روز سه شنبه مورخ ۲۲ /آبان /1397 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد ونود و پنجم تفسیر قرآن کریم ( درس دوم تفسیر سوره مبارکه فاطر) با موضوع آیات ۱۱ الی ۲۳ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس سیصد و نود و پنجم
درس دوم سوره مبارکه فاطر آیات ۱۱ الی ۲۳
*موضوع درس *
1-بحث خلقت انسان .
2-بحث دریاهای شیرین و تلخ.
3ماه و خورشید در خدمت انساناند.
4-بتها بیارزشترین مخلوقاند.
5-در قیامت و حتی در دنیا هر کس مسئول عمل خویش است.
6-بحث مردگان و درک آنها
مقدمه
** ترجمــه آیـــات**
وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُعَمَّرٍ وَلَا يُنْقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿ ۱۱ ﴾ خداوند اصل و پدر شمارا از خاک خلق کرد و آفرید و سپس نسلهای دیگر را از نطفۀ مرد و زن خلق کرد. سپس متولدین را بهصورت زوج قرارداد. هیچ زنی حامله نمیشود و وضع حمل نمیکند مگر با آگاهی و علم خداوند و هیچکسی بدون قضا و قدر و علم الهی نه عمرش اضافه میشود و نه عمرش کوتاه میگردد. همۀ اینها برای خداوند سهل و آسان است.
وَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِنْ كُلٍّ تَأْكُلُونَ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ﴿ ۱۲ ﴾ (فیمابین مخلوقات خداوند تفاوت وجود دارد و این تفاوت میسور نیست الاّ با حکمت و علم پروردگار نباشد) مثلاً بحرها متفاوتاند یکی شیرین و گوارا و دیگری شور و تلخ است و شماها از حیوانات موجود در هر دو بحر شیرین و تلخ گوشت تازه و مفید میخورید و کالا و وسایل زینتی از آنها استخراج میکنید و به لباس تبدیل و میپوشید و همچنین کشتیها را میبینید که آبها را میشکافند و در آنها آمدورفت میکنند تا شماها از فضل و نعمت خداوند بهره بگیرید. امید است در برابر این نعمتها خداوند را شکر کنید.
يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِنْ قِطْمِيرٍ ﴿ ۱۳ ﴾ خداوند مدیر و مدبّر کرات است. شب را در روز فرومیبرد و خورشید و ماه را برای شما مسخّر و در خدمت شما قرار داده و هر یک از اینها کار خود را انجام میدهند. آنکه این اعمال و مدیریت را انجام میدهد پروردگار و حاکم مطلق شماست. کسانی که بهجای خداوند متعال سنگ و چوب را پرستش میکنند، بدانند این بتها توان حرکت یک پوست نازک هستۀ خرما را ندارند.
إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ ﴿ ۱۴ ﴾ (ای بتپرستها) اگر شما معبودان باطل خود را بخوانید و از آنها درخواست و طلب کمک نمایید، توان اجابت را ندارند و حتی اگر ندای شمارا بشنوند باز توان اجابت را ندارند و در روز قیامت از شما تبرّی خواهند کرد. بدانید هیچکسی بهاندازۀ خداوند شماها را از حقایق باخبر نمیکند
يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿ ۱۵ ﴾ ای مردم همۀ شما محتاج و نیازمند خداوند هستید و خداوند غنی و غیر محتاج به شماست و شایستۀ هر نوع حمد و سپاس است.
إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿ ۱۶ ﴾ اگر خداوند اراده کند، میتواند در کوتاهمدت به عمر شما خاتمه دهد و جمع دیگری را در جای شما بیاورد و اسکان دهد.
وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ ﴿ ۱۷ ﴾ این کارِ تغییر و تعویض ملتها و حکومتها، برای خداوند سهل و آسان است.
وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَنْ تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ ﴿ ۱۸ ﴾ هیچکسی بار عصیان و گناه دیگری را بر دوش نمیکشد و برنمیدارد و اگر شخص سنگین بار و صاحبمقامی بخواهد گناه دیگری را به دوش بگیرد، چیزی از گناه او را بر دوش نخواهد گرفت هرچند از نزدیکان او باشد. هر کس مسئول عمل خویش است. (ای محمّد) شما تنها کسانی را انذار میکنید که ترس و خوف از خداوند دارند و اهل نمازند و هرکسی در تزکیه و تربیت خود تلاش کند، برای خود است. نهایت همۀ امور بهسوی خداوند است.
وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ ﴿ ۱۹ ﴾ انسان نابینا و بینا یکی نیستند.
وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ ﴿ ۲۰ ﴾ ظلمت و تاریکی و روشنایی و نور یکی نیستند.
وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ ﴿ ۲۱ ﴾ سایههای آرامشبخش و بادهای داغ و سوزان یکی نیستند.
وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ ﴿ ۲۲ ﴾ مردگان و زندگان مساوی نیستند. خداوند پیام خود را به سمع هرکس بخواهد میرساند و تو نمیتوانی پیام و سخن خود را به هر کس بخواهی بخصوص آنان که در قبر هستند، برسانی.
إِنْ أَنْتَ إِلَّا نَذِيرٌ ﴿ ۲۳ ﴾ (ای محمد) کار شما ابلاغ و رساندن پیام خداوند به مردم است. اگر ایمان نیاوردند نگران مباش.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیۀ ۱۱: در این آیه خداوند متعال به چند مرحله از مراحل زندگی عجیبوغریب و پیچیدۀ انسان ازجمله خلقت اولیۀ انسان و خلقت نسلهای بعدی، امر ازدواج و حمل زنان و وضع حمل آنها و عمر انسانها اشاره دارد و خداوند میفرماید: طی این مراحل همه و همه با آگاهی و تحت قبضه و قدرت الهی است.
توضیح آیۀ ۱۲: در این آیه به انواع بحرها و اختلاف آنها از حیث شیرینی و تلخی و استفادۀ انسان از موجودات داخل بحرهای شور و تلخ و شیرین و گوارا و استفادۀ کشتیرانی در آنها اشاره شده است و به انسان تذکر داده شده ای انسان؛ از خدای خود غافل مباش.
توضیح آیۀ ۱۳: در این آیه خداوند متعال به تغییر شب و روز و آمدورفت ماه و خورشید و تسخیر آنها برای انسان اشاره فرموده و به انسان توصیه شده قدر این نعمتها را بداند و در برابر آنها خداوند را شکر کند.
توضیح آیۀ ۱۴: در این آیه به بیارزشی و ضعف بت و جهل بتپرستان و ناتوانی آنها اشاره شده است که شاید انسانهای غافل بیدار شوند.
توضیح آیات ۱۵ تا ۱۸: در این ۴ آیه موقعیت و جایگاه و حدود انسان مشخص شده که انسان در برابر قدرت خداوند موجودی ضعیف و ناتوان و فقیر و بیاراده است و باید در حدود موقعیت خود پا را دراز کند و هر نوع تغییرات و تحولات در حیات انسانها برای خداوند سهل و آسان است و در قیامت هر کس مسئول عمل خویش است.«کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ»
توضیح آیات ۱۹ تا ۲۳: در این ۵ آیه خداوند متعال بین ۸ مخلوق خود مقایسهای انجام داده و بهصورت خیلی ساده و عامیانه میفرماید: همچنان که فیمابین نابینا و بینا و تاریکی و روشنایی و بین سایۀ آرامبخش و باد داغ و سوزان و فیمابین مرده و زنده فاصله وجود دارد، بین کفر و ایمان نیز فاصله وجود دارد و اینها نزد خداوند یکی نیستند و ازنظر خداوند کفر مانند نابینایی و تاریکی و باد سوزان است و انسان کافر چون مرده است و ایمان نیز مانند بینایی و نور و سایۀ آرامبخش و حیات طیبه است. خوشا به حال اهل نور و اهل ایمان و صاحبان حیات طیّبه.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين