روز سه شنبه مورخ ۲۶ / اسفند ماه/1397 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصد و سیزدهم تفسیر قرآن کریم ( درس چهارم تفسیر سوره مبارکه زمر) با موضوع آیات ۴۷ الی ۵۴ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس چهارصد و سیزدهم
درس چهارم سوره مبارکه زمر آیات ۴۷ الی ۵۴
*موضوع درس *
1-اگر انسان ایمان نداشته باشد، ثروت و قدرت در قیامت جواب نمیدهند.
2-مؤمن باید درهرحال یک چهره باشد .
3-به رحمت خداوند امیدوار باشیم.
4-به ســوی خـــداوند برگردیم و از اعمـــال ناپسنــد خود دوری کنیــــم.
** ترجمــه آیـــات**
وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِنْ سُوءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَبَدَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ ﴿ ۴۷ ﴾ اگر ظالمان و ستمکاران در قیامت تمام آنچه را که روی کرۀ زمین وجود دارد مالک آن باشند و بهاضافۀ یک برابر آن را فدیۀ گناهان خود بدهند تا از عذاب شدید روز آخرت نجات پیدا کنند، رها نخواهند شد و نجات پیدا نخواهند کرد و در آن روز اوضاعی را مشاهده خواهند نمود که هر گز گمان دیدن آن را نمیکردند.
وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ ﴿ ۴۸ ﴾ در آن روز هر آنچه را در دنیا انجام داده و هر گناهی را مرتکب شدهاند، تصویر آن را آشکارا خواهند دید و آنچه را در دنیا به آن بیتوجه بوده و به شوخی میگرفتند و استهزا میکردند نتیجهاش را به آنها نشان میدهند.
فَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿ ۴۹ ﴾ هر زمان انسان با مطلبی مواجه شود و ضرری متوجه وی گردد، به یاد خدا میافتد و برای رفع مشکلش ما (خداوند) را میخواند و دعا میکند و اگر خیر و نعمتی متوجه وی شود، میگوید: این توفیق به دلیل توان و کاردانی خودم بوده است. آگاه باشید هم ضرر و هم نفع هردو امتحاناند ولی اکثر انسانها نمیدانند.
قَدْ قَالَهَا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿ ۵۰ ﴾ این روشِ سابقین اینها بوده که در وقت ناراحتی به خدا متوسل شدهاند و در وقت رفاه و نزول نعمت، خدا را فراموش کردهاند. این نوع روش نفع و دستاوردی برای آنها نداشته و برای این کافران هم نخواهد داشت
فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَالَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاءِ سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَمَا هُمْ بِمُعْجِزِينَ ﴿ ۵۱ ﴾ نتیجۀ اعمال خلاف آنها خواهد رسید و این ظالمان اهل مکه که مثل اقوام منحرف گذشته فکر میکنند، بهزودی گرفتار اعمال خلاف خود میشوند و هر گز نمیتوانند خود را از دست عذاب الهی نجات دهند.
أَوَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿ ۵۲ ﴾ آیا کافران سابق و مشرکان امروز مکه نمیدانند وسعت و ازدیاد رزق و تنگی زندگی به دست خداوند است؟ در این آمدورفت و گذر زمان و تغییرات در زندگی علائم و نشانههایی از قدرت و عظمت الهی برای اهل ایمان مشهود است.
قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿ ۵۳ ﴾ ای محمد؛ از جانب من به بندگانم که در زندگی روزانه دچار گناه و معصیت و کفر شدهاند و به خود ظلم نمودهاند، بگو از رحمت خداوند مأیوس نباشند که خداوند دارای رحم است و با تجدیدنظر و برگشت بهسوی خداوند، پروردگار از همۀ گناهان آنها چشمپوشی و گذشت خواهد کرد.
وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ ﴿ ۵۴ ﴾ پس ای اهل گناه و معصیت و ای اسرافکنندگان؛ به درگاه پروردگارتان برگردید و تسلیم خداوند غفار و رحیم شوید و قبل از مرگ و قبل از نزول عذاب الهی و قبل از اینکه گرفتار شوید و هیچ ناصر و نجاتدهنده و حامی نتواند شمارا نجات دهد، به درگاه رحمت یزدان غفور و رحیم بازگردید.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۴۷ و ۴۸: در این دو آیه خداوند متعال به مشـرکان و کافران هشدار میدهد که دنیا محل عمل و کار و مزرعۀ آخرت است. اگر در دنیا با کفر زندگی کنند و با کفر و شـرک بمیرند، بدون تردید هر آنچه دارند، چند برابر آن را بهعنوان فدیه و کفاره بدهند هیچ ارزشی نخواهد داشت.
توضیح آیات ۴۹ تا ۵۲: در این ۴ آیه خداوند متعال کسانی را مورد ذم قرار داده است که دو چهرهاند. در وقت سختیها و مواجه با مشکلات به یاد خداوند میافتند و در وقت رفاه و شادی، خدای خود را فراموش میکنند. این روش کافران و خدانشناسان است و صاحبان این طرز تفکر، هر گز موفق نبودهاند و نخواهند بود.
توضیح آیات ۵۳ و ۵۴: در این دو آیه خصوصاً آیۀ ۵۳ که به فرمودۀ بزرگان دین در تمامی قرآن هیچ آیهای وسیعتر و امیدوارکنندهتر از این آیه نیست، چند مطلب امیدوار کننده را به شـرح آتی شاهدیم.
اولاً خداوند بندگان خود را به «یا عِبٰادی» مورد محبت قرار داده است.
ثانیاً اسـراف و اهل اسـراف را آورده و لطف خود را از گناهان بزرگ شـروع کرده است. «أَلَّذِينَ أَسْــرَفُوا» (کسانی که مرتکب گناهان بزرگ شوند)
ثالثاً با جملۀ «لا تَقْنَطوُا»(مأیوس نباشید) به بندگانش دلگرمی داده است.
رابعاً جملۀ «رَحْمَــةِ اللَّهِ» (رحمت بیکران الهی) را بعد از «لا تَقْنَطوُا» آورده است. «لَا تَقْنَــطُوا مِنْ رَحْمَــةِ اللَّهِ»
خامساً با حرف تأکیــد «إِنَّ اللهَ» (به حــقیقت خـــداوند همۀ گنــاهان را میبخشــد) گناهکــاران را مــورد لطف قـــرار داده است. «إِنَّ اللَّهَ يَغْفِـــرُ الذُّنُوبَ جَمِيــعًا»
سادساً خداوند خود را غفور و رحیم معرفی کرده است. «إِنَّهُ هُوَ الْغَفُــورُ الرَّحِيــمُ»
به حقیقت این آیه اوسع آیات قرآن کریم است که حامل لطف و کرم و بزرگواری خداوند است نسبت به بندگانش. امیدوارم خداوند ما را از این رحمت بیکران خود بینصیب نفرماید. انشاءالله
یــادآوری:
در تنظیم درسهای تفسیر قرآن کریم که هر هفته در مسجد قبا تدریس شده از تفاسیر ذیل استفاده شده است.
۱-تفسیر میسّر تألیف عائض قرنی
۲-تفسیر نمونه تألیف آیتالله مکارم شیرازی
۳-تفسیر المراغی تألیف احمد مصطفی المراغی
۴-تفسیر روح البیان تألیف اسماعیل حقی
۵-تفسیر مختصر ابن کثیر تألیف محمدعلی الصابونی
۶-تفسیر المنیر تألیف دکتر وهبة الزحیلی
۷-القصص القرآنی تألیف دکتر صلاح الخالدی
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين