روز سه شنبه مورخ 23/دی/1393 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و هشتاد و یکم تفسیر قرآن کریم (درس هفتم تفسیر سوره مبارکه اسراء) با موضوع آیات 56 الي 69 ارائه شد.

در ادامه، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادري

درس دویست و هشتاد و یکم

درس هفتم سوره مبارکه اسراء آیات 56 الی 69

*موضوع درس *

1-اعلام باطل بودن عقیــده بت پرستی

2-جواب قاطع به بهانه جوئی کافــران در امر معجـــزات

3- بحث دلگرمی دادن به رسول خدا در امر تبلیغ و ارشاد

4- شیطان در بندگان صالح و مطیع الهی قدرت وسوســه و انحراف و فریب را ندارد.

5- بحث جدال و تکبر شیطان با خدای متعال

6- خداوند قدرت خود را در برّ و بحر به کافران معرفی می کند به امید بیداری آنان.

** ترجمــه­ آيــات **

قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلَا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَلَا تَحْوِيلًا﴿56﴾

ای محمد(ص) بگو به کافران و مشرکان مکه، این بت هایی که شما آنها را پرستش می کنید و یا افرادی مانند عیسی ومریم را خدا و عُزَیر را پسرِ خدا می پندارید در وقت گرفتاری و نیاز اگر آنها را به کمک بطلبید شخصاً توان کمک و رفع مشکلات و دفع مصائب را ندارند و از هر نوع تغییر و تحویل عاجزند و تنها خدای واحد و احد است که می­تواند انسانها را کمک و مساعدت نماید و بلا را رفع و مشکلات را دفع کند و تنها اوست در دنیا تغییر و تحول ایجاد می کند.

أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ ۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا﴿57﴾

کسانی را از ملائکه و جن و پیامبرانی چون عیسی و اشخاصی چون مریم و عُزَیر که کافران آنها را می خوانند و در انتظار کمک آنها هستند خود آنان مخلوق