مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون حيات خلفای راشدین (رض)
توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري
درس چهل وچهارم از سلسه مباحث تاریخ
درس هشتم حیات خلفا : حیات حضرت عثمان (رض)
تاریخ : 26/9/87
موضوع درس :
1- فتوحات زمان خليفه سوم
2- مناطق و اقاليم دوران خليفه سوم
3- فوت جمعي از بزرگان و اصحاب
4- جمع و كتابت قرآن در نسخه هاي مختلف
5- شخصيت سياسي حضرت عثمان
توضیح درس :
در درس قبل به صورت اختصار به زندگاني خليفه سوم از ولادت تا خلافت اشاره كردم اينك به بعضي ديگر از اقدامات و فتوحات و صفات و شخصيت اين بزگوار در دوران خلافت اشاره ميكنيم :
1-فتوحات زمان حضرت عثمان
مسلمانان در ادامه فتوحات دوران خليفه دوم پيروزهاي سر سام آوري بدست آوردند و در مدت 12 سال خلافت خليفه سوم در آسيا و آفريقا و مناطق تحت سلطه روم موفقيت هايي كسب كردند از شرق تا حدود هند و از غرب به منطقه نُوبه در مصر و شمال آفريقا رسيدند و پيام اسلام را به اهل آن مناطق رساندند و از طرف ديگر منطقه ارمنستان و قفقاز را فتح كردند و شهر قسطنطنيه مركز دولت قدرتمند روم را محاصره و در يك اقدام جسورانه خراسان و كرمان و سيستان و هرات و كابل و اصطخر و طبرستان (مازندران) و اردبيل و قبرص را تحت سلطه حكم اسلام در آوردند و آخرين پادشاه ساساني يزگرد را در مرو به قتل رساندند و در كوتاه ترين مدت قسمتي ازجهان معموره آن عصر را تسليم حكم قرآن نمودند.
2-استانها و اقاليم زمان خليفه سوم :
حضرت عثمان مناطق تحت نفوذ خود را به 9 منطقه تقسيم كرد
1- مدينه
2- مكه
3- بحرين
4- يمن
5- شام
6- ارمنستان
7- مصر
8 – بصره
9- كوفه
3-فوت جمعي از بزرگان دين در زمان خليفه سوم :
در زمان خليفه سوم بزرگاني از اصحاب و از مهاجرين و انصار به لقاء حق پيوستند از جمله 1- ابوذر غفاري 2- عبدالرحمن بن عوف 3- عباس عموي پيامبر اسلام ( ص) 4- عبدالله بن مسعود 5 – ابودرداء 6-مقداد بن اسود 7- ابو طلحه انصاري 8- عبادة بن صامت .
با فوت اين بزرگان و كسان ديگري از فاتحين خيبر و بدر و احزاب و تبوك ، نسل سوم و نسل جديدي ظهور كردند كه نه ظلم مشركان مكه را در ديده بودند و نه جهاد و مقاومت دوران رسول الله را در مدينه لمس كرده بودند ، نه علم زيد بن ثابت و اخلاص ابوبكر صديق و مديريت عمر بن خطاب و شجاعت علي بن ابي طالب و دانش عبدالله بن عباس و اطاعت عبدالله بن عمر را داشته ونه مانند خالد و قعقاع و ابو عبيده و نعمان و حذيفه بن يمان مرد جهاد و مبارزه بودند.
بله در دهه سوم نسلي ظهور كرده بود كه كمتر به پيروزي ابا و اجداد خود توجه داشتند فقط به خود و براي خود فكر ميكردند مسير و وضعيت و جو حاكم داشت هر لحظه بسوي شكاف بين نسل ها ميرفت كه در درس بعد به آن اشاره خواهيم كرد .
4-جمع و نسخه گيري و توزيع نسخه هايي از قرآن كريم به اقاليم و مناطق مختلف
انس بن مالك روايت كرده است كه : حذيفه بن يمان از سفر آذربايجان و شــام به مدينه منوره برگشت و به خدمت حضرت عثمان رسيـــــد و گفــت : « يا امير المؤمنين ادرك هذه الامة قبل ان يختلفوا في الكتاب اختلاف اليهود و النصاري » ( اي امير مؤمنان امت اسلام را درك كن تا اختلاف و تفرقه در قرائت و كتابت قرآن پيش نيامده است تا همچون قوم يهود و نصاري دچار اختلاف نشويم ) زيرا اقوام و طوايف متعددي از نژادها و زبانهاي مختلفي اسلام را قبول كرده اند و هر قومي لهجه خود را در قرائت قرآن دخالت مي دهند .
بعد از استماع گزارش بن يمان جلسه مشورتي تشكيل و بعد از بررسي و اعلام نتيجه حضرت عثمان طي دستوري زيد بن ثابت را به همراهي عبدالله بن زبير و سعد بن عاص و عبدالرحمن بن حارث مأمور استنساخ قرآن كريم نمودند.
ابتدا نسخه نگهداري شده نزد ام المؤمنين حضرت حفصه را آوردند و حسب روايت مشهور و معروف 6 نسخه را كتابت و آماده نمودند كه يك نسخه در مدينه نگهداري شد و بقيه (5نسخه) به مكه و شام و بحرين و كوفه و بصره ارسال گرديد تا مسلمانان طبق رسم خط مدينه از آن نسخه برداري نمايند و طبق روايت و لهجه مهاجرين و انصار از اطراف و اكناف قرآن كريم را قرائت نمايند .
5-شخصيت سياسي حضرت عثمان در دوران خلافت
مورخين اهل انصاف نوشته اند عثمان بن عفان فردي عالم ، حكيم ، اهل زهد ، اهل شكر ، اهل تواضع ، با شرم و حيا ، شجيع ، صابر ، عادل ، اهل عبادت ، اهل مراقبت و مشورت و اهل ترحم و احسان و انفاق بود .
« نتيجه »
1- در دوران خلافت حضرت عثمان بسياري از ممالك فتح گرديد و زير بناي اين توفيق و پيروزي ايمان وصداقت و مديريت و توكل به خدا بود
2- در هر انقلابي دهه سوم دهه ظهور نسل جديد و زمان گسستن و شكاف نسل هاست زيرا بزرگان و اهل تجربه يكي بعد از ديگري ميروند و نسل جديد با توجه به فاصله زماني ، با تفكر و نظر جديدي ظهور ميكنند اگر مراقبت و هشياري نباشد اختلاف ، نفي و لعن يكديگر و درگيري از آثار اين دوران است .
« وصلی الله علی سيدنا محمد و آله و صحبه اجمعین »
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .