روز سه‌شنبه مورخ 21/ خرداد /1392 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و بيست و يكم از سلسله درسهاي تاريخ ،سيره ، قصص ، وصايا ، عقيده و اخلاق (درس هفتم اخلاق اسلامي «احسان ») ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث ديني درج شده است .
مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون اخلاق اسلامي
توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادري
درس دويست و بيست و يكم از كلاسهاي هفتگي مسجد قباء پاوه
درس هفتم « اخــلاق اسلامي »
*************
* وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ *
( قسم به نون و قلم و قسم به خدا ، تو ای محمد(ص) از اخلاق عظیم و شمایل نیکو و فضایل پسندیده برخوردارید )
* موضوع درس*
احسان
مقدمه :
کلمات حسن ، حسنه ، محسن و احسان از واژههای ارزشی در آئین اسلاماند و مقابل این کلمات ، قبیح ، سیئه ، مسیء و اسائت است که کلاً از کلمات ناپسند و ضد ارزش هستند. در عرف ما زمانی کلمه «احسان» استعمال میشود و یا آن را از کسی میشنویم تبادر ذهن ما به سوی صدقه و احسان مادی میرود ، ولی در عرف شرع و در قرآن کریم و سنت مطهر نبیمکرم اسلام(ص) مفهوم احسان عامتر از صدقه مادی است و شامل هر نوع احسان مادی و معنوی میگردد و از نظر شریعت اسلام هر نوع قول و عمل و کار و اقدام پسند که موجب نیک نامی در دنیــا باشـــد و در آخرت منتهی به ثواب و جزا گردد را «احسان» گویند.
قرآن کریم به احسان توجه ویژهای دارد و به لحاظ اهمیت آن در 66 آیه قرآن کریم کلمه احسان و مشتقات آن در مفاهیم مختلف تکرار شده است از جمله آیه 90 سوره نحل در مفهوم حکم آمــــده است «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ » (خداوند به بندگانش امر فرموده که در حکومت و قضاوت عادل و در برخـــورد با مــردم نیـک روش باشنـد) ودر آیـــه195 سوره بقــره به معنی عمـل خیر آمده است « إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ » (خداوند اهل احسان را دوست دارد) و در سـوره قصص آیه 77 به معنی نعمـت و لطف آمده است « وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ » ( همچنانکه خداوند به شما نعمت و لطف داشته شما هم به بندگان خداوند احسان و لطف داشته باشید) شیخ سعدی(ره) میفرماید : عاقلی را پرسیدند نیک بخت کیست ؟ و بدبختی چیست ؟ گفت : نیکبخت آنکه خُورد و کِشت وبدبخت آنکه مُرد و هِشت
«« خواهی که متمتع شوی از دنیی و عُقبی با خلق کرم کن چو خدا با تو کرم کرد »»
« نکات و نتایج درس »
ا- جایگاه احسان در قرآن کریم به عنوان جایگاه مهم و ارزشمندی آمده و جزو اخلاق فاضله و مورد پسند قرآن کریم و سنت مطهر حضرت ختمی مرتبت است .
2- عارف و معلّم اخلاق ابن جوزی(ره) میفرماید : احسان سبب رشد روح و کمال ایمان است . احسان و احسن از صفات باریتعالی هستند و خداوند اهل احسان را دوست دارد « إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ »
3- احسان موجب نزول رحمت یزدان است خداوند متعال میفرماید : « إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ »
4- بعضی در تعریف احسان گفتهاند « الاحسانُ التعظیمُ لِاَمرِاللهِ و الشَّفَقَه ُعَلی خلقِ الله » ( مفهوم واقعی احسان ، تعظیم و تسلیم در برابر امر خداوند متعال و ترحم و لطف و نیکی با خلق خداست )
5- در قرآن کریم بارها به اولاد بنی آدم امر شده است با والدین خود با نیکی برخورد کنند از جمله « وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا »
6- قرآن کریم به اهل ایمان توصیه فرموده است در موارد خاصی از احسان به جهت ثواب بیشتر و آرامش زیادتر و توفیق و رشد شایستهتر استفاده کنند منجمله :1- در برابرمصیبت 2- در وقت خوف و جهاد و حرب 3- در برابر خواستههای نفس اماره بالسوء 4- در گفتار و سخنگویی 5- در اداء و انجام حق دیگران 6- در پرداخت حقوق زوجه در وقت طلاق 7- در وقت مجادله و مخاصمه با دشمن 8- در سرپرستی و تصرف اموال یتیم 9- در میدان سیاست و حکومت داری 10- در خرید و فروش و معاملات
7- خلاصه کلام احسان موجب رحمت یزدان و محبت بندگان خداوند است و نتیجه آن نام نیک در دنیا و عاقبت خیری در آخرت است معروف است « الانسانُ عبدُ الاحسانِ » شاعر عرب گوید : « اَحسِن اِلَی الناسِ تَستَعبِد قلوبَهُم فَطالَما اِستعبدَ الانسانَ اَلاِحسانُ » ( با مردم خوب برخورد کن و با احسان معامله نما تا قلبهای آنان را به سوی خود جلب نمایی، بسیار دیده شده است انسان عبد احسان و مطیع فرد محسن شده است )
« اللهم اجعلنا من المحسنین یا رب العالمین »
« رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَ تُبْ عَلَیْنَا،إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنا و مولانا مُحَمَّدٍ و علی آلِه الطَّاهِرینَ و صَحْبِهِ الْمُجَاهِدِین »
این مطلب را به اشتراک بگذارید
