روز سه شنبه مورخ 21/ آبان /1392در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و سي‌ و ششم تفسیر قرآن کریم (درس هفتم تفسیر سوره مبارکه هود) با موضوع آیات 61 الي 68 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري

درس دویست و سي‌ و ششم

درس هفتم سوره مبارکه هود آیات 61 الی 68

** موضوع درس **

اشاره­ به حیات حضرت صالح(ع) و قوم ثمود

* ترجـــمه آيـــات *

وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا ۚ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُ ۖ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ﴿61﴾

برای ارشاد و دعوت قوم ثمود،صالح پیامبر را روانه کردیم . صالح به قومش گفت: ای قوم من ، تنها خداوندی را پرستش وعبادت کنید که غیر از او خدای دیگری وجود ندارد آن خدا و معبود کسی است که شماها را از گل و عنصر زمین خلق و به شما آبادکردن زمین را واگذار نموده است از او طلب استغفار بجویید و نزد وی توبه کنید خدای من نزدیک و اجابت کننده دعاها است.

قَالُوا يَا صَالِحُ قَدْ كُنْتَ فِينَا مَرْجُوًّا قَبْلَ هَٰذَا ۖ أَتَنْهَانَا أَنْ نَعْبُدَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ ﴿62﴾

قوم ثمود به صالح گفتند: ای صالح و ای فرزند ثمود ما انتظار دیگری از شما داشتیم چگونه است شما ما را دعوت می­کنید که از معبود و نیاکان خود (بت­ها) دست برداریم. به حقیقت ما نسبت به دعوت و برنامه شما شک و تردید داریم.

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَآتَانِي مِنْهُ رَحْمَةً فَمَنْ يَنْصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ ۖ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيْرَ تَخْسِيرٍ ﴿63﴾

حضرت صالح فرمود: ای قوم و عشیره من ؛ از شما سوالی دارم به من جواب دهید اگر من از سوی پروردگارم دلیل روشن و برنامه کاملی ارائه دهم و خداوند به من از سوی خود رحمتی ارزانی فرماید و من خلاف دستوراو حرکت کنم چه کسی میتواند مرا از عذاب سرپیچی ازدستور خداوند نجات دهد این مطالب شماها غیر از ضرر به خودتان و ضرر به من نتیجه دیگری ندارد و اگر تابع شما شوم قطعاً ضرر و خسارت به من خواهد رسید.

وَيَا قَوْمِ هَٰذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ ﴿64﴾

صالح گفت: ای قوم من این شتر از آن خداوند است و برای شما یک معجزه و یک پدیده عجیب است او را آزاد کنید تا در زمین خداوند چرا کند و به زندگی مشغول باشد مبادا او را آزار دهید در صورت آزار آن به عذاب سخت خداوند گرفتار خواهید شد.

فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوا فِي دَارِكُمْ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ ۖ ذَٰلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ ﴿65﴾

با این وصف قوم لجوج و ظالم ثمود به توصیه صالح توجه نکردند و آن شتر خداوند و معجزه صالح را نَحر و پَی کردند حضرت صالح گفت: کار زشتی کردید سه روز در منازل خود به زندگی ادامه دهید و در پایان سه روز وعده خداوند تحقق خواهد یافت و شما هلاک خواهید شد.

فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَالِحًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَمِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ ۗ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ﴿66﴾

زمانی دستور نابودی قوم ثمود صادر شد ما صالح و پیروان او را با کرم و رحمت خود نجات دادیم و پروردگار شما قوی، نیرومند و ظفرمند است.

وَأَخَذَ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ﴿67﴾

و آنگاه صیحه و صدای خطرناک و زلزله مهیب مشرکان ظالم و ستم پیشه را فرا گرفت و همگی در خانه های خود نابود و هلاک شدند.

كَأَنْ لَمْ يَغْنَوْا فِيهَا ۗ أَلَا إِنَّ ثَمُودَ كَفَرُوا رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًا لِثَمُودَ ﴿68﴾

چنان نابود و هلاک شدند که گوئی هرگز ساکن و مقیمی در آن دیار ساکن نبوده است شما هم بیدار باشید علت نابودی قوم ثمود این بود خدا و خالق خود را انکار کردند و با این عمل عذاب و خسارت دنیا و آخرت را نصیب خود نمودند. نفرین بر ثمودیان بت پرست.

** توضيــح آیـــات درس **

مجموع هشت آیه درس امروز ما در خصوص قسمتی از حیات حضرت صالح پیامبر است که خداوند متعال او را برای ارشاد قوم ثمود مبعوث فرمود. لذا و به عنوان توضیح آیات درس به فرازی از حیات این بزرگوار اشاره می­کنیم : حضرت صالح(ع) از طایفه ثمود بود این بزرگوار نام شریفش 11 بار در قرآن کریم آمده است. مفاد این آیات از یک طرف ، دعوت و دلسوزی حضرت صالح است و از طرف دیگر شرحی است از بدخوئی و عناد قوم ثمود و نهایت زندگی خفّت بار آنها . توضیحاً عرض میشود « قوم ثمود » در بین شام و مکه و در منطقه­ای به نام حِجر زندگی میکردند و حسب فرموده قرآن کریم ، « قوم ثمود » قومی سخت کوش ، فعال و به نسبت عصر خود متمدن و دارای شهر و منطقه پیشرفته و خانه­های مجهز و آباد و کاملاً در رفاه و امنیت زندگی میکردند.

یک روز حضرت صالح فرمود: یا قوم « واذكروا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَآءَ مِن بَعْدِ عَادٍ » ای قوم تجدیدنظر کنید و از قوم عاد که در اثر فساد و بت پرستی نابود و هلاک شدند درس و عبرت بگیرید خداوند واحد و خالق آسمان و زمین به شما نعمات فراوانی داده است از جمله : عقل و هنر و شعور شهرسازی و رفاه و امنیت و قدرت بدن عطا فرموده تا جائیکه میتوانید کوههای سخت را بشکافید و در آن زندگی کنید لذا به شکرانه این همه نعمات الهی دست از ظلم و فساد و بت پرستی بردارید و خداوند واحد و بی همتا را عبادت کنید. قوم ثمود گفتند: ای صالح ما چنین انتظاری از شما نداشتیم چگونه ما دست از بت پرستی میکشیم و راه و روش پدران خود را ترک میکنیم ما هرگز حاضر به قبول حرفهای شما نیستیم.

حضرت صالح آرام آرام آنها را نصیحت و اضافه کرد اگر با دلیل و برهان مشخص شود من فرستاده خداوند هستم حاضرید مرا پشتیبانی کنید؟! سپس شتری را به عنوان معجزه خود معرفی و گفت: «هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ »(این شتر معجزه الهی است،حریم او را حفظ کنید) قوم صالح به توصیه او توجه نکرده و از فرصت استفاده کردند و شتر را کُشتند و به معجزه و رسالت صالح اهانت کردند. حضرت صالح فرمود: من یکصد سال است به صورت شبانه­روزی در خدمت شما هستم و شما را به توحید و خداپرستی دعوت میکنم ، متاسفانه مطالب من در قلب سفت و سخت شما بدون تاثیر بود و چون خداوند از درون شماها مطلع و از مسیر فکر و حرکت شما آگاه است و امید و نوری از شما دیده نمی­شود لذا تا سه روز از نعمات خدادادی استفاده کنید و سپس عذاب خدا بر شما وارد خواهد شد

خداوند به صالح و کسانیکه به وی ایمان آورده بودند دستور داد منطقه را ترک نمایند و در روز موعود عذاب خداوند که همانا زلزله مهیب و خطرناکی بود منطقه و دیار این قوم فاسد را ویران و تمامی منکران خداوند هلاک و نابود شدند.

**** نکــات و نتــایــج درس ****

1- دعوت حضرت صالح(ع) مانند سایر انبیاء دعوت به توحید و عبادت خداوند واحد بوده است . قرآن کریم میفرماید« وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ» معهذا قوم ثمود در برابر دعوت صالح ایستادند و به بت پرستی خود ادامه دادند.

2- تذکر حضرت صالح اوّل یادآوری شکر نعمت بود و این امر جزو مأموریت تمامی انبیاء عظام بوده است و حضرت صالح هم به این ماموریت عمــل کرد و فـرمود: « فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ» ( شکرانه نعمات الهی را فراموش نکنید) لذا بر همه ما لازم است به خود و دیگران این موضوع را یادآوری کنیم.

3- قوم ثمود قومی متکبر و از خود راضی بودند و این یک خصلت قبیح و غیر پسند برای انسان است که انسان تنها خود را قبول داشته باشد و خود را از دیگران برتر تلقی نماید و خصلت خوب را از دیگران نفی کند این روش امری ناپسند و خلاف امر خدا و رسول است.

4- شتر یا ناقه حضرت صالح شتر ویژه­ای بوده که در قرآن کریم 7 بار ذکر آن آمده است. حضرت صالح با قومش مصالحه نمود یک روز آب و علفزار در اختیار شترش باشد ؛ لجاجت و جهل و حرص باعث شد قوم ثمود شتر صالح را پَی کردند و کشتند و با کشتن آن عذاب الهی را نصیب خود کردند. در این قضیه پیامی است : هرکس خلاف امر خدا و رسولش قدم بردارد قطعاً در زندگی ضرر خواهد کرد و در قیامت عذری نخواهد داشت.

خداوندا به ما توفیقی عطا فرما که در طول زندگی خود مطیع و مخلص و تابع دستورات و اوامر قرآن کریم باشیم. «آمیـــن»

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »

این مطلب را به اشتراک بگذارید