روز سه شنبه مورخ 5/ آذر /1392در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و سي‌ و هشتم تفسیر قرآن کریم (درس نهم تفسیر سوره مبارکه هود) با موضوع آیات 84 الي 95 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري

درس دویست و سي‌ و هشتم

درس نهم سوره مبارکه هود آیات 84 الی 95

** موضوع درس **

بخشی از حیات حضرت شعیب (ع) و نهایت مخالفان وی

* ترجـــمه آيـــات *

وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا ۚ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُ ۖ وَلَا تَنْقُصُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ ۚ إِنِّي أَرَاكُمْ بِخَيْرٍ وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ مُحِيطٍ﴿84﴾

جهت ارشاد و دعوت به خداپرستی یکی از برادران قوم مَدیَن را به نام شعیب(ع) مبعوث کردیم. شعیب به قومش گفت: ای قوم من فقط الله ، خدای تنها و بی شریک را عبادت و پیمانه و وزن را در خریدو فروش کم نکنید، وضعیت زندگی شما رو براه است با اعمالتان خود را گرفتار نکنید چنانچه تجدیدنظر ننمائید میترسم عذابی فراگیر شما را نابود کند.

وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ﴿85﴾

ای قوم من در پیمانه و وزن و در خرید و فروش عدالت را رعایت کنید اشیاء و کالای مردم را بیخود خراب نکنید و در زمین خدا و محل زندگی خود فساد نکنید

بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ۚ وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفِيظٍ﴿86﴾

آنچه را خداوند متعال برای شما به عنوان باقیات صالحات بیمه و باقی میگذارد براي شما بهتر است اگر مومن هستید مقدار مال کم حلال بهتر از ثروت زیاد و حرام است این پیام من است و من شما را مجبور به ایمان و اصلاح نمیکنم خودتان راه بهتر را انتخاب کنید.

قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَنْ نَتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ ۖ إِنَّكَ لَأَنْتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ﴿87﴾

گفتند: ای شعیب آیا نمازت این مطالب را به شما میگوید که دست از روش آباء و اجداد خود برداریم و بت ها را کنار بزنیم و در اموالمان به میل و رغبت خود عمل نکنیم ؟ از تو که مرد رشیدی هستید برای اینچنین پیشنهادی تعجب میکنیم.

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَرَزَقَنِي مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا ۚ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَىٰ مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ ۚ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ ۚ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ ۚ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ﴿88﴾

حضرت شعیب گفت: ای قوم من ! به من بگویید اگر من با برنامه و دستور خدا با شما و از روی دلیل صحبت کنم و رزق و زندگیم را خداوند تامین کند و اجری از شما طلب نکنم باز مخالفت میکنید؟ من هرگز از امر پروردگارم کوتاه نخواهم آمد هدف اساسی من اصلاح شماست و توفیق را در این راه از خداوند میخواهم توکلم در این مسیر با خداست و نهایت من به سوی اوست.

وَيَا قَوْمِ لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِي أَنْ يُصِيبَكُمْ مِثْلُ مَا أَصَابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صَالِحٍ ۚ وَمَا قَوْمُ لُوطٍ مِنْكُمْ بِبَعِيدٍ89﴾

ای قوم اگر از شخص من دلگران هستید دشمنی با من ، شما را در مسیر و راه شیطان قرار ندهد و به خاطر بدبینی با من کاری نکنید. مبادا دچار سرنوشت قوم هود و نوح و صالح و لوط شوید. بلایی که قوم لوط با آن دچار شدند زمانی از آن نگذشته است از آن عبرت بگیرید.

وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ﴿90﴾

به درگاه خداوند و پروردگارتان استغفار و توبه کنید خدای من نسبت به بندگانش مهربان و دوستدار توبه کاران است.

قَالُوا يَا شُعَيْبُ مَا نَفْقَهُ كَثِيرًا مِمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَاكَ فِينَا ضَعِيفًا ۖ وَلَوْلَا رَهْطُكَ لَرَجَمْنَاكَ ۖ وَمَا أَنْتَ عَلَيْنَا بِعَزِيزٍ﴿91﴾

قوم شعیب گفتند: ای شعیب ما بسیاری از کلمات و گفتار شما را نمی فهمیم ، ما شما را فردی ضعیف و بی قدرت می شناسیم اگر به خاطر قوم و قبیله ات نبود تو را سنگسار می کردیم و شما در برابر ما توان و قدرتی ندارید.

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَهْطِي أَعَزُّ عَلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَاتَّخَذْتُمُوهُ وَرَاءَكُمْ ظِهْرِيًّا ۖ إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ﴿92﴾

شعیب فرمود: ای قوم من آیا قوم کوچک من در نظر شما قویتر از خداوند توانا است؟ عجبا شما دستورات خداوند را نادیده میگیرید و از عشیره من واهمه دارید! پروردگار من بر تمامی گفتار و کردار شما آگاه است.

وَيَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ ۖ سَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَمَنْ هُوَ كَاذِبٌ ۖ وَارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ﴿93﴾

ای قوم من هرآنچه از دستتان بر می آید و هر کاری که از دستتان ساخته است انجام دهید من نیز کار خود را خواهم کرد عن قریب می فهمید چه کسی بر حق است و چه کسی دچار عذاب سخت خواهد شد و در آینده روشن خواهد شد کاذب و دروغگو کیست. شما در انتظار باشید و من هم در انتظار می مانم.

وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ﴿94﴾

زمانیکه فرمان ما به جهت هلاک قوم شعیب آمد شعیب و کسانی که به وی ایمان آورده بودند را به کرم و رحمت خود نجات دادیم و ظالمان را صیحه آسمانی فرا گرفت و در منازل و دیار خود بر زمین افتادند و هلاک شدند.

كَأَنْ لَمْ يَغْنَوْا فِيهَا ۗ أَلَا بُعْدًا لِمَدْيَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُودُ﴿95﴾

آن صیحه و زلزله ویرانگر به نحوی بود که گوئی کسی درآن دیار زندگی نکرده و کسی مقیم آنجا نبوده است. نفرین بر قوم تبهکار مدین، مانند نفرینی که شایسته قوم هود بود.

** توضيــح آیـــات درس **

حضرت شعیب فرزند ثابت بن مدین است. نام این بزرگوار 11 بار و در چند سوره قرآن کریم ذکر شده است . خداوند متعال این سفیر لایق را برای اصلاح قوم مدین مبعوث فرمــود. اهل مدین عرب زبان و در مرز اردن و حجاز فعلی زندگی میکردند. این قوم به سه بیماری فکری گرفتار بودند : 1- در معاملات به مشتریان خود خیانت میکردند 2- راه زنی میکردند 3- در کوچه و بازار مزاحم نوامیس یکدیگر می شدند.

خداوند متعال به شعیب مأموریت داد با سه مرض مورد اشاره مبارزه کند. حضرت شعیب خطیبی توانمند و مبلّغی زبردست بود. خیلی زود مأموریت خویش را به قوم مدین ابلاغ فرمود. قوم جاهل مدین با گستاخی در مقابل دعوت و دلسوزی شعیب ایستادند و بی­شرمانه شعیب را به فقدان عقل و فکر و به داشتن فکر قدیمی و ارتجاعی متهم و او را به اخراج تهدید کردند. حضرت شعیب به کم لطفی و بی ادبی و تهدید و تهمت قومش توجهی نکرد و به مأموریت خود ادامه داد. زمانیکه تبلیغ دلسوزانه و صادقانه شعیب اثرگذار نشد و غیر از جمعی قلیل کسی به حرفهای وی گوش نداد و تمامی دستورات الهی و توصیه­های شعیب را زیر پا گذاشتند و امیدی به بیداری و تجدیدنظر و اخلاص و صداقت آنان نبود ، خداوند به شعیب و پیروانش دستور داد از مدین خارج شوند و سپس ظالمان قوم مدین را با یک زلزله شدید ، هلاک و نابود کرد.

**** نکــات و نتــایــج درس ****

1- قصه­های قرآن کریم و قصص انبیاء عظام و جریانهای تلخ و شیرین در حیات اقوام پیشین همیشه الهام بخش و درس و عبرت­اند برای نسلهای آینده ، زیرا آزمایشها ، تلخیها و سرور و شادیهای صد سال و هزار سال گذشته اگر چه با ما فاصله زمانی دارند ولی بدون شک اگر با دقت آنها را بررسی کنیم در هر یک از این قصه­ها ، درسها و نکته­هایی نهفته است هرکسی می تواند برای خود از آنها استفاده کند.

2- سلامتی اقتصادی و عدالت و صداقت در خرید و فروش و تجارت و معامله ، زیر بناء یک جامعه سالم است تا جائیکه خداوند متعال به جهت مبارزه با فساد اقتصادی و مالی ، پیامبرانی را اعزام و به آنها دستور داده است در کنار دعوت به توحید و رسالت و معاد ، اصلاح اجتماعی و اقتصادی جامعه را فراموش نکنند.

3- حیات حضرت شعیب و مبارزه مستمر ایشان با مفسدین اقتصادی نشان دهنده این امر است که مأموریت سفیران الهی و رسولان خداوند فقط در امر عبادات و اخلاقیات نبوده است ، بلکه اصلاح وضع نابسامان اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و اداری بخش مهمی از دعوت آنها را تشکیل داده است.

4- بغض و حقد و کینه قوم گمراه شعیب نسبت به نماز حضرت شعیب از این جهت بود که به تصور آنها نمازهای شعیب مخالف فساد اخلاقی ، اقتصادی و تجاری آنها است ، البته همینطور بودکه آنها درک کرده بودند. زیرا نماز واقعی ضد فساد سیاسی و اقتصادی و معاملاتی و اخلاقی و تمامی منکرات جامعه است. قرآن کریم میفرماید:« إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَر» (یقیناً نماز واقعی ، اهل نماز را از فحشاء و فساد و منکرات باز میدارد)

5- در طول تاریخ خودبینی و خود را روشنفکر دانستن و دیگران را نادان و عقب افتاده پنداشتن یک رمز نامبارک و سبب توقف افراد بشر در طول تاریخ بوده است و همواره افراد ضد دین خود را روشنتر و آگاه تر از حامیان دین می پنداشته و پاسداران و حامیان دین را نادان و نفهمیده و عقب افتاده بر می­شمردند. مانند قوم شعیب­که به پیامبر خدا میگفتند: « مَا نَفْقَهُ كَثِيرًا مِمَّا تَقُولُ » ( ما مطالب تو را درک نمیکنیم چون سخنان تو سر و ته ندارند)

6- خداوند به ما فهم و شعوری عطا فرماید تا کلمات قرآن کریم و سخنان رسولان خدا و بزرگان دین را بر هر گفته و نکته و سخنی برتر دانسته و آنها را آئین نامه زندگی خود قرار دهیم.

خداوندا به ما توفیقی عطا فرما کتاب آسمانی و سنت رسول گرامی اسلام و بزرگان دین را طریق و راه زندگی خود قرار دهیم. انشاالله

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »

این مطلب را به اشتراک بگذارید