درس چهارم: آیات ۶۴ الی ۸۵ (آخر) سورۀ مبارکۀ غافر (مؤمن)

روز سه شنبه مورخ ۲۸ / آبان­ماه/1398 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصد و نوزدهم تفسیر قرآن کریم ( درس چهارم تفسیر سوره مبارکه غافر) با موضوع آیات ۶۴ الی ۸۵ ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.

 

 

کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم  توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری

درس چهارصد و نوزدهم

درس چهارم سوره مبارکه غافر آیات ۶۴ الی ۸۵

*موضوع درس *

 

 

1-معرفی پروردگار و خدای واحد .

2-بحث عذاب کافران در دوزخ .

3-دستور صبر و مقاومت به رسول خدا (ص).

4-دستور سیـر و گشت به جهت درس و عبـرت از حیــات گذشتـگان

5-خـلق حیـوانات بـرای خدمت به انسان

 

 

** ترجمــه­ آیـــات**

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿ ۶۴ ﴾ پروردگار من و تمامی موجودات کسی است که زمین را برای زندگی شما خلق کرده و آسمان را چون چتر و سقفی در بالای سرتان قرار داده است و صورت و رسم شمارا به احسن وجه آفریده و رزق شمارا از چیزهای پاک و طیب‌ و طاهر فراهم و تأمین نموده است. این است خدای همۀ ما که آن را پرستش و عبادت می‌کنیم. این پروردگار جاوید صاحب قدرت و برکت و پروردگار عالمیان است.

هُوَ الْحَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿ ۶۵ ﴾  آن خدایی که من فرستادۀ او هستم، خداوندی است زنده و حی و هیچ خدا و معبود به‌حقی جز او وجود ندارد. پس او را مخلصانه بخوانید و عبادت کنید و تنها دین اسلام دین مقبول خداست. خدایی که پروردگار عالمیان است.

قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءَنِيَ الْبَيِّنَاتُ مِنْ رَبِّي وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿ ۶۶ ﴾ بگو (ای محمد (ص)) من از سوی پروردگارم منع شده‌ام از معبودی که شما او را پرستش می‌کنید پیروی کنم. چون از سوی پروردگارم دلایل روشنی به من ابلاغ‌شده که مسیر شماها مسیر توحیدی نیست و به من امر شده که تنها در مقابل پروردگار عالمیان تسلیم شوم.

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخًا وَمِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّى مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿ ۶۷ ﴾ خدا و معبود به‌حق عالمیان کسی است که شماها را از خاک آفریده، سپس از نطفه و منی و آنگاه از علقه (خون بسته) سپس به‌صورت جنین و طفل از شکم مادر شمارا اخراج و بیرون می‌فرستد و به مرحلۀ کمال می‌رسید و آنگاه پیر می‌شوید. جمعی از شما قبل از رسیدن به مرحلۀ نهایی فوت می‌کنید و بقیۀ افراد با رسیدن وقت مرگ و اجل فوت می‌کنید. امید است با تعقل و فکر به آگاهی و بصیرت برسید.

هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ﴿ ۶۸ ﴾ پروردگار و خالق شما کسی است که شمارا زنده کرده و می‌میراند و هرگاه بخواهد کاری را انجام دهد، فقط به او می‌گوید موجود باش. بدون تأخیر و درنگ موجود می‌شود.

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ ﴿ ۶۹ ﴾ آیا ندیدی و نمی‌بینی که هرکسی از افراد جامعه در خلاف برنامۀ خدا حرکت کند و در آیات الهی جدال نماید، چگونه از راه حق منصرف و منحرف می‌شود و در مسیر شیطان قرار می­گیرد؟

الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ ﴿ ۷۰ ﴾ کسانی کتاب آسمانی و برنامۀ خداوند را که رسولانی برای ابلاغ آن‌ها مبعوث شده‌اند، تکذیب می‌کنند، عن‌قریب آیندۀ خود را خواهند دید.

إِذِ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ ﴿ ۷۱ ﴾ در وقت خود، غل و زنجیرها در گردن آن‌ها قرار می‌گیرد و به‌وسیلۀ آن غل و زنجیر خفه می‌شوند.

فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ ﴿ ۷۲ ﴾ آن‌ها در آب جوشان انداخته می‌شوند و سپس در آتش دوزخ قرار می‌گیرند.

ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ تُشْرِكُونَ ﴿ ۷۳ ﴾ آنگاه به آن‌ها اعلام می‌شود بیایید شرح دهید با چه دلیلی برای خدا شریک و همراه قرار دادید؟

مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَلْ لَمْ نَكُنْ نَدْعُو مِنْ قَبْلُ شَيْئًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ ﴿ ۷۴ ﴾ شریکی باطل و معبودی بی‌ارزش را پرستش می‌کردید. دوزخیان در برابر این سؤال می‌گویند: رابطۀ ما با آن‌ها قطع و از ما دور شده‌اند. این‌چنین است آینده و مسیر مخالفان و عاقبت کسانی که از خدا دور و منحرف بوده‌اند.

ذَلِكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَمْرَحُونَ ﴿ ۷۵ ﴾ به آن‌ها ابلاغ می‌شود که این عذاب شما جواب آن شادی و تفریح باطل و غرور و کبر و غفلت در دنیاست.

ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ ﴿ ۷۶ ﴾ به آن­ها اعلام می­شود از درهای ۷ گانۀ دوزخ وارد جهنم شوید و برای ابد در آن بمانید. محل شما سخت است و جایگاه اهل کبر و خودخواهان این‌چنین است.

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ ﴿ ۷۷ ﴾ پس (ای محمد (ص)) صبر کن و مقاومت نشان بده. وعدۀ خداوند حق است. در ایام حیات شما گروهی از کافران را مجازات می‌کنیم و شما آن را خواهید دید و گروه دوم بعد از رحلت شما در دنیا و یا در آخرت به کیفر می‌رسند و در آخر همۀ این افراد به‌سوی ما بازمی‌گردند.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ ﴿ ۷۸ ﴾ ما قبل از مبعوث شدن شما رسولان دیگری را برای ارشاد مردم کافر و غافل فرستاده‌ایم و قصه و حیات بعضی از آن‌ها را در قرآن برای شما ذکر کرده‌ایم و گروهی را برای تو بازگو نکرده‌ایم. هیچ رسولی بدون دستور و امر خدا اقدام به ارائۀ برنامه و معجزه نکرده و نمی‌کند و زمانی دستور الهی به جهت مجازات مخالفین صادر شود، عذاب شدید شامل حال آن­ها خواهد شد. خسارت دیدگان پیروان راه و طریق باطل‌اند.

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْكَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿ ۷۹ ﴾ خداوند شما کسی است که برای شما حیوانات و چهارپایانی را خلق کرده تا از گوشت آن‌ها استفاده کنید و در پیشبرد کارهای روزانه از آن‌ها استفاده نمایید و بر آن‌ها سوار شوید.

وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَيْهَا حَاجَةً فِي صُدُورِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ ﴿ ۸۰ ﴾ حیواناتی را که خداوند برای شما خلق کرده غیر از سواری و بهره‌گیری از گوشت آن‌ها منافع دیگری دارند که در زندگی روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنید مانند کشت زمین و نقل و انتقال اموال و اشیاء کوچک تابستانی و زمستانی

وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَأَيَّ آيَاتِ اللَّهِ تُنْكِرُونَ ﴿ ۸۱ ﴾ خداوند در طول شب و روز آیات کوْن و تحولات مختلف، قدرت خود را به شما نشان می‌دهد شاید بیدار شوید. آیا برای شما شایسته و رواست قدرت خالق را انکار کنید؟

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿ ۸۲ ﴾ چرا کافران مکه در زمین سیر نمی‌کنند و گشت نمی‌زنند تا آثار گذشتگان که از هر حیث از آن‌ها قدرتمند و قوی‌تر بوده‌اند و فعلاً در زیر خاک‌اند و هر گز آثار و اموال آن‌ها نتوانسته آن‌ها را نجات دهد، ببینند؟ بدون تردید نهایت مخالفین برنامۀ رسول ما (حضرت محمد (ص)) چنین خواهد بود.

فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ ﴿ ۸۳ ﴾ گذشتگان مخالف برنامۀ خداوند زمانی پیامبران الهی نزد آن‌ها می­آمدند، دانش جاهلی خود را بر برنامۀ رسولان ترجیح می‌دادند و عذاب الهی و جهنم را به شوخی می‌گرفتند و تمسخر می‌کردند تا عذاب سخت آنان را فراگرفت.

فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ ﴿ ۸۴ ﴾ زمانی که عذاب خداوند و سختی دوزخ را ببینند، اعلام می‌کنند هم‌اکنون به خداوند واحد ایمان می­آوریم و تمامی معبودان ناحق را مردود می‌شماریم و آن‌ها را رد می‌کنیم.

فَلَمْ يَكُ يَنْفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكَافِرُونَ ﴿ ۸۵ ﴾ این نوع ایمان و شعار بی‌فایده است. چون این ایمان و اعترافات بعد از مشاهدۀ عذاب است و از ترس اعلام ایمان می‌کنند و این نوع ایمان بی‌فایده است و این نوع اقدام سنت الهی است که در خصوص بندگانش اجرا می‌شود.

 

 

   *** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***

 

توضیح آیات ۶۴ تا ۶۸: خداوند متعال در این ۵ آیه خالق انسان و سایر موجودات را معرفی کرده است که به لطف و کرمش زمین را برای زندگی خلق و آسمان را چون سقفی برای ادامۀ زندگی آن‌ها بر سر موجودات قرار داده و انسان­ها را در بهترین شکل خلق کرده و به آن‌ها رزق و روزی اهدا فرموده است. چنین خالقی شایستۀ حمد و ستایش است. این خدای خالق آسمان و زمین صاحب قدرت و حیات و شایستۀ عبادت و ندا و طلب خیرات است و به پیامبر اسلام (ص) امر شده که اعلام کند من مطیع و تسلیم این پروردگار هستم. سپس مراحل خلقت انسان اولیه و سپس فرزندان آدم را تشریح فرموده و به‌صورت روشن اعلام کرده است حیات و ممات موجودات زنده به دست الله رب‌العالمین است.

توضیح آیات ۶۹ تا ۷۶: در این ۸ آیه خداوند متعال مخالفین قرآن کریم و رسالت رسول‌الله (ص) را مورد ذم و هجوم قرار داده و به نهایت آن‌ها ازجمله کیفر و عذاب شدید و اعزامشان به دوزخ که برای همیشه در آن می‌مانند، اشاره فرموده است.

توضیح آیات ۷۷ و ۷۸: در این دو آیه خداوند متعال سفیر خویش را دلجویی کرده که ای محمد (ص) صبر داشته باشید و در این امر تردیدی نداشته باشید که خداوند پشت شمارا خالی نخواهد کرد و نباید از تاریخ توحیدیان بی‌خبر باشید که قبل از شما پیامبران زیادی مبعوث کرده‌ام و به بعضی از آن‌ها در قرآن اشاره نموده‌ام و از ذکر نام بقیه خودداری شده است. اگر مخالفین آن‌ها در مقابل برنامۀ رسولان ایستادگی کرده‌اند نباید شما ای محمد (ص) دلگران باشید. بدون تردید توفیق و پیروزی نهایی از آن شماست.

توضیح آیات ۷۹ تا ۸۵: در این ۷ آیه خداوند متعال به جهت بیداری افراد غافل و مست می‌فرماید: من برای شماها حیوانات مختلفی خلق کرده‌ام تا از گوشت حلال آن‌ها استفاده کنید و در زندگی روزانه از آن‌ها بهره بگیرید. این اقدام به این دلیل است شاید بیدار شوید و خالق خود را پرستش کنید. سپس به کافران مکه می‌فرماید: در زمین گشت کنید و آثار باقیمانده از کافران قبل از خود را ببینید که آن‌ها از شماها قدرتمندتر و صاحب جایگاه بیشتری بوده‌اند و همه مرده‌اند و اموال آن‌ها کوچک‌ترین نفعی برایشان نداشته است. سپس به اوضاع کافران در دوزخ اشاره و از ندامت دوزخیان و داد و فغان آن‌ها مواردی را آورده است شاید برای افراد کافر و غافل و مغرور مؤثر باشد.

 

 


 ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ

وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين

 

این مطلب را به اشتراک بگذارید

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn