روز سه شنبه مورخ 04 /اردیبهشت/1397 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد وهشتادو چهارم تفسیر قرآن کریم ( درس دوم تفسیر سوره مبارکه احزاب) با موضوع آیات 12 الی 27 ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس سیصد وهشتاد و چهارم
درس دوم سوره مبارکه احزاب آیات 12 الی 27
*موضوع درس *
1-گفتار و رفتار منافقان در جنگ احزاب .
2- بحث گروهی از منافقین که از جنگ احزاب دوری کردند .
3-بحث ضعیفالایمانها در جنگ احزاب.
4-رسول‌الله (ص) برای مؤمنین الگو و اسوه است. .
5-بحث نقش مؤمنان در جنگ احزاب.
** ترجمــه آیـــات**
وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا ﴿۱۲﴾ به یاد و خاطر آورید زمانی را در جنگ احزاب منافقان و افراد مریضالحال می‌گفتند: وعدۀ خدا و رسول به ما همه‌اش دروغ بود.
وَإِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ يَا أَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا ﴿ ۱۳﴾ و باز به یاد بیاورید زمانی که جمعی از منافقان می‌گفتند: یا اهل یثرب (ای مردم مدینه اینجا جبهۀ جنگ و میدان مقابله) محل شما نیست. جنگ نکنید. به خانه‌هایتان برگردید و جمع دیگری از رسول خدا (ص) اجازۀ برگشت از جبهه را می‌گرفتند و مدعی بودند خانه‌های آن‌ها حفاظ ندارد. درحالی‌که این ادعا بی‌اساس و اقدام آن‌ها به جهت فرار از جنگ بود.
وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا ﴿ ۱۴ ﴾ (این منافقان) اگر از اطراف شهر مدینه کافران بر آنان وارد می‌شدند و به آنان پیشنهاد بازگشت به‌سوی کفر و شرک می‌دادند، قطعاً می‌پذیرفتند و در کمترین زمان، خط فکری خود را عوض و دنبال آن‌ها می‌رفتند.
وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَكَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا ﴿۱۵﴾ (و این در حالی است) این افراد قبلاً وعده داده بودند هر گز به دشمن پشت نکنند. عهد و پیمان الهی مهم و انسان‌ها در مقابل آن مسئول‌اند.
قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۱۶﴾ (ای محمد) به آن‌ها بگو (مرگ و حیات دست خداوند است) فرار از مرگ یا کشته شدن سودی به حال شما ندارد و حیات بعد از فرار کم‌ارزش است و به نفع نخواهد بود.
قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنَ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا ﴿۱۷﴾ به آن‌ها بگو چه کسی می‌تواند شمارا در برابر امر و ارادۀ خداوند حفظ کند؟ چنانچه خداوند ارادۀ بدی یا رحمت خود را بر شما داشته باشد انجام خواهد داد. غیر از خداوند حامی و سرپرست نخواهید داشت.
قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۱۸﴾ به حقیقت خداوند کسانی را که دیگران را از جنگ و جهاد باز می‌دارند و آن‌ها را به کنار گیری و جذب خود دعوت میکنند و همچنین کسانی را که ضعیف و کم اراده هستند و توان پیکار ندارند، می‌شناسد.
أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا ﴿۱۹﴾ (ای محمد) این افراد منافق و افراد ضعیف اراده و ترسو و ضعیفالایمان، در همۀ امور نسبت به شما بخیل‌اند و هنگامی‌که با ترس و خوف و بحرانی روبرو می‌شوند، اگر به چهرۀ آن‌ها نگاه کنید چنان به شما نگاه میکنند چشمانشان در حدقه می‌چرخد و تصور می‌کنید از حدقه دارد خارج می‌شود و زمانی ترس و خوف خاتمه یافت، با زبان‌های شدیداللحن با شما برخورد میکنند و شروع به اعتراض می‌نمایند و خیلی در مال دنیا حریص‌اند. واقعیت امر چنین است. این‌ها در اصل ایمان به خدا و رسول را قبول نکرده‌اند و به‌ظاهر مدعی اسلام‌اند و خداوند اقدامات و شعار ظاهر آن‌ها را نمی‌پذیرد و این کار برای خداوند سهل و آسان است.
يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا ﴿۲۰﴾ این‌ها که به احوالشان اشاره کردیم، حتی بعد از جنگ و رفتن احزاب ترس و واهمه دارند و تصور میکنند کافران و لشکر احزاب نرفته‌اند و حتی اگر دوباره برگردند، خوشحال‌اند. در میان اعراب بادیه‌نشین خود را پنهان میکنند و در خفا اخبار شمارا دنبال میکنند. این افراد اگر در میدان جنگ همراه شما باشند، خیلی اندک و ضعیف و با سستی همراه شما پیکار میکنند.
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رسول‌الله أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا ﴿۲۱﴾ (ای مؤمنین راستین) رسول خدا (ص) برای شما و همۀ کسانی که امید به رحمت خدا و روز آخرت دارند و اهل ذکر مرتب خداوند هستند، الگو و اسوۀ حسنه است.
وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِيمَانًا وَتَسْلِيمًا ﴿۲۲﴾ این مؤمنانِ همراهِ رسول‌الله (ص) زمانی که لشکریان کفر و احزاب را مشاهده کردند به خود گفتند: این همان لحظاتی است که خدا و رسولش به ما وعده داده‌اند. خدا و رسول در وعده‌شان صادق‌اند و مؤمنینْ با ایمانِ قوی، خود را هر چه بهتر برای جهاد و مقاومت آماده میکنند.
مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا ﴿۲۳﴾ در میان مؤمنین مردانی هستند در برابر وعده‌ای که به خدای خود داده‌اند صادقانه ایستاده و می‌ایستند. بعضی از آن‌ها پیمان خود را به آخر مقصد می‌رسانند و به درجۀ شهادت نائل می‌شوند و جمعی از آن‌ها با ایمان و آگاهی و تعهد بدون تغییر در باور و عقیده می‌مانند.
لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِنْ شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۲۴﴾ هدف اصلی و واقعی در ایجاد این فراز و نشیب در بین مسلمانان این است که صادقین مشخص شوند و در برابر صدق و وفایشان مورد تقدیر الهی قرار بگیرند و ظاهرسازان و افراد بخیل منافق هم شناسایی شوند و هرگاه خداوند بخواهد یا توبه آن‌ها را قبول می‌کند و یا آن‌ها را عذاب می‌دهد. خداوند بخشنده و مهربان است.
وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا ﴿۲۵﴾ در جنگ احزاب خداوند کافران را با دلی پر از آه و حسرت و خشم برگرداند بدون دریافت نتیجه؛ و خداوند مؤمنین را از دست آن‌ها نجات داد و در جنگ پیروز شدند. خداوند قوی و شکست‌ناپذیر است.
وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا ﴿۲۶﴾ خداوند باطن یهودیان مریضالحال حومۀ مدینه را که از مشرکان مکه حمایت می‌کردند، افشا و قدرت را از آنان گرفت و به دلهای آن‌ها بعد ازشکست احزاب، خوف و ترس حاکم نمود.
وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا ﴿۲7﴾ بعد از شکست احزاب و دربدر شدن یهودیان حامی احزاب، دیار و محل سکونت و باغ و زمینهای آن‌ها که هر گز اجازۀ رفتن به آنجا را نداشتند، در دست مؤمنین قرار گرفت. مطمئن باشید خداوند بر همۀ امور حاکم و مسلط است و هر آنچه را بخواهد انجام خواهد داد.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۱۲ تا ۲۰: پیامبر ما حضرت خاتم (ص) در جنگ احزاب با مشکلات عدیده‌ای روبرو شد. جمعی از منافقین در لحظه‌ای حساس به شهر مدینه برگشتند و سنگر و میدان جنگ را ترک و به دشمن پشت کردند. بعضی دیگر از منافقین در میدان جنگ ماندند و کار آن‌ها تحریک و تضعیف نیروی میدان جنگ بود و جمع سومی هم مرتب به پیامبر اسلام مراجعت می‌کردند و درخواست اجازه و برگشت به میان زن و بچه‌هایشان را داشتند و گروهی با زبان و گفتار خود درصدد تضعیف رسول گرامی اسلام (ص) و سپاه اسلام بودند. در برابر این ۴ نیروی منفی جمعی قوی از مؤمنین صادق و خداشناس و موحّد در کنار رسول خدا (ص) و در برابر لشکر کفر ایستادند. خداوند متعال از آیۀ ۱۲ تا ۲۰ به چند مورد از نفاق منافقین و تحریکات افراد ضعیفالایمان و عهد و پیمان‌شکنان اشاره و اقدام آن‌ها را محکوم و به منفی‌بافان اعلام فرموده است پیروزی شماها محال است.
توضیح آیات ۲۱ تا ۲۵: در این ۵ آیه خداوند متعال حضرت خاتم محمدالمصطفی را الگو و اسوه برای مؤمنین معرفی و قدرت ایمان و صداقت و راستی و درستی و پایبندی به وعد و پیمان و ایستادگی آنان در میدان نبرد و قبول شهادت در راه اعتلای دین و ثبات آن‌ها در جبهه و پشت جبهه را ستوده است و همچنین به این افراد مخلص وعدۀ پاداش شایسته و جایگاه بایسته و پیروزی آن‌ها و شکست کافران را در دنیا و آخرت داده است.
توضیح آیات ۲۶ و ۲۷: در این دو آیه خداوند متعال به خباثت یهودیانِ حومۀ مدینه و بخصوص یهودیان بنیقُریظه که حامی احزاب بودند و درنهایت آن‌ها هم شکست خوردند و فرار کردند، اشاره دارد که چگونه این افراد در اثر پیمان‌شکنی و خباثت و ناپاکی ذلیل شدند و هر آنچه داشتند، از دست دادند.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين
این مطلب را به اشتراک بگذارید
