روز سه شنبه مورخ 13/ تیر /1391 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس يكصد و نودتفسیر قرآن کریم (درس بیست و هفتم تفسیر سوره مبارکه اعراف) با موضوع آیات 196 الي 206 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است .

 

 

کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم  توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري

درس يكصد نود

درس بیست و هفتم سوره مبارکه اعراف  آیات 196  الی 206

 

** موضوع درس **

1- هرمعبودی غیر از الله بی ارزش است

 2- هشیار وسوسه شیطان باشیم

3- سه صفت مهم و ارزشمند در یک آیه

4- در هنگام شنیدن و تلاوت قرآن خاموش و ساکت باشید .

 

* ترجـــمه آيـــات *

 

 

إِنَّ وَلِيِّيَ اللّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتَابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ﴿۱96﴾

ولی و سرپرست و معبود من خدای متعال است خدایی که قرآن را نازل کرده و سرپرست من و تمامی صالحین است.

 

وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَكُمْ وَلآ أَنفُسَهُمْ يَنْصُرُونَ ﴿۱97﴾

 کسانی که بت پرست هستند خیلی جاهل اند زیرا این معبود های بی ارزش نه توان کمک به خودشان را دارند و نه توان کمک به پرستندگان خود .

 

وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لاَ يَسْمَعُواْ وَتَرَاهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ وَهُمْ لاَ يُبْصِرُونَ﴿۱۹8﴾

اگر این بت ها را به هدایت بخوانید توان شنیدن ندارند و اگر به سیمای بت ها که به صورت مجسمه ساخته شده اند بنگرید چنان تصور می کنید به شما نگاه می کنند ولی در واقع آنها فاقد دیدن و شعوراند .

 

خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ﴿۱۹9﴾

در هر حال با آنها ( مشرکان ) مدارا کن و آنها را به معروف و نیکی دعوت کن و در صورت دیدن یا شنیدن عمل و قول پوچ و غیر مناسب زیاد توجه مکن و صبر داشته باش و سعي كن حرکات اهل جهل شما را از راه باز ندارد .

 

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴿200﴾

و هرگاه شیطان بخواهد با وسوسه اش در روحیه شما خدشه وارد کند به خدا پناه ببرید خداوند شنوا و داناست  .

 

إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ ﴿201﴾

پرهیزکاران هرگاه گرفتار وسوسه شیطان شوند به یاد خداوند می افتند و بیدار می شوند و راه درست را ادامه می دهند .

 

وَإِخْوَانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الْغَيِّ ثُمَّ لاَ يُقْصِرُونَ﴿202﴾

افراد غیر پرهیزکار برادرانشان ( شیطان و افراد شرور) را پیوسته در جهت گمراهی آنان پیش می برند .

 

وَإِذَا لَمْ تَأْتِهِم بِآيَةٍ قَالُواْ لَوْلاَ اجْتَبَيْتَهَا قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَا يِوحَى إِلَيَّ مِن رَّبِّي هَذَا بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿203﴾

هر زمان نزول وحی و نزول آیات آسمانی به تاخیر افتد مشرکان می گویند چرا خودت آیاتی را انتخاب نمیکني و به مردم بگویی این وحی است خداوند در برابر این پیشنهاد پوچ به پیامبر اسلام امر فرموده که اعلام کند من پیرو وحی آسمانی هستم و وحی الهی قرآن کریم وسیله بینائی و هدایت و رحمت الهی اند برای کسانی که ایمان می آورند .

 

 وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿204﴾

هنگامی که قرآن تلاوت می شود به آن گوش ظاهر و گوش دل را فرا دهید و خاموش باشید امید است رحمت یزدان شامل حال شما گردد .

 

 وَاذْكُر رَّبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ وَلاَ تَكُن مِّنَ الْغَافِلِينَ﴿205﴾

ذکر پروردگارت را در دل خود و همراه با تضرع و خوف و آهسته و آرام تکرار و در صبحگاهان و شامگاهان خدا را یاد کن و از غافلان مباش .

 

إِنَّ الَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لاَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ يَسْجُدُونَ ﴿206﴾

کسانی که به خداوند نزدیک اند ( ملائکه ) هیچگاه در عبادت کبر و خود خواهی ندارند و همواره او را تسبیح می گویند و او را سجده می کنند .

 

** توضيح و تفسير آيات **

توضیح آیات 196 تا 199 : در این چهار آیه اعتماد و وثوق و توکل و تسلیم پیامبر بزرگوار نسبت به خداوند متعال نشان داده شده و همچنین اشاره دارد به اينكه پیامبر اسلام با قول و عمل در تحقیر بت ها و معبودان ساخته شده مشركان اقدام نموده است و  به عبارت دیگر به صورت صریح و قاطع رسول خدا ، ولایت خداوند را پذیرفته و تمامی ولایت هاي غير خدائي را رد کرده است . و همچنین آیه 196  مژده است به اهل دین و صلاح و صالحین که خداوند متولی و سرپرست آنهاست .

 

 توضیح آیات 200 تا 202 :  در این چند آیه خداوند متعال به آداب وروش پسند و معقول و مقبولی اشاره کرده است که شایسته است تمامی افراد مسئول و اهل ایمان به این آداب توجه داشته باشند از جمله این آداب :  1) گذشت و عفو 2) امر به معروف و نهی از منکر 3) دوری از جهل و جاهلین 4) پناه بردن به خداوند متعال به منظور محفوظ ماندن از وسوسه شیطان 5) اهل تقوا بودن (شیطان در روحیه اهل تقوا نفوذ و اثر منفی نخواهد داشت )

 

توضیح آیه 203 : این آیه به بخشی از افتراءو تهمت و بی انصافی و ظلم مشرکان مکه نسبت به پیامبر اسلام اشاره دارد و سپس خداوند متعال به نحوه برخورد رسول خدا در برابر این دروغگویان ظالم اشاره فرموده که چگونه رسول خدا خود را وابسته به خدا و پیرو وحی و قرآن معرفی و به دشمنان دین اعلام کرده است قرآن کریم تماماً  برای اهل ایمان بصیرت و هدایت و رحمت و كتابي است آسماني نه ساخته و پرداخته دست بشر.

 

توضیح آیات 204 تا 206 : در آیه 204 به وظیفه مسلمانان در برابر قرآن کریم در وقت تلاوت آن اشاره شده که باید و حتماً در وقت تلاوت قرآن به آن گوش دل داده شود واحتراماً سکوت کامل رعایت گردد . در آیه 205 به پیامبر اسلام (ص) و امتش امر شده است در هر حال از ذکر و یاد حق غافل نباشند بخصوص در صبح‌ها و شب‌ها (اول صبح و اول شب) و در آیه 206 به اخلاص و اطاعت و فرمانبرداری ملائکه و تجلیل خداوند از این مخلوقات مخلص و مطیع اشاره شده است

 

**** نکات و نتایج درس ****

 

1- خداوند متعال به شدت از عمل شرک (چه شرک خفی مانند ریا و چه شرک جلی و آشکار مانند بت پرستی و اطاعت از طاغوت) بیزار است . در آیه 116 سوره نساء میفرماید : « إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ » (از کرم و حکمت خداوند متعال است عفو و گذشت از گناهان بندگان گناهکار ، غیر از کسانیکه آگاهانه برای خدای واحد شریک قائل شده‌اند ) پس شرك بزرگترين و بدترين گناه است و بايد اهل ايمان از هر نوع شرك دوري و اعلام برائت نمايند.

 

2- از آیه 196 بهره میگیریم خداوند ولی و سرپرست و مدافع رسولان و ناصر پیامبران و حامی صالحین است از عمر بن عبدالعزیز خلیفه عادل بنی امیه روایت شده است كه تمامی اموال و دارایی‌‌هاي خود را در قید حیاتش فیمابین افراد تقسیم کرد و چیزی به عنوان ما ترک برای فرزندان خود باقی نگذاشت از وی علت را سوال کردند گفت : اگر فرزندان من صالح اند خداوند حامی آنهاست « وَ هُوَ يَتَوَلَّي الصَّالِحِينَ »  و اگر مجرم اند همچنانکه خداوند کاری به مجرم ندارد  « فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيرًا لِّلْمُجْرِمِينَ » ، من هم کاری به مجرمین ندارم.

 

3- در آیه 199 خداوند متعال به 3 صفت مهم اشاره کرده است كه اين صفات برای افراد جامعه بخصوص کسانی که به نحوی در جامعه مسئولیت دارند مهم و اثر گذار هستند 1) گذشت 2) امر به معروف 3) مدارا با افراد مریض جامعه . رعایت این سه امر بهترین راه و بالاترین حکمت در پیشرفت و پیشبرد کار هستند.

 

4- قرآن به اهل ایمان بصیرت و هدایت و عزت و کمال می بخشد و مایه رحمت است لذا در وقت تلاوت قرآن احتراماً به این کلام الهی و به عنوان رعایت ادب سکوت را رعایت و گوش دل به آن بسپارید.

 

5- خداوند متعال در آیه 205 به پیامبر اسلام (ص) و به تبع رسول خدا ، به امتش امر فرموده است هیچگاه از ذکر و یاد خداوند غافل نباشند (بخصوص در صبح ها وقت شروع کار و شبها زمان خاتمه کار) و سعی کنند ذکرشان مخفی و در بین خود و خدای تعالی باشد در حدیث است « خیر الذکر الخفی »

 

6- آخرین آیه سوره اعراف با بحث سجده و در تعریف و تجلیل از ملائکه خاتمه یافته است. خداوند متعال میفرماید : جنس ملائکـه اهل عبادات خالصانه و اهل تسبیح و اهل سجده برای خدای خالق خود هستند.

در این خصوص نکته‌ای قابل ذکر است و آن اينكه در قرآن کریم در 14 محل ، سنت است در وقت رسیدن به آیات سجده ، هم قاری و هم سامع سجده تلاوت به‌جا بیاورند ، از جمله اين سجده‌ها آخرين آيه سوره اعراف است خداوند به ما درک حق و حقیقت را عطا فرماید . انشاء الله

 

 

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »