روز سه شنبه مورخ ۰۶ /آذر/1397 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد ونود و هفتم تفسیر قرآن کریم ( درس چهارم تفسیر سوره مبارکه فاطر) با موضوع آیات ۳۶ الی ۴۵ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس سیصد و نود و هفتم
درس چهارم سوره مبارکه فاطر آیات۳۶ الی ۴۵
*موضوع درس *
1-بحث نهایت کافران و مخالفان برنامۀ خدا و رسول (ص) در دوزخ .
2-نگهداری آسمان و زمین در دست خداوند است.
3- خداوند به رحم است و در برابر عصیان افراد، آنها را فوراً مجازات نمیکند.
4-در قیامت خداوند وفق اعمال بندگانش جزا و پاداش میدهد و در دنیا خداوند در برابر گناهان فوراً افراد را محاکمه نخواهد کرد.
** ترجمــه آیـــات**
وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذَابِهَا كَذَلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ ﴿ ۳۶ ﴾ و برای کسانی که کافر شدند و با رسالت پیامبر اسلام (ص) مخالفت کردند، دوزخ را آماده کردهایم. در دوزخ مرگی وجود ندارد و تخفیف عذابی نیست و هیچگونه عذابی نسبت به آنها تخفیف داده نمیشود؛ و اینچنین است عذاب همۀ کسانی که به خدا و رسول ایمان نیاورده و با برنامۀ آنها مخالفت کردهاند.
وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُمْ مَا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَجَاءَكُمُ النَّذِيرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ نَصِيرٍ ﴿ ۳۷ ﴾ کافران در جهنم شروع به دادوفریاد میکنند و میگویند: الهی ما را از این عذاب و سختی نجات بده و به دنیا برگردان تا تجدیدنظر کنیم و اعمال صالح انجام دهیم و در مسیری غیر از مسیر سابق حرکت کنیم. از سوی خداوند به آنها گفته میشود آیا شما بهاندازۀ کافی در دنیا عمر نکردید؟ چرا فکر نکردید؟ چرا بیدار نشدید؟ مگر ما پیامبر را به جهت ارشاد شما ارسال نکردیم؟ دیگر هیچ عذر و بهانهای از شما قابلقبول نیست. عذاب خود را بچشید و هیچ فریادرسی برای شما نیست.
إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿ ۳۸ ﴾ خداوند آگاه و عالم به غیب آسمانها و زمین است و به هر آنچه در درون دلهاست آگاهی دارد.
هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ فَمَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًا وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًا ﴿ ۳۹ ﴾ خدای محمد (ص) کسی است که شمارا جانشینان خود قرار داده است. هر کس کفر را پیشه کند، کفرش به زیان خودش است. در نزد خداوند نتیجۀ کفر خشم و غضب الهی و خسارت و زیان دنیا و آخرت است.
قُلْ أَرَأَيْتُمْ شُرَكَاءَكُمُ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا فَهُمْ عَلَى بَيِّنَتٍ مِنْهُ بَلْ إِنْ يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا ﴿ ۴۰ ﴾ (ای محمــد) به کافران مکه بگو: به من اطلاع و خبر دهید بتها و معبودان باطلی را که غیر خدای ربالعالمین بودند و شما آنها را پرستش میکردید، چه چیزی را در زمین و آسمان خلق کردهاند و چه سهمی از آسمان دارند و ما به آنها چه کتاب آسمانی دادهایم و چه بیّنه و شاهد و دلیلی بر صدق خود دارند؟ نه؛ اینها در اشتباهاند و هیچ جوابی ندارند. ظالمان فقط به یکدیگر وعدۀ دروغ میدهند.
إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا وَلَئِنْ زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا ﴿ ۴۱ ﴾ خداوند آسمانها و زمین را نگه میدارد تا از نظم تعیینشده منحرف نشوند و چنانچه از نظم منحرف شوند، کسی جز او نمیتواند آنها را نگه دارد. خداوند حلیم و بردبار و بخشنده و غفور است.
وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ جَاءَهُمْ نَذِيرٌ لَيَكُونُنَّ أَهْدَى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِيرٌ مَا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا ﴿ ۴۲ ﴾ کافران مخالف برنامۀ خدا، قبلاً به خدا سوگند میخوردند اگر پیامبری از سوی خداوند به میان آنها بیاید، دنبالش را خواهند گرفت و کاری خواهند کرد که از بهترین امتها شوند. معهذا زمانی رسولی به نزد آنان آمد جز فرار و مخالفت و دوری از حق، مطلب دیگری از آنان ابراز و اظهار نشد.
اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا ﴿ ۴۳ ﴾ اینهمه جدال و مخالفت و مقاومت در برابر برنامۀ خدا و رسول خدا (ص) به خاطر کبر و خودستایی و خصلت استکباری و نیرنگ خطرناک آنهاست. این نیرنگها تنها دامن خودشان را میگیرد. مسیر آنها مانند مسیر اسلاف آنهاست و این سنت الهی بوده است در طول تاریخ نسبت به کافران و مخالفان رسولان خداوند. این سنت تغییرناپذیر است.
أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَكَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِنْ شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا ﴿ ۴۴ ﴾ چرا این کافران لجوج گشتی در زمین نمیزنند تا عاقبت و مسیر کافران را ببیند که پیش از اینها افراد قویتر و نیرومندتری بودهاند و زندگی کردهاند و رفتهاند؟ مطمئن باشند هیچچیزی در آسمانها و زمین از حوزۀ قدرت الهی خارج نیست و بیرون نخواهد رفت. خداوند دانا و تواناست.
وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا كَسَبُوا مَا تَرَكَ عَلَى ظَهْرِهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرًا ﴿ ۴۵ ﴾ اگر خداوند مردمان را در مقابل اعمال غلط و گناهی که انجام دادهاند مجازات کند، هیچ صاحب حیات و جنبندهای بر روی زمین باقی نخواهند ماند ولی خداوند به کرمش آنها را تا اجل مسمی و سرآمد تعیینشده به تأخیر میاندازد شاید تجدیدنظر و توبه کنند. خدا هر کس را در برابر اعمالش پاداش و جزا میدهد. خداوند نسبت به بندگانش بینا و بصیر است.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۳۶ تا ۳۸: در این سه آیه خداوند متعـــال میفرماید: مکان و جای کافران دوزخ است. در دوزخ مرگ و حیاتی وجود ندارد و برگشت به دنیا محال است و هر نوع درخواست برگشت به دنیا مردود است. خداوند به درخواستکنندگان برگشت به دنیا میفرماید: به شماها عمر کافی دادیم و به جهت راهنمایی شما پیامبر به میان شما اعزام کردیم اما شماها در دنیا حاضر به تجدیدنظر و پیروی از فرستادۀ ما نشدید. دیگر عذر کسی اینجا مقبول و پذیرفته نیست.
توضیح آیات ۳۹ تا ۴۱: در این سه آیه سه مطلب به جهت درس و عبرت آمده است؛
۱-ای انسانها شماها در زمین خلیفةالله هستید. باید قدر جایگاه خود را بشناسید و سعی کنید در زندگی رحمانی باشید نه شیطانی.
۲-از اباطیل پرستی و بتهای بیجان و موجودات ضعیف که خود را خدا و یا جانشین خدا معرفی میکنند، پیروی و اطاعت نکنید. همۀ اینها را اگر جمع کنید، در قیامت بهاندازۀ پشیزی تأثیر ندارند.
۳-خداوندی صاحب قدرت و عظمت و قابل پرستش و عبادت است که آسمانها و زمین را حفظ کرده و در آنها نظم ایجاد نموده است. چنانچه تغییری در نظم فعلی ایجاد شود، هیچ قدرتی غیر از خداوند ربالعالمین توان جلوگیری و تغییر آن را ندارد. پس تنها صاحب آسمانها و زمین شایستۀ عبادت و اطاعت است.
توضیح آیات ۴۲ تا ۴۴: در دو آیۀ ۴۲ و ۴۳ به اخلاق و خصلت کافران اشاره شده و به مسلمانان هشدار داده شده است در هر زمان و عصری که هستند، هوشیار توطئۀ کافران باشند. کافران دو خصلت قبیح دارند و تا این دو خصلت را داشته باشند، نمیتوانند دوست انسان باشند.
۱-کبــر و خودستایی و خودپسندی
۲-حیــله و مکــر و فریب
در آیۀ ۴۴ خداوند متعال دستور به گشت و سفر گردشگری را به بنیآدم داده است تا از حیات دیگران درس و عبرت بیاموزند. متأسفانه گردشگری امروز فاقد درس و عبرت و بیداری است.
توضیح آیۀ ۴۵: در این آیه عظمت و لطف و رحم و مهربانی و کرم خداوند معرفی شده که میفرماید: اگر در برابر تخلف و عصیان و گناه روزانۀ افراد آنها را محاکمه میکردیم، احدی روی این کرۀ زمین امروز باقی نمانده بود. ولی ما عاصیان را تا روز اجل و آخرین روز حیات مهلت میدهیم شاید تجدیدنظر و توبه کنند.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين