تفسیر سوره مبارکه بقره توسط  ماموستا ملا قادر قادری

آیات 177 الی 182 سوره مبارکه بقره  ** **

مورخه 22/5/87   

***** موضوع درس *****

1-هیاهوی یهود بعد از تغییر قبله 

2-قصاص

3-وصیت

***** ترجمه اجمالی درس *****

لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (١٧٧)

نیکی تنها این نیست که در هنگام نماز صورت خود را به سوی شرق و غرب بگردانید . این چه سرو صدایی است پیرامون تغییر قبله راه انداخته اید بلکه نیکی و نیکوکاری آن است که به خدا و روز آخرت و قرآن و ملائکه و تمامی پیامبران ایمان داشته و از در آمد و دارائی خود به نزدیکان و ایتام و مساکین و مسافر و فقراء و همچنین مال خود را در راه آزاد کردن بردگان بدهید و همچنین نیکی آن است که نماز را بر پا دارید و زکات را اداء کنید و به عهد و پیمان وفا کنید و در زمان ناراحتی و دچار شدن به خسارت و زیان صابر باشید اگر این چنین باشید صادق و جزء متقین هستید .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأنْثَى بِالأنْثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ (١٧٨)

ای اهل ایمان قصاص بر شما یک امر واجب الهی است ، مشروط بر این اصل آزاد در برابر آزاد ، برده در برابر برده و زن در برابر زن قصاص می شود و اگر کسی از حق قصاص گذشت نمود و در خواست دیه کرد پس حکم آن پیروی کردن به نیکویی است و بر قاتل رسانیدن خون بهاست به وی به خوش خویی . این حکم ، تخفیف و رحمتی از سوی پروردگار شماست ، پس هرکس بعد از اندازه در گذرد برای او عذابی دردناک است .

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الألْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (١٧٩)

و ای خردمندان ! برای شما در قصاص آرامش و حیات است باشد که به تقوا روی آورید .

كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (١٨٠)

بر شما فرض شده است که چون مرگ یکی از شما فرارسد ، این که اگر خیری بر جای گذارد وصیت کند برای پدر و مادر و خویشاوندان خود به طور معروف ، این حقی است بر پرهیز کاران

فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (١٨١)

پس هرکس وصیت را بعد از شنیدنش تغییر دهد گناهش تنها بر گردن همان کسانی است که آنرا تغییر می دهند و خداوند شنواست به سخن وصیت کننده و داناست بر فعل وصی و دیگران . پس آنان را در برابر عملشان جزا می دهد .

فَمَنْ خَافَ مِنْ مُوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (١٨٢)

پس هر کس از اجحاف یا گناه وصیت کننده ای ترسید ، پس میانشان اصلاح آورد بر او گناهی نیست زیرا خداوند آمرزنده مهربان است .

***** توضیح درس *****

بعد از تغییر قبله از بیت المقدس به مکه مکرمه ، مسلمانان در اطراف و اکناف شاهد سر و صدای مخالفین اسلام و رسالت رسول الله «ص» بودند بخصوص قوم یهود و روی تغییر قبله اصلاٌ کوتاه نمی آمدند وهمواره علیه مسلمانان و مقام رسول الله «ص» بد و بیراه می گفتند و تا حدی در روحیه بعضی از تازه مسلمانان تاثیر گذاشته بود .تا اینکه آیه 177 نازل شد و فرمود دیگر بس باشد شایعه و هیاهو و  تنها رو به قبله کردن ، خواه شرق و یا غرب و یا شمال و جنوب تمام کار نیست و  نباید مسلمانان دیگر به شعار یهود و نصاری توجه کنند ورو به قبله یکی از ارکان دین است ، دین ، ایمان است به خدا و روز آخرت و و ملائکه و کتاب و پیامبران و همچنین دین انفاق و احسان است به نزدیکان و ایتام و مساکین و گرفتاران جامعه و مسافرین و فقراء و بردگان و اضافه بر اینها اقامه نماز و اداء زکات و وفا به عهد و صبر در مقابل مشکلات زندگی و دهها مورد دیگر

ودر آیه 178 به یک امر مهم دینی و اجتماعی اشاره شده ، آن هم مسئله قصاص است که در اسلام خون در مقابل خون است و قصاص مایه حیات و موافق عقل و عاطفه و به نفع امنیت جامعه است .

و در آیه 180 به اصل مهم دیگری اشاره شده است . موضوع  وصیت  در وقت مرگ:  ظاهراٌ در اوائل اسلام وصیت یک امر واجب بوده است و با نزول آیات مواریث  جنبه واجبی آن منسوخ شده است . و امروز وصیت ،  یک امر مهم و جزء سنت رسول الله «ص» است .  

*****  نتیجه درس *****

1- اسلام دین کاملی است و دارای اصول و فروع و اخلاقیات که با اعتقاد به اصول دین و عمل به فروع و رعایت برنامه های اخلاقی ، دین انسان کامل میشود. در آیه 177 به نتیجه مهم این درس می رسیم که نباید اهل ایمان به هیاهوی دشمنان توجه کنند وهرگز صلاح آنها نیست در جزئیات و فروع وارد شوند و اصول را فراموش کنند .

2- قصاص ، حیات جامعه است ، قصاص یعنی عطا و  بخشیدن امنیت به جامعه و رعایت عدالت و   بر آورد در خواست ذی حق است و ذی حق می تواند از حق خود گذشت و یا تخفیف دهد به دیه و هر نوع تعدی و تجاوز از حدود شرع ممنوع است .

3- وصیت یک امر مهم و واجب در دین ما بوده است وقبل از نزول آیات مواریث و بحث تفصیلی ارث خداوند متعال وصیت را بر اهل ایمان واجب فرموده بود و با نزول آیات مواریث وصیت از جنبه وجوبی منسوخ و به جنبه سنت مهم دین تنزل یافت و یک اصل مهم در دین است . پیامبر بزرگوار می فرماید :

« شایسته نیست انسان مسلمان دو شبانه روز از حیات وی سپری شود و وصیت نامه اش مکتوب در کنارش نباشد . لذا توجه به وصیت توجه به دین است »

وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین

این مطلب را به اشتراک بگذارید

نوشتن دیدگاه

نام

تصویر امنیتی جدید