روز سه شنبه مورخ ۰۹ / بهمن ماه/1397 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصدو ششم تفسیر قرآن کریم ( درس پنجم تفسیر سوره مبارکه صافات) با موضوع آیات ۱۳۳ الی ۱۸۲ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس چهارصد و ششم
درس پنجم سوره مبارکه صافات آیات ۱۳۳ الی ۱۸۲
*موضوع درس *
1-اشارۀ مختصـری به حیات حضـرت لوط پیامبـر (ع) .
2-اشارۀ مختصـری به حیات حضـرت یونس (ع) .
3-اشارهای به تهمت کافران به خداوند متعال.
4-بحث پیروزی نهایی طــرفداران صادق خــداوند .
5-امر به رســـول خدا (ص) که برای کافران حساب باز نکنند.
** ترجمــه آیـــات**
وَإِنَّ لُوطًا لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ ﴿ ۱۳۳ ﴾ حضـرت لوط هم از پیامبـران و سفیران الهی بود.
إِذْ نَجَّیْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِینَ ﴿ ۱۳۴ ﴾ ما لوط و خانواده و همفکـرانش را نجات دادیم.
إِلا عَجُوزًا فِی الْغَابِرِینَ ﴿ ۱۳۵ ﴾ غیر از زوجـۀ پیــر و عجوزۀ لوط که او هم به سـرنوشت قوم منحرف لوط گرفتــار شد.
ثُمَّ دَمَّرْنَا الآخَرِینَ ﴿ ۱۳۶ ﴾ بعد از نجات لوط و همفکــرانش، بقیــۀ اهالی بداخــلاق را نابود کردیم.
وَإِنَّکُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَیْهِمْ مُصْبِحِینَ ﴿ ۱۳۷ ﴾ شماها هــر صبحگاه در کنار آثار باقیمــانده و تخریبشدۀ قوم لوط گذر میکنیـد.
وَبِاللَّیْلِ أَفَلا تَعْقِلُونَ ﴿ ۱۳۸ ﴾ و غروب و شبهنگام نیز در کنار آن آثار گذر میکنیــد. چرا بیدار نمیشــوید؟ چرا از عذاب خداوند نمیترسیــد؟
وَإِنَّ یُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ ﴿ ۱۳۹ ﴾ حضـرت یونس نیز از رســولان و پیامبــران الهی است.
إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ ﴿ ۱۴۰ ﴾ زمانی را از حیات حضـرت یونس به یاد بیاور که بدون اجازۀ خـــداوند بر آن کشتی پر از بار و افـــراد ســوار شد.
فَسَاهَمَ فَکَانَ مِنَ الْمُدْحَضِینَ ﴿ ۱۴۱ ) در بین افرادِ سـوار بر کشتی، قرعهکشی انجام شــد و قرعه به نام یونس افتاد و مغلوب و محکوم و به دریا انداختــه شــد.
فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِیمٌ ﴿ ۱۴۲ ﴾ بهمحض اینکه در دریا انداختــه شد، ماهی عظیمی او را بلعیــد. درحالیکه مستحق ملامت و ســرزنش بود.
فَلَوْلا أَنَّهُ کَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ ﴿ ۱۴۳ ﴾ اگر یونس قبــلاً اهل ذکر و تسبیح نبود و در شکم ماهی لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ نمیگفت؛
لَلَبِثَ فِی بَطْنِهِ إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿ ۱۴۴ ﴾ تا روز قیامت در شــکم ماهی میماند (یعنی برای همیشه از جامعۀ انسانی رفته بود).
فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِیمٌ ﴿ ۱۴۵ ﴾ ما او را نجات دادیم و در ساحــل دریا و در یک سـرزمین خشکوخالی از گیاهان و درختان انداختـیم.
وَأَنْبَتْنَا عَلَیْهِ شَجَرَةً مِنْ یَقْطِینٍ ﴿ ۱۴۶ ﴾ درحالیکه بیمار و افتاده در زمین بود، فوراً درختی از نوع کــدو را بر او رویاندیم که در سایۀ برگهای پهن و مرطوبش آرام گرفت.
وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ یَزِیدُونَ ﴿ ۱۴۷ ﴾ سپس او را برای یک جمعیت یکصد هزارنفری یا بیشتـر بهعنوان رســول و سفیر خود فرستــادیم.
فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِینٍ ﴿ ۱۴۸ ﴾ با دعوت یونس مردم ایمان آوردند و تا مدت معلومی آنان را از مواهب زندگی بهرهمند ساختیم.
فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّکَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ ﴿ ۱۴۹ ﴾ ای محمد (ص) از کافران و مشـرکان مکه سؤال کن آیا پروردگار تو دختـرانی دارد و پسـران مال کافران است؟
أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِکَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ ﴿ ۱۵۰ ﴾ آیا ما فرشتگان را بهصورت مؤنث خلق کردهایم و آنها در وقت خلق ملائکه ناظر بودند؟
أَلا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْکِهِمْ لَیَقُولُونَ ﴿ ۱۵۱ ﴾ بدانید مشـرکان مکه با این تهمت بزرگشان که تکرار میکنند، بهجایی نمیرسند.
وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ ﴿ ۱۵۲ ﴾ آنها میگویند خداوند فرزند دارد و فرزندی از وی متولد شده است. قطعاً آنها در این موضوع دروغگو هستند.
أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِینَ ﴿ ۱۵۳ ﴾ چرا و چگونه است میگویند دختــران را بر پســران ترجیح داده است.
مَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ ﴿ ۱۵۴ ﴾ این چه قضاوتی است، ادعای اینها پایه و اساس ندارد و اصلاً نمیفهمند چه میگویند.
أَفَلا تَذَکَّرُونَ ﴿ ۱۵۵ ﴾ چـرا بیدار و متذکر نمیشـوند؟
أَمْ لَکُمْ سُلْطَانٌ مُبِینٌ ﴿ ۱۵۶ ﴾ آیا در بیان این مطالب بیاساس دلیل و برهان دارند؟
فَأْتُوا بِکِتَابِکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿ ۱۵۷ ﴾ اگر کتابی در اثبات ادعای خود دارید، آن را ارائه و نشان مردم دهید.
وَجَعَلُوا بَیْنَهُ وَبَیْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ ﴿ ۱۵۸ ﴾ مشرکان مکه در اثر جهل خود میگویند: فیمابین خداوند و جنیان پیوندی وجود دارد درحالیکه جنیان خود میدانند که این ادعا دروغ و کذب است و باید در قیامت جواب دهند.
سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ ﴿ ۱۵۹ ﴾ سبحانالله؛ خداوند از هر تهمت و دروغ و افتــرا منزه و بری است.
إِلا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ ﴿ ۱۶۰ ﴾ این افراد همه و همه در اشتباهاند مگر عبدان خالص خداوند که خط آنها با خط کافران جداست.
فَإِنَّکُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ ﴿ ۱۶۱ ﴾ شما و آنچه را پرستش میکنید
مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ بِفَاتِنِینَ ﴿ ۱۶۲ ﴾ هر گز نتوانستید با دروغ و تهمت آنها را فریب دهید.
إِلاّ مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِیمِ ﴿ ۱۶۳ ﴾ مگر آن کسانی را که میخواهند در دوزخ بسوزند.
وَمَا مِنَّا إِلاّ لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ ﴿ ۱۶۴ ﴾ هر یک از ما مقام و جایگاه مشخص و معلومی داریم.
وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ ﴿ ۱۶۵ ﴾ و ما همگی برای فرمانبرداری خداوند بهصف ایستادهایم.
وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ ﴿ ۱۶۶ ﴾ و ما همگی تسبیح او میگوییم.
وَإِنْ کَانُوا لَیَقُولُونَ ﴿ ۱۶۷ ﴾ آنها پیوسته میگفتند:
لَوْ أَنَّ عِنْدَنَا ذِکْرًا مِنَ الأوَّلِینَ ﴿ ۱۶۸ ﴾ اگر یکی از کُتب پیشینیان نزد ما بود؛
لَکُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ ﴿ ۱۶۹ ﴾ ما از بندگان مخلص خدا بودیم.
فَکَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿ ۱۷۰ ﴾ ولی زمانی کتاب بزرگ آسمانی را نازل کردیم، آنها در مقابل قرآن ایستادند و مخالفت کردند. مطمئن باشند بهزودی نتیجۀ کار خود را خواهند گرفت.
وَلَقَدْ سَبَقَتْ کَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِینَ ﴿ ۱۷۱ ﴾ وعدۀ حتمی و قطعی ما و آیندۀ ملتها و اقوام برای پیامبـران مخلص خدا از قبل مسلّم شده است.
إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ ﴿ ۱۷۲ ﴾ به آنها گفتهایم نصـرت و پیـروزی از آن آنهاست.
وَإِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ ﴿ ۱۷۳ ﴾ لشکریان ما در تمامی میدانها و صحنهها غالب و پیروزند.
فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِینٍ ﴿ ۱۷۴ ﴾ (ای محمد) از این قوم منحرف و مشرک و بتپرست و ازخودراضی، تا اطلاع ثانوی روی بگردان.
وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ یُبْصِرُونَ ﴿ ۱۷۵ ﴾ آیندۀ آنها را در نظر بگیر. آنها عنقریب آیندۀ خود را خواهند دید.
أَفَبِعَذَابِنَا یَسْتَعْجِلُونَ ﴿ ۱۷۶ ﴾ آیا آنها برای عذاب و برخورد ما عجله میکنند؟
فإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنْذَرِینَ ﴿ ۱۷۷ ﴾ عجله نکنند. زمانی عذاب ما در صحن و قعر خانهها و منازل آنها نمایان شد، ایام و صبحگاه و روزگار بدی خواهند داشت.
وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِینٍ ﴿ ۱۷۸ ﴾ به آنها اعتنا مکن. مدتی از آنها روی بگردان تا به شما اطلاع دهیم.
وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ یُبْصِرُونَ ﴿ ۱۷۹ ﴾ به وضع کار و عمل و زندگی آنها نگاه کن. آنها نیز بهزودی وضع خود را خواهند دید.
سُبْحَانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ ﴿ ۱۸۰ ﴾ پروردگار ما باعظمت و باقدرت و عزیز و صاحب آسمانها و زمین و پاک و منزه از هر عیب و نقص است
وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ ﴿ ۱۸۱ ﴾ سلام خدا بر تمامی رسولان الهی که در اجرای امر حق هر گز کوتاهی نکردند.
وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴿ ۱۸۲ ﴾ حمد و سپاس و ثنا و ستایش مخصوص خداوند است که پروردگار عالمیان است.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۱۳۳ تا ۱۳۸: در این ۶ آیه خداوند متعال به بخشی از حیات حضـرت لوط (ع) اشاره نموده است. حضـرت لوط پنجمین پیامبـر است که در سورۀ صافات بهصورت فشـرده به حیات و مقاومت و مبارزهاش اشاره شده که چگونه در سـرزمین بلازدۀ قومش خداوند او را نجات داد و قومش را هلاک و سـرزمین و دیار قومش را ویران کرده است تا درس و عبـرت باشد برای نسلهای آینده و تسلـی باشد برای قلب رســول گرامی اسلام (ص).
توضیح آیات ۱۳۹ تا ۱۴۸: خداوند متعــال در این ۱۰ آیه بهصورت فشـرده و مختصـر به بخشی از حیات حضـرت یونس (ع) ششمین پیامبـر الهی مــذکور در ســورۀ صافات اشـاره فــرموده و جهت تسلی حضـرت خاتم (ص) و درس و عبـرت برای قوم منحــرف و مشـرک مکـه، بخشی از حیات حضـرت یونس را آورده است تا رسـولخدا (ص) از مسئولیت خود مانند حضـرت یونس شانه خالی نکند و به محنت یونس مبتلا نشود.
توضیح آیات ۱۴۹ تا ۱۷۰: در این ۲۲ آیه خداوند متعال بعد از اشارهای فشـرده به حیات چند نفر از رسولان الهی، مجدداً به پیامبـر اسلام (ص) دستور فرموده که به بعضی از برداشتهای غلط و افکار انحرافی مشـرکین مکه جواب قاطع دهد و واقعیت را برای آنها بیان کند. چه بپذیرند و چه رد کنند. ازجملــه:
۱-از مشـرکان سؤال کنید با چه دلیلی دختــران را به خدا نسبت میدهند و پســران را به خود؟ ۲-چگونه و با چه دلیل و برهانی میگویند ما فرشتگان را مؤنث و ماده خلق کردهایم؟ ۳-چگونه است به خدا نسبت فــرزند و پدری میدهنـــد؟ ۴-به چه دلیلی خدا را وابسته به جنیــان میدانند؟ کافران دروغ میگویند در این مسئله که اگر قبلاً کتابی برما نازل میشد، ما امروز از عبدان مخلص و مطیع خدا بودیم. اینها دروغگو هستند. ما بهترین و جامعترین کتاب (قـــرآن کریم) را برای آنها نازل کردیم اما بدون دلیل با آن مخالفت کردند «فَکَفَــروُا بِــهِ»
توضیح آیات ۱۷۱ تا ۱۸۲: خــداوند متعال در این ۱۲ آیه به ۴ مطلب اشاره کرده است. ۱-نیـروهای مخـلص و مطیـع و حـزباللهی را تعـریف کرده و آنها را پیــروز و منصور معرفی نموده است. ۲-دو بار و در آیات ۱۷۴ و ۱۷۹ به رســول خدا (ص) امر فرموده مدتی از کفار مکه رو بگرداند و به آنها پشت کند. ۳-دو بار هم به حضـرت خاتم (ص) امر فرموده به زندگی بیمحتوای کافران بنگر که در آینده نتیجۀ این زندگی بیمحتوا را خواهند دید. ۴-خداوند به همۀ رسولان سلام و تحیت فرستاده و سورۀ صافات را با الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِيـنَ خاتمه داده است و ما هم شاکر و سپاسگزار خداوند هستیم.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين