه مورخ 15 /اسفند /1396 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد وهشتادم تفسیر قرآن کریم ( درس دوم تفسیر سوره مبارکه لقمان) با موضوع آیات 20 الی 34 ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس سیصد وهشتادم
درس دوم سوره مبارکه لقمان آیات 20 الی 34
*موضوع درس *
1- بحث نعمت‌های خداوند که به بنی‌آدم ارزانی فرموده است .
2-بیان ۱۰ صفت باری‌تعالی.
3-بلاهای زندگی آزمایش‌اند.
4- بحث وسعت علم خدا و بیان علوم پنج‌گانه.
** ترجمــه آیـــات**
أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یُجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلا هُدًى وَلا کِتَابٍ مُنِیرٍ ﴿20﴾
آیا نمی‌بینید؛ کاملاً معلوم و مشهود است که خداوند متعال برای شماها آسمان و زمین و آنچه در زمین است را مسخر کرده و نعمت‌های آشکار و پنهان خود را به‌صورت فراوان بر شما ارزانی داشته، مع‌هذا بعضی از افراد غیر منصف و خودخواه و فاقد دانش، بدون سند و دلیل با خدای واحد و برنامه‌اش جدال و مخالفت می‌کنند.
وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَیْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ کَانَ الشَّیْطَانُ یَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِیرِ ﴿21﴾
هرزمانی به این جمع معاند و مخالف برنامۀ خداوند اعلام و به آنها گفته شود از قرآن کریم و خداوند متعال پیروی کنید، در جواب می‌گویند: ما پیرو فکر و برنامۀ پدران و اجداد خود هستیم. این گروه اگر شیطان آنان را به برنامۀ شیطانی خود دعوت کند، حتی اگر دعوت به عذاب جهنم هم باشد، از آن پیروی خواهند کرد ولی در مقابل اسلام و قرآن ایستادگی می‌کنند.
َمَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الأمُورِ ﴿22﴾
از میان ملت‌ها هرکسی اسلام را قبول کند و به برنامۀ آن عمل نماید و در کار و عملش محسن و نیکوکار باشد، به دستگیرۀ محکمی چنگ زده و به تکیه‌گاه مطمئنی تکیه کرده است و نهایت همۀ امور به‌سوی خداوند واحد است.
وَمَنْ کَفَرَ فَلا یَحْزُنْکَ کُفْرُهُ إِلَیْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿23﴾
(ای محمد) هر کس مسیر کفر را انتخاب کند، انتخاب و عمل وی شمارا غمگین نکند. شما به وظیفۀ تبلیغ خود عمل کن. مسیر همۀ آنها به‌سوی ماست و آنها را از نتیجۀ اعمال ننگینشان آگاه خواهیم کرد.
نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِیظٍ ﴿24﴾
این گروه منکر اگر کرۀ زمین ازآنِ آنها باشد، کمتر از آن لذت خواهند بُرد و از متاع دنیا کمتر بهره می‌برند. سپس اموال خود را رها خواهند کرد و آنها را به تحمل عذاب شدید وادار می‌کنیم.
وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ ﴿۲۵﴾
هرگاه شما از این کافران خودپسند سؤال کنید چه کسی آسمان‌ها و زمین را خلق کرده است، در جواب خواهند گفت: الله خلق کرده است. شما هم بگو الحمدلله که به خالقیت الله اقرار دارید. مع‌هذا اکثر آنها ناآگاه و اشتباهکارند و راه شرک را گرفته‌اند.
لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ ﴿26﴾
هر آنچه در آسمان‌ها و زمین موجود است، مخلوق خداست و خداوند بی‌نیاز و ستوده است.
وَلَوْ أَنَّمَا فِی الأرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَالْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ کَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿27﴾
اگر تمام درختان روی زمین قلم شوند و تمامی آب دریاها مرکب گردند و هفت دریای دیگر به دریاهای موجود اضافه و همه مرکب شوند و کلمات خداوند را با آن بنویسند، باز کلمات خداوند تمام‌شدنی نیستند.
مَا خَلْقُکُمْ وَلا بَعْثُکُمْ إِلا کَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ ﴿28﴾
نزد خداوند، خلق مجدد و احیاء و زنده کردن همۀ شما بعد از مرگ و شروع زندگی دوبارۀ شما در قیامت مانند خلق یک نفر است. خداوند شنوا و بینا است.
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿29﴾
آیا شماها ندیده و نمی‌بینید خداوند شب را داخل روز میکند و روز را به شب می‌رساند و خورشید و ماه در قبضۀ قدرت اوست؟ همۀ این مخلوقات برنامۀ خاص و وقت و مدت خاصی دارند. خداوند بر تمامی اعمال شما آگاه است.
َلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ ﴿30﴾
این همه دلایلی که اشاره کردیم، همه و همه دلیل‌اند بر حقانیت خداوند و بر باطل بودن هر آنچه خلاف برنامۀ خداوند است. خداوند بلند مقام و بزرگ‌مرتبه است.
أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَةِ اللَّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیَاتِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ ﴿31﴾
مگر شماها نمی‌بینید که خداوند کشتی‌ها را در دریا به قدرت و برکت خود به حرکت درمی‌آورد و شماها در طول و عرض بحرها سفر می‌کنید؟ خداوند آیات قدرت و عظمت خود را به شما نشان میدهد. این‌ها همه و همه ازنظر اهل صبر و شکر نشانۀ عظمت خداوند واحدند.
