روز سهشنبه مورخ 28/ خرداد /1392 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و بيست و دوم از سلسله درسهاي تاريخ ،سيره ، قصص ، وصايا ، عقيده و اخلاق (درس هشتم اخلاق اسلامي « پاک جوئی ، پاک خواهی و حلال طلبی ») ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث ديني درج شده است .
مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون اخلاق اسلامي
توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادري
درس دويست و بيست و دوم از كلاسهاي هفتگي مسجد قباء پاوه
درس هشتم « اخــلاق اسلامي »
*************
* وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ *
( قسم به نون و قلم و قسم به خدا ، تو ای محمد(ص) از اخلاق عظیم و شمایل نیکو و فضایل پسندیده برخوردارید )
* موضوع درس*
پاک جوئی ، پاک خواهی و حلال طلبی
مقدمه :
یکی از اخلاق مهم و ارزنده برای انسان مومن ، پاک جویی و پاک خواهی و ابتغاء طیّب و دنبال کسب و معیشت حلال رفتن است . واژه طیّب در قرآن و حدیث نبوی شریف به معنی پاک و خالص و عاری از نجاست است . معنی این واژه عام است میشود آن را برای آب و نان و طعام و قول و عمل و غیره استفاده نمود. مانند آب پاک ، طعام پاک ، قول و عمل پاک ، انسان پاک ، زمین پاک وآنچه خداوند متعال انبیاء را به جستجوی آن امر فرموده و اهل ایمان را به طلب و دنبال رفتن آن مکلف کرده است بیشتر طعام طیّب و حلال و رزق طیّب و کسب حلال وطیّب است ، مثلاً خداوند متعال درآیه 168 سوره بقره خطاب به مجموعه انسان میفرماید : «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ » (ای مردم! از آنچه که حلال است و در زمین وجود دارد از آن استفاده کنید و بخورید و از مسیر و برنامه شیطان پیروی ننمائید و آنچه را که خداوند و رسولش به عنوان حرام معرفی نمودهاند استفاده نکنید زیرا شیطان دشمن شماست ) و درآیه 172 سوره بقره خطاب به مومنین میفرماید : « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ » ( ای مومنین از مطعومات و مشروبات پاک و حلال خداوند استفاده کنید و بخورید و بیاشامید و خدای خود را در برابر رزقی که به شما ارزانی فرموده شکر کنید اگر خداپرست واقعی هستید ) و در آیه 51 سوره مومنون خطاب به تمامی پیامبران آمده است : « يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا ۖ إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ» (ای فرستادگان و رسولان خدا این یک دستور است به تمامی انبیاء که در زندگی از مطعومات و مشروبات حلال استفاده کنید و عملتان صالح و خداپسند باشد یقیناً خداوند به اعمال و رفتار شما آگاه و با خبر است)
پس با ملاحظه این سه آیه و این سه دستور الهی به رسولان خدا و تمامی ملتها واهل ایمان ، میفهمیم که پیام پروردگار این است که ای انسان از اشیاء پاک و حلال و مورد تایید خداوند استفاده کنید ، پس برایمان روشن شد که جستجوی حلال و طیّب یک تکلیف شرعی ، عقلی و الهی است.
دوستان عزیز ، بعد از بیان این مقدمه کوتاه نکاتی در این خصوص به عنوان نتیجه درس به عرض میرسد .
« نکات و نتایج درس »
ا- استفاده از نعمات الهی از جمله : مطعومات ، مشروبات ، ماکولات و ملبوسات پاک و حلال جایز است و خداوند متعال استفاده از آن را اجازه داده و خلاف آن ممنوع ، مردود و خلاف امر خداوند و خلاف طریقه رسولان الهی است.
2- یکی از اصحاب خدمت رسول خدا(ص) آمد و عرض کرد به من اجازه دهید زوجهام را طلاق دهم و ترک دنیا کنم و گوشت نخورم و شبها نخوابم و تمامی روزها روزه بگیرم پیامبر اسلام(ص) فرمود : این طرز تفکر با روح اسلام انطباق ندارد من فرستاده خدا هستم و از تمامی نعمات حلال الهی استفاده میکنم ، میخوابم ، روزه میگیرم ، افطار میکنم ، زن گرفتهام و از نعمات الهی بهره لازم میبرم شما هم این چنین باش و صادقانه و در حد توان خداوند را عبادت و شکر کن.
3- اگر اسراف و تبذیر و زیادهروی در استفاده از طیّبات و نعمات حلال الهی نشود قرآنکریم استفاده را در حد معمول حتی بهترین آنها را مُجاز شمرده و میفرماید «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ » (ای کسانیکه ایمان آوردهاید! چیزهای پاکیزه را که خداوند برای شما حلال کرده است، حرام نکنید! ودر استفاده از آن از حد لازم ، تجاوز ننمایید! زیرا خداوند متجاوزان را دوست نمیدارد.)
4- پیامبر اسلام(ص) میفرماید : « طلبُ الحلالِ فریضه علی کُلِّ مُسلِمٍ » ( طلب حلال مانندطلب علم و طلب دین یک امر واجب و یک تکلیف دینی است )
5- همسران اصحاب رسول خدا صبح ها که شوهرانشان به جهت کار و تامین زندگی از منزل خارج می شدند به آنان میگفتند : طعام و درهم حرام را برای ما نیاورید ما گرسنگی را تحمل می کنیم ولی نمی توانیم آتش دوزخ را تحمل کنیم.
6- امام محمد غزّالی (ره) درکتاب معروفش(احیاء علوم الدین) میفرماید : افراد جامعه سه گروه هستند : 1-گروهی فقط جهد و کوشش آنها در راستای تأمیـن معاش دنیاست و کاری به معاد و آخرت و دین ندارند این گروه خسارتمندان جامعه و هلاک شدگان عصر خود هستند . 2- گروه دوم فقط در جستجوی قیامت و معاد هستند و کاری به دنیا و زینت آن ندارنداین گروه از فائزین در آخرت هستند ولی از نعمات دنیا بهرهای نبرده اند . 3- گروه سوم در وسط دو گروه فوق الذکر هستند هم معاد را مد نظر دارند و هم برای معاش جهد و کوشش میکنند این گروه بهتر از دو گروه قبل هستند.
7- یکی از عرفای صوفیه میفرماید : نجات انسان در سه مسئله است 1- اکل حلال 2- اداء فرائض 3- اقتداء به رسول خدا (ص)
8- حسب مفاد آیه 172 سوره مبارکه بقره مستحب و سنت است بعد از صرف طعام و بهره گیری از نعمت الهی خداوند را شکر کنیم و برای ازدیاد طعام و صحت و سلامتی و توفیق در انجام عبادت دعا کرد « لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ »
خداوندا به ما توفیق ارزانی فرما که از اقتدا کنندگان به رسول گرامی اسلام حضرت محمد المصطفی (ص) باشیم . انشاء الله
« وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنا و مولانا مُحَمَّدٍ و علی آلِه الطَّاهِرینَ و صَحْبِهِ الْمُجَاهِدِین »