روز سه شنبه مورخ 6/ تیر /1391 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس يكصد و هشتاد و هشتاد نهم تفسیر قرآن کریم (درس بیست و ششم تفسیر سوره مبارکه اعراف) با موضوع آیات 188 الي195 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است .

 

 

کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم  توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري

درس يكصد هشتاد و نهم

درس بیست و ششم سوره مبارکه اعراف  آیات 188  الی 195

 

** موضوع درس **

1- غیب و اسرار نهان را فقط خداوند متعال میداند

 2- کفران نعمت یک گناه بزرگ است

3- شرک در عبادات کاری ابلهانه ست

 

* ترجـــمه آيـــات *

 

قُل لاَّ أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلاَ ضَرًّا إِلاَّ مَا شَاء اللّهُ وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿۱۸۸﴾

ای محمد به مشرکان بگو من بدون اراده خداوند مالک سود و زیان خویش نیستم و از غیب و اسرار نهان بی اطلاعم مگر به اذن خداوند و اگر از اسرار غیب اطلاع داشتم سود فراوانی برای خود کسب و فراهم میکردم و  هیچ زیانی در زندگی من پیش نمی آمد من فقط رسولی هستم كه وظیفه ام بشارت و انذار است برای اهل ایمان.

 

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَت دَّعَوَا اللّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَّنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ ﴿۱۸۹﴾

خدای متعال کسی است که همه شما را از آدم و حوا را نیز از آدم خلق کرده و حوا را بعنوان همسر و رفیق آدم(ع) معرفی تا در زمین با هم زندگی کنند و بعد از ملاقات جنسی حوا حامله شد و سپس آدم و حوا از خدای خود خواستند که فرزند آنها صالح باشد و در صورتیکه  اولاد آنها صالح باشد شاکر خداوند خواهند بود.

 

فَلَمَّا آتَاهُمَا صَالِحًا جَعَلاَ لَهُ شُرَكَاء فِيمَا آتَاهُمَا فَتَعَالَى اللّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۱۹۰﴾

زمانی که خداوند فرزند صالحی به آنان داد شیطان آنها را دچار وسوسه کرد و به جای عبدالله ، وی را عبد الحارث نام نهادند در حالیکه عبودیت مخصوص خداوند است و هیچ موجود دیگری معبود نیست و خداوند از شریک و همتا بری است

 

أَيُشْرِكُونَ مَا لاَ يَخْلُقُ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ ﴿۱۹۱﴾

چگونه است مردم برای الله خداوند واحد الاحد موجودات دیگری را شریک میسازند و آنرا شریک خداوند قرار می دهند در حالی که این خداهای دروغین قدرت و توان ندارند و خود ساخته شده هستند.

 

وَلاَ يَسْتَطِيعُونَ لَهُمْ نَصْرًا وَلاَ أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ ﴿۱۹۲﴾

و این خدایان ساخته شده هیچگونه توان کمک و دفاع از خود و پیروان خود را ندارند .

 

وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لاَ يَتَّبِعُوكُمْ سَوَاء عَلَيْكُمْ أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنتُمْ صَامِتُونَ ﴿۱۹۳﴾

اگر شما از این بت های ضعیف بخواهید از شما تبعیت کنند و بسوی خیر و صلاح و هدایت حرکت نمایند از شما پیروی نخواهند کرد پس چرا شما از این موجودات فاقد شعور پیروی میکنید این موجودات ضعیف چه آنها را دعوت کنند و چه ساکت باشند برای آنها یکسان است.

 

إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿۱۹۴﴾

این بت ها معبودهای ساخته شده هستند مانند خود شما که ساخته شده خداوند هستید اینها فاقد شعور و درک اند و هر آنچه فاقد شعور و درک باشد شایسته پرستش نیست بفرماید آنها را صدا بزنید تا مشخص شود درک و شعور ندارند

 

أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُواْ شُرَكَاءكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلاَ تُنظِرُونِ ﴿۱۹۵﴾

آیا این بت ها که شما آنها را عبادت میکنید پای راه رفتن و دست کار کردن و چشم دیدن و گوش شنیدن دارند؟  اگر آنها را بخوانید و صدا کنید که جوابی ندارند بفرمایید تمامی معبودهای خود را بخوانید و علیه من نقشه بکشید تا معلوم شود ضعیف تر از آن هستید كه ضرری بمن برسانید.

 

** توضيح و تفسير آيات **

توضیح آیه 188 : بعضی از مفسرین بزرگوار در سبب نزول این آیه آورده اند عده­ای از مشرکان مکه نزد رسول خدا رفتند و گفتند شما که با خدا ارتباط دارید ما را از بعضی از اسرار آگاه کن ( از جمله موضوع ارزانی و گرانی اجناس و خشکسالی و پر بارانی ) تا ما خود را آماده کنیم .

خداوند متعال این آیه را نازل فرمود و به رسول خدا امر کرد که به مشرکان بگوید من بدون اجازه و اذن خداوند متعال از خود هیچی ندارم و اگر اهل غیب بودم و به اسرار پشت پرده آگاهی داشتم خیلی از کارهای خیر را برای خود انجام میدادم و خود را از بلیات و تصمیمات سوء نجات میدادم من پیامبر هستم و وظیفه من بشارت و دعوت به خدا و انذار و نفی از منکر است.

 

 توضیح آیات 189 تا 192 :  در این چند آیه خداوند متعال در خصوص خلقت حضرات آدم(ع) و حوا و ازدواج و حمل حوا و ولادت فرزند مشترک آنها و بحث در خواست زوجین از خداوند برای فرزند صالح و همچنین قبول دعای آنها و عطاء فرزند صالح به این پدر و مادر است و سپس در اثر وسوسه شیطان اسم او را بخلاف سنت الهی نام گذاری کردند و به دنبال این بحث به عمل پوچ بت پرستان اشاره کرده است و بصورت قطع و جد اعلام فرموده بت های بی اراده و فاقد شعور و ساخته شده بدست خود را شریک خداوند خالق آسمان و زمین قرار ندهید.این جور است به فطرت خود و ظلم است در حق نعمت عقل خدادادی و اثبات جهل است برای پیروان این بت های بی جان

 

توضیح آیات 194 و 195 : در این دو آیه خداوند متعال به سفاهت و جهل بت پرستان اشاره دارد و آنها را سرزنش کرده و به دلائل عقلی به بی خاصیتی بت­ها اشاره دارد و به بت پرستان اعلام کرده است خود آنها و تمامی بت­های مورد اعتماد خود را علیه خداوند رب العــالمین بسیج کنند تا مشخص شود كه تا چه حدی ضعیف و ناتوان هستند.

 

**** نکات و نتایج درس ****

 

1- درآیه 188 حدود و مرز قدرت و عظمت خداوند و قدرت و مرز توان پیامبر اسلام(ص) مشخص شده است و به عبارت دیگر مرز ربوبیت و نبوت تبیین گردیده و به وضوح میدان قدرت و مأموریت پیامبر اسلام که همانا بشارت و انذار و تبلیغ است با محیط قدرت خالق آسمان و زمین مرز بندی گردیده است تا اهل ایمان در قول و عمل خود اشتباه نکنند. و قدرت خدا و رسول خدا را از هم تشخیص دهند.

 

2- خداوند متعال در همین آیه 188 و آیات دیگری در قرآن کریم صفت عالم الغیبی و نافع بودن واقعي و آگاهي از اسرار و نهان را بخود نسبت داده و به پیامبر اسلام امر فرموده است به مردم اعلام کند که آگاهی از اسرار نهان و عامل رساندن خیر و شر فقط و فقط در دست رب العالمین است . و هیچ کسی بدون اذن خدا حق ورود به مرز قدرت و عظمت الهی را ندارد و تنها با اذن خداست که به بعضی از افراد صادق گوشه ای از اسرار نهان واگذار میگردد که این حالت برای انبیاء معجزه و برای اولیاء و بندگان صالح خدا کرامت است.

 

3- کفـــران نعمت گناه و مصیـبت است و منتهی به عصبـــانیت خداونـــد و سبب سلب نعمـــت خواهد شد. قـرآن­کریم میفرماید: «لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ » ( شکر نعمت ، نعمتت افزون کند ، کفر نعمت از کفت بیرون کند) لذا همه ما باید هشیار بوده و در زندگیمان شاکر نعمت های الهی باشیم .

 

4- در خصوص این امر که  مخاطب آیه 189 چه کسی است فیما بین مفسران اختلاف وجود دارد ؛ بعضی از مفسران معتقدند حضرت آدم و حوا بوده­اند که از خداوند درخواست اولاد صالح کرده­اند و خداوند دعای آنان  را اجابت  و فرزند صالحی به آنان داده است ولی  بجای اینکه فرزند پسر خود را عبدالله و یا عبدالرحمن نامگذاری کنند و او را به خداوند نسبت دهند نام او را عبدالحارث نهاده و این موضوع باعث اعتراض رب العالمین گردیده است.  بعضی دیگر از مفسرین میفرمایند موضوع عام است و هر کسی که خداوند نعمتی به او عطا کند ، فرزند باشد یا هر نعمت دیگری ، اگر از آن نعمــــت وفق دستور دین و شریعت آسمانی استفاده نکند ، کفران نعمت کرده و باید تجدید نظر کند و الا بايد منتظر سلب آن نعمت باشـــد.

 

5- پیام دیگر آیه 189 این است باید ما مسلمانان در نامگذاری فرزندان خود هشیار باشیم و بخلاف دستور دین و سنت و آداب و فرهنگ و عرف صحیح حاکم عمل نکنیم ، قطعاً اگر فرزندان ما با آداب اسلامي زندگی را شروع نکنند آینده پسندی نخواهند داشت. زیرا اولاد بالاترین نعمـــت الهی­اند چنانچه در نامگذاری و تربیت آنها اهمال کنیم کفران نعمت کرده­ایم و نباید انتظار روند مناسب را داشته باشیم . در خاتمه  به جوانان عزیز عرض میکنم در نامگذاری فرزندان خود خدا را فراموش نکنید و الا در انتظار مشکلات بعدی در زندگی خود و فرزندانتان باشید

 

رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا

 

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »