روز سه شنبه مورخ 13/ اسفند /1392در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و پنجاه و یکم تفسیر قرآن کریم (درس سوم تفسیر سوره مبارکه رعد) با موضوع آیات 25 الي 34 ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.
کــلاس تفسیـــر قــرآن کــــریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــــادري
درس دویست و پنجاه و یکم
درس سوم سوره مبارکه رعد آیات 25 الی 34
** موضوع درس **
1- بحث دیگری از نشانه ها و صفات دنیا پرستان مست و گرفتار
2- رزق و روزی افراد در دست خداوند است
3- اثر یاد و ذکر خدا در آرامش بخشیدن به درون انسان
4- این سنت الهی است که همواره جمع کثیری مخالف برنامه خداوند هستند.
* ترجـــمه آيـــات *
وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۙ أُولَٰئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ﴿25﴾
دنیاپرستان غافل کسانی هستند عهد و پیمان محکم الهی را بعد از قبول می شکنند و راههای پیوند عبد با خدا را قطع و خراب می کنند و در سرزمین خدا که جای زندگی آبرومندانه و اصلاح است اقدام به فساد می کنند. لعنت خدا و عذاب سخت الهی شایسته این افراد تبهکار است.
اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ ۚ وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ﴿26﴾
خداوند برای هر کسی که بخواهد و شایسته بداند رزق و روزی او را می دهد و برای هرکس مصلحت بداند او را در حد خاصی قرار می دهد. غنی و فقیر اراده خداوند و مصلحت عباد است کافران خیلی به دنیا و زرق و برق آن خوشحال اند در حالیکه بهترین زندگی دنیا در برابر نعمت آخرت ناچیز و کم اهمیت است.
وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ ۗ قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ﴿27﴾
کافران در بین خود میگویند چرا خداوند معجزه ای بر محمد(ص) نازل و عطا نمیکند؟به آنان بگو هدایت و گمراهی به دست خداوند است و شما که به دست خودتان مسیر خلاف را انتخاب کردهاید در آن مسیر انتخابی خداوند شما را کمک میکند.
الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ﴿28﴾
ولی کسانیکه خواست آنها ایمان و راه درست بوده خداوند آنها را نیز کمک میکند و دلهای آنان با ذکر و یاد خدا همواره آرام است. آگاه و بیدار باشید با یاد و ذکر خدا قلبها آرام می گیرند.
الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَىٰ لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ﴿29﴾
کسانیکه اهل ایمان اند و راه خدا و رسول را در زندگی انتخاب کرده اند و کارهای شایسته انجام میدهند بهترین زندگی و پاکترین حیات در دنیا و آخرت نصیب آنهاست.
كَذَٰلِكَ أَرْسَلْنَاكَ فِي أُمَّةٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهَا أُمَمٌ لِتَتْلُوَ عَلَيْهِمُ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَهُمْ يَكْفُرُونَ بِالرَّحْمَٰنِ ۚ قُلْ هُوَ رَبِّي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ مَتَابِ﴿30﴾
مانند سایر پیامبران پیش از شما که هریک از آنان را برای ارشاد قومی فرستادیم شما را نیز مبعوث کرده ایم تا آنچه را بر شما وحی و نازل کرده ایم برای آنان بخوانید در حالیکه آنان به خداوند رحمان کفر می ورزند شما به آنان بگو خدای رحمان پروردگار من است و غیر از او معبود دیگری وجود ندارد و بر او توکل می کنم و بازگشت نهائی من به سوی اوست.
وَلَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَىٰ ۗ بَلْ لِلَّهِ الْأَمْرُ جَمِيعًا ۗ أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنْ لَوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيعًا ۗ وَلَا يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُوا تُصِيبُهُمْ بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِنْ دَارِهِمْ حَتَّىٰ يَأْتِيَ وَعْدُ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ﴿31﴾
(این کافران لجوج و مخالف قرآن ) اگر به وسیله قرآن کریم کوهها به حرکت در آیند یا زمین قطعه قطعه شود و یا به وسیله قرآن با مردگان صحبت شود باز این کافران ایمان نخواهند آورد چنان نیست که آنان فکر میکنند ، همه کارها در قبضه قدرت رب العالمین است . مومنین نباید از دست اوضاع ناراحت و مایوس باشند اگر خداوند اراده کند همه انسانهای روی کره زمین را هدایت خواهد کرد( ولی بدانید هدایت اجباری سودی ندارد) کافران همواره و به خاطر اعمالشان پیوستــه بلاهایی نصیبشان خواهد شد و آرامش نخواهند داشت و یا به زودی و عن قریب خانه های آنان را با آسیب و عذابهای آسمانی بر سر آنها فرود خواهم آورد و وعده الهی فرا خواهد رسید و به یقین خداونــــــد در وعده خود تخلف نمیکند.
وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ ۖ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ﴿32﴾
کافران تنها تو را مورد استهزاء قرار نداده اند پیامبران پیش از تو را نیز مورد استهزاء قرار داده اند. من به کافران مهلت دادم تجدیدنظر نکردند و بعد از مهلت ، عذاب خود را متوجه آنان کردیم و دیدید مجازات من نسبت به کافران چگونه است؟
أَفَمَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَىٰ كُلِّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ ۗ وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ قُلْ سَمُّوهُمْ ۚ أَمْ تُنَبِّئُونَهُ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي الْأَرْضِ أَمْ بِظَاهِرٍ مِنَ الْقَوْلِ ۗ بَلْ زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مَكْرُهُمْ وَصُدُّوا عَنِ السَّبِيلِ ۗ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ﴿33﴾
آیا خدائی که همواره حاضر و در بالای سر بر همه اعمال شما ناظر است و از اعمال و افعال آنها نیز با خبراست چگونه برای وی شریک قائل شد؟ شریکی که از اطراف خود خبر ندارد. پس به مشرکان بگو اگر این بت ها را نام گذاری کنید و آنها را از مسائل و اخبار اطراف خود آگاه کنید باز نه جوابی دارند و نه نفعی و نه ضرری. این نوع جهل که در اذهان مشرکان جا گرفته است تنها به این دلیل است آنان دنباله رو هوا و هوس و از راه جهل به این نتیجه رسیده اند که خداوند در زمین شریکانی دارد و این توهُّم باعث شده است این قوم در گمراهی و ضلالت قرار گرفته اند هر کسی با خداوند جدال کند هرگز خداوند او را هدایت نخواهد کرد.
لَهُمْ عَذَابٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَقُّ ۖ وَمَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاقٍ﴿34﴾
برای آنان در دنیا عذاب دردناک است و در قیامت عذاب آنها سخت تر است و در برابر عذاب الهی هیچکس نمی تواند آنها را نجات دهد و جلو عذاب آنها را بگیرد.
** توضيــح آیـــات درس **
توضیح آیه 25 : در این آیه به ســــه صفت کـــافـــران اشــــاره شده و به مومنان تذکر داده شده است این چنین نباشند. آن ســــه صفت عبارتند از:1- عهدشکنی 2- قطع راههای پیوند بین خدا و عبد 3- فساد در زمین.
توضیح آیه 26 : در این آیه خداوند متعال بیان فرموده است رزق و روزی افراد به دست خداوند است ؛ به گروهی ثروت و وسعت میدهد و جمعی را در حدودی نگه میدارد. غنی کردن جمعی و محدود کردن رزق جمعی دیگر ، هر دو به صلاح بنی آدم است.
توضیح آیه 27 : در این آیه به یکی دیگر از صفات قبیح و منکَر مشرکین لجوج که تا حدی تکراری و قبلا در درسهای پیشین بدان اشاره گردیده ، پرداخته شده است ؛ که کافران منکر و لجوج مرتب در بین خود میگفتند: اگر محمد پیامبر است چرا معجزه مشهودی ندارد؟ خداوند به این گمراهان جواب داده است که محمد(ص) ، هم پیامبر است و هم معجزه دارد.
توضیح آیات 28 و 29 : این دو آیه در خصوص اثر مثبت ذکر و یاد خداوند است و به اهل ایمان یادآوری شده که با ذکر و یاد خدا برای قلب و درون خود آرامش تامین کنند.
توضیح آیه 30 : در این آیه خداوند متعال به پیامبر گرامی اسلام دلگرمی و تسلّی میدهد و میفرماید: قبل از شما در بین تمامی امت های پیشین رسولانی را مبعوث کردهام و شما هم مثل آنها مبعوث شدهاید تا آیات حق را برای این امت بخوانید و آنان را ارشاد کنید و اگر مخالفت کردند و منکر خدای رحمان شدند عقب نشینی نکنید و با قاطعیت بگو پروردگار من تنها الله و توکل و اتکاء من فقط به اوست. قطعاً موفق خواهی شد.
توضیح آیات 31 و 32 : استنباط از این دو آیه این است که اگر قرآن کریم کوهها را جابجا کند و زمین را قطعه قطعه نماید و به وسیله قرآن اموات مشرکان را زنده کنید باز اکثریت جامعه ایمان نخواهند آورد ، پس شما و مومنین مأیوس نباشید این سنت الهی است و باید در جامعه دو خط کفر و اسلام باشد تا مشخص شود چه کسانی با خدا هستند والّا هدایت تمامی بشر به سوی اسلام برای خداوند کار سهل و آسانی است ولی وجود دو راه و دو خط و وجود ظلمت در برابر نور و شیطان در برابر رحمان یک سنت و قانون الهی است و قبل از شما ای محمد(ص) سایر پیامبران با این نوع برخوردها و مشکلات مواجه بودهاند آنها در برابر مخالفان مقاومت کرده اند و بعد از مدتی ما رسولان خود را پیروز کرده ایم. اگر شما هم صبر و مقاومت داشته باشید پیروز خواهید شد.
توضیح آیات 33 و 34 : در این دو آیه خداوند متعال با دلیل و برهان ثابت میکند که مشرکان در انتخاب شریک برای خداوند دچار اشتباه شـــدهاند و هوا و هوس باعث شده که آنان به جای انتخاب راه انبیاء راه شیطان را انتخاب و باعث انحراف خود و دیگران شوند و تاکید فرموده است چون مشرکان با خدا و رسول به جنگ فکری آمده اند و حاضر به قبول و تسلیم در برابر آیات حق نیستند خداوند هرگز آنها را - تا دارای این فکر باشند - هدایت نخواهد کرد و دردنیا و آخرت مورد عذاب و کیفر سخت قرار خواهند گرفت.
**** نکــات و نتــایــج درس ****
1- در آیه 25 به چند عمل ناپسند مشرکان مکه اشاره شده است از جمله : فساد در زمین . لازم است به مفهوم فساد و افساد و مفســــد فیالارض اشاره داشته باشیم. فساد مقابل صلاح است. کار پیامبران اصلاح بوده و کار مخالفین دین و منکران برنامه خداوند افساد بوده و هست . راغب اصفهانی در تعریف فساد میفرماید: هر آنچه در جامعه بر خلاف اعتدال باشد فساد است. به عبارت دیگر تمامی نابسامانیها از جمله افراط و تفریط و نا امنی و اعمال منافی عفت و اعتیاد و مخالفت با برنامه خدا از نظر دین فساد و عامل آن « مفسد فی الارض » است خواه فساد کم باشد یا زیاد.
2- در آیه 26 بحث رزق و روزی آمده است و خداوند متعال میفرماید: کم و زیادی رزق و روزی به دست خداست و به نسبت شایستگی و جهد و کوشش و استفاده از اسباب به افراد روزی داده می شود و اخلاص و فداکاری وجهد و کوشش در زندگی قطعاً موثراند و از طرف دیگر نحوه شرایط حاکم و سستی و تنبلی و خواب اضافی و بخل و خبث درون افراد نیز نقش تعیین کنندهای در فقر و غنای افراد دارند.
3- آنچه مسلّم است اضطرابات و نگرانی و استرس بزرگترین مصائب و ناراحتی در زندگی انسانها بوده و هست و در طول تاریخ بسیاری از مربیان و کارشناسان روحی و روانی و جامعه شناسان و روان کاوان، خیلی کوشیدهاند و هزاران کتاب تالیف کردهاند تا آرامش را که گمشده بشر است به بشر برگردانند ولی کمتر موفق بودهاند تا جائیکه بعضی از دانشمندان میگویند : به هنگام بروز و ظهور بعضی از بیماریهای واگیر همچون وبــا از بین 10نفر مبتلا حدود 7 نفر از ترس و نگرانی می میرند لذا اضطراب بلای هر روز و ماه و سال زندگی بشر است . قرآن کریم در آیه 28 در یک جمله کوتاه میفرماید : مطمئنترین و نزدیکترین راه رسیدن به آرامش ، ذکر و یاد خداست و ذکر خدا را آرام بخش دلهـــا معرفی کرده است. امید است ما هم از این نسخه آسمانی بهره بگیریم.
4- استنباط از آیه 30 تا 32 این است که پیامبران الهی و رهبران دینی و داعیان مخلص و محراب نشینان و علماء دین نباید دلسرد و مأیوس و نارحت باشند این سنت الهی است که از روز خلقت آدم تا لحظه وقوع قیامت ، بنیآدم از حیث فکری دو بخش بوده و خواهند بود 1)گروه قلیلی ایمانی و رحمانی 2) اکثریتی کافر و شیطانی. جمعی شمع دور نوراند و گروهی خفاش دور تاریکی ، گروهی ابوجهلیاند و گروهی محمدی(ص). خداوند را شاکریم که ما ایمانی و رحمانی و نورانی و محمدی هستیم.
« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »
این مطلب را به اشتراک بگذارید
