روز سه‌شنبه مورخ 29/ بهمن /1392 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و چهل و نهم از سلسله درسهاي تاريخ ،‌سيره ، قصص ، وصايا ، عقيده و اخلاق (درس سی و پنجم اخلاق اسلامي « تبیین امــور یعنی اول تحقیق آنگاه تصمیم و اقدام ») ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث ديني درج شده است.

مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون اخلاق اسلامي

توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادري

درس دويست وچهل و نهم از كلاسهاي هفتگي مسجد قباء‌ پاوه

درس سی و پنجم « اخــلاق اسلامي »

*************

* وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ *

( قسم به نون و قلم و قسم به خدا ، تو ای محمد(ص) از اخلاق عظیم و شمایل نیکو و فضایل پسندیده برخوردارید )

* موضوع درس*

تبیین امــور یعنی اول تحقیق آنگاه تصمیم و اقدام

* * مقدمـه * *

اسلام دین واقعیت و حقیقت است. قرآن کریم تحقیق و تبیین در کلیه امور را یک مسئله مهم در زندگی مسلمانان معرفی و حکم بدون تحقیق و تصدیق و قبول خبر را قبل از تحقیقات همه جانبه ممنوع و محکوم میداند. علّت و حساسیت این موضوع بر میگردد به دلسوزی برای اهل ایمان که مبادا دشمنان دین اخبار کذب و نادرست را در بین آنان اشاعه دهند و قصد آنها ایجاد دشمنی و اختلاف و حقد و حسادت و نا امنی باشــد. بناءً علی هذا قرآن کریم در آیه 6 سوره حجرات در راستای تبیین و تحکیم این موضوع به اهل ایمان امر اکید فرموده است : اگر کسی که مورد وثوق نیست و امتحان پس نداده است خبری برای آنان آورد اول تحقیق کنند آنگاه تصمیم بگیرند و اقدام نمایند و در این رابطه مفسرین ، ذیل آیه فوق مطلبی را آورده­اند ذکر آن مفید و موثر است. اصل موضوع بدین قرار است : پیامبر اسلام(ص) یکی از اصحاب به نام ولید پسر عُقبَه را به جهت جمع آوری زکات به میان قبیله بنی مصطلق فرستاد. اهالی بنی مصطلق به محض شنیدن خبر آمدن نماینده رسول خدا همگی به استقبال وی آمدند ، ولید زمانی که اهالی را دید همگی جمع شده­اند با توجه به دشمنی سابق بین طایفه ولید و بنی مصطلق تصور کرد تجمع و هجوم آنها به قصد قتل ولید و همراهان ایشان است. ولید به محض مشاهده اهالی فوراً به مدینه برگشت و به پیامبر اسلام گزارش داد و گفت: قربان طایفه بنی مصطلق مرتدّ شده­ و حاضر به پرداخت زکات و اجابت امر رسول خدا نبودند و اگر فرار نمی کردیم ما را به قتل می رساندند. پیامبر اسلام(ص) خالد بن ولید را شب هنگام به محل فرستاد و فرمود: تحقیق کنید ولی عجله نکنید، خالد چند نفر را مخفیانه به میان قبیله بنی مصطلق فرستاد و شخصاً صدای اذان را شنید و هیئت اعزامی برای خالد خبر آوردند که ظاهراً طایفه یاد شده مُقِّر به اسلام و وفادار به برنامه رسول خدا و دین مبین اسلام هستند و حسب روایت دیگری روز بعد جمعــی از بنی مصطلق خدمت رسول الله(ص) آمدند و از اینکه موفق به زیارت نماینده رسول خدا نشده­اند اظهار تأسُف کردند و از علّت بازگشت نماینده رسول خدا سوال کردند. پیامبر اسلام(ص) از اینکه قبل از تحقیق دستور برخورد را صادر نکرده بود خوشحال شد و در این فاصله آیه 6 سوره حجرات نازل شد« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ»(ای کسانی که ایمان آورده­اید و پایبند به دستورات اسلام هستید اگر شخص غیر عادلی خبری را برای شما آورد اول درباره آن تحقیق ، آنگاه اقدام نمایید مبادا بدون تحقیق تصمیم عجولانه بگیرید و سپس از عمل و کَردَه خود پشیمان شوید) برادران عزیز توجه داشته باشید موضوع مهم و قابل تأمل است انشاءالله در زندگی خود این موضوع را در کلیه شئون رعایت کنید .

بدینوسیله و بعد از ذکر این مقدمه مطالب ذیل به عنوان نکات و نتایج تربیتی درس به عرض میرسد

« شرح موضوع و نکات درس »

1- در اسلام تصدیق بلاتحقیق و قبول اخبار بدون بررسی ممنوع و محکوم است و نشأت گرفته از ضعف ایمان وضعف تربیت دینی انسان مومن است.

2 – در عصر ما جنگ ، جنگ رسانه­ای است و در این میان دشمنان بشریت و مخالفان دین اسلام به جهت بالا بردن موقعیت خــود دروغ و شایعــــه بی اساس و مطالب بدون پایه و تهمت ناروا را سرلوحه برنامه روزانه خود قرار میدهند و به گفته دکتر شریعتی « دشمن دروغ و شایعه می سازد و منافق آن را پخش میکند و ساده لوح آن را می پذیرد » امروز دنیا گرفتار این سیاست غیر میمون است. لذا باید شما دوستان عزیز خیلی هشیار باشید دین ، ایمان و شخصیت خویش را قربانی دروغ دیگران نکنید.

3- اگر قرآن کریم روی تبیین امور و تحقیق اخبار حساسیت نشان داده فقط به خاطر نفع انسان مومن است تا در زندگی و تصمیم گیری و اقدام و بیان مطالب خود با بصیرت و آگاهانه و هشیارانه قدم بردارد و دچار اشتباه و ندامت نشود.

4- رسول الله(ص) تحقیق و تبیین را در احقاق حقوق و قضاوت و اصلاح ذات البین اساس و پایه پیشرفت در زندگی معرفی و میفرماید: « الْبَيِّنَةُ عَلَى الْمُدَّعِي وَالْيَمِينُ عَلَى مَنْ أَنْكَرَ » در اثبات دعوی، مدّعی باید سند معرفی کند و مدّعی علیه در برائت و بی گناهی خود باید قسم یاد کند). یعنی هر قضاوت کننده­ای در اثبات حق و نفی جرم و برائت افراد لازم است با سند و برهان و دلیل قضاوت کند.

5- در روایت آمده است: قبل از فوت ، حضرت آدم(ع) به فرزندانش وصیت کرد ای فرزندانم هرگاه خواستید کاری انجام دهید« فَتَــوَقَّفــوُا فیـه ساعــهً » ( حداقل یک ساعت صبر و فکر و تحقیق کنید ) چون اگر من صبر میکردم دچار آن همه مشکلات نمیشدم .....

6- پیامبر اسلام(ص) میفرماید: اگر میخواهید کاری انجام دهید « فتَدبَّر عاقبتَه » ( آینده آنرا ملاحظه کنید ) اگر خیر و منفعت و ســــودی در آن باشـــد « فأَمْضِهِ » ( اقدام کنید) و اگر چنین نبود به صلاح شماست از آن کار کوتاهی کنید.

7- حضرت لقمان(ع) میفرماید : « اِنَّ المُومِنَ اِذا اَبصَرالعاقبهَ اَمِنَ النَّدامَهَ »( هر کسی که به عاقبت امور نظری داشته باشد از پشیمانی و ندامت محفوظ خواهد ماند)

8- مطلبی به دو روایت آمده است : از حضرت علی(رض) و از عمربن عبدالعزیز(ره) به این مضمون« اذا جاءک احد الخصمین و قد فقئت عینُه فلا تحَکُم لَه حَتّی یحضُرَ الخصمُ الآخر فلعله قد فقئت عیناه معاً» یعنی ( اگر یکی از دو نزاع کننده ، نزد شما آمد و یکی از چشمانش را در نزاع از دست داده بود فوراً درباره­اش قضاوت مکن تا طرف دیگر مراجعت کند شاید طرف دوم هر دو چشمش را از دست داده باشد)

پس صبر و تأمل و تفکر و تحقیق و تبیین در امور از وظایف دینی ماست و هر کسی از این برنامه دینی استفاده کند در زندگی دنیا و آخرتش موفق است و در غیر این صورت نتیجه کارش ندامت و پشیمانی است.

« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ »

« وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنا و مولانا مُحَمَّدٍ و علی آلِه الطَّاهِرینَ و صَحْبِهِ الْمُجَاهِدِین »

این مطلب را به اشتراک بگذارید