وَإِذَا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا إِلا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ ﴿32﴾
این جمعِ مخالفِ رسالت، هرگاه در دریا با امواج سنگین مواجه شوند و احساس مرگ کنند، شروع به دعا و توسل می‌کنند و در برابر خالق خود اخلاص نشان می‌دهند و زمانی که از دریا نجات پیدا کنند، بعضی از آنها تسلیم آئین آسمانی می‌شوند و جمعی کماکان مطیع برنامۀ کفرند و ایستادگی خواهند کرد و هیچ‌کس جز این افرادِ پیمان‌شکن، ناسپاسِ نعمتِ خدا نیست.
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ وَاخْشَوْا یَوْمًا لا یَجْزِی وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَیْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَلا یَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ﴿33﴾
ای مردم؛ موحد باشید و تقوای خدا را در زندگی پیشه کنید و از روزی بترسید که پدر توان دفاع و تحمل اعمال فرزندش را ندارد و فرزند نیز توان تحمل اعمال پدر را ندارد. وعدۀ خداوند حق است و نباید ۴ روز زندگی دنیا شمارا نسبت به آخرت و خداوند مغرور کند.
إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَیُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَیَعْلَمُ مَا فِی الأرْحَامِ وَمَا تَدْرِی نَفْسٌ مَاذَا تَکْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ ﴿34﴾
خداوند از لحظه و زمانِ وقوع قیامت آگاه است. خداوند نازل کنندۀ باران است و به آنچه در رحم‌های زنان است، آگاه است و غیر از خدا کسی نمی‌داند فردا چه خواهد شد و نمی‌داند چه عملی را انجام خواهد داد و هیچ‌کس غیر از خدا نمی‌داند در چه سرزمینی فوت خواهد کرد. به حقیقت خداوند عالِم و آگاه است.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۲۰ تا ۲۴: خداوند متعال بعد از آشنایی و آگاهی ما نسبت به نصایح لقمان حکیم که همۀ آنها در بحث خلقت و قیامت و روش زندگی و مسائل اجتماعی و اخلاقی بودند، در این ۵ آیه به نعمت‌های خود که به بنی‌آدم ارزانی فرموده اشاره کرده است، تا انسان با شناخت و معرفت بیشتری خدای خود را عبادت کند. ازجملۀ این نعمتها میفرماید: آسمان‌ها و زمین و آنچه در آسمان‌ها و زمین است را برای بنی‌آدم خلق و آماده کرده، چه نعمت‌های ظاهری مانند اسلام و حضرت محمد (ص) و قرآن کریم و رزق و روزی و صحّت و چه نعمت‌های باطنی مانند لطف و کرم الهی در پوشاندن اسرار اعمال حرام و رسواکنندۀ بنی‌آدم. مع‌هذا هرگاه به مشرکین مکّه اعلام شود خدا و خالق خود را بشناسید و عبادت کنید، در جواب خواهند گفت: ما پیرو افکار و عقاید پدران خود که همانا شرک و کفر و خرافه‌پرستی است، می‌باشیم. در آیات ۲۲ و ۲۳ خداوند به اهل ایمان مژدۀ توفیق و سعادت میدهد و راه مؤمنین را عــروةالوثقی و تکیه‌گاه مطمئن معرفی و به پیامبر اسلام (ص) دلجویی داده است و میفرماید: از انتخاب کفر کافران و اصرار آنها بر کفر، غمگین مباش و به وظیفۀ خود که همانا ابلاغ دین است، ادامه بدهید و هر کس اسلام را قبول کند، راه سعادت را انتخاب و هر کس با اسلام و رسالت شما مخالف باشد، راه شقاوت و بدبختی را انتخاب کرده است. در هر حال غم مخور نهایت آنها به‌سوی من است.
توضیح آیات ۲۵ تا ۳۰: در این ۶ آیه خداوند متعال ۱۰ صفت کبریایی خود را به رخ مشرکان می‌کشاند و میفرماید: من که خدای محمد هستم؛ غنی و حمید و عزیز و حکیم و سمیع و بصیر و حق و خبیر و علیّ و کبیرم و چرخش آسمان‌ها و زمین در قبضۀ قدرت من است. عقل و فکر انسانی اجازۀ پرستش چوب و سنگ بی‌قدرت را نمی‌دهد. تجدیدنظر کنید.
توضیح آیات ۳۱ و ۳۲: در این دو آیه خداوند متعال به بعضی دیگر از نعمات خود اشاره فرموده و مطلبی را از جهل و بی‌انصافی بعضی از افراد چند چهره افشا کرده شاید به این امید مؤمنین بیدار شوند و با شناخت این افراد چند چهره سعی کنند در عقیده و عمل متردد نباشند و دنبال حق و حقیقت حرکت کنند.
توضیح آیات ۳۳ و ۳۴: در این ۲ آیۀ آخر سورۀ لقمان، خداوند متعال به دو مسئلۀ اعتقادی اشاره دارد.
۱-بیان وضعیت افراد در روز جزا و قیامت و اعلام این مطلب که در روز آخرت آنچه برای انسان ملاک است، اعمال صالح است و بس. سپس به همۀ انسان‌ها تذکر و هشدار میدهد مبادا دنیا آنها را فریب دهد.
۲-خداوند در آیۀ ۳۴ به وسعت و دامنۀ علم خود اشاره فرموده و به‌صورت صریح اعلام کرده است آگاهی و علم جزئی و کلی به ۵ اصل آتی مخصوص خداوند است و تنها او به‌صورت کلی و جزئی از آنها اطلاع دارد و باخبر است. ۱-وقوع و قیام قیامت ۲-نزول باران و جزئیات آن ۳-آگاهی از وضعیت جنین و نوزاد در رحم مادر ۴-تنها خدا می‌داند انسان فردا چه کاری خواهد کرد ۵-تنها خدا می‌داند انسان در چه سرزمینی فوت میکند.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين
این مطلب را به اشتراک بگذارید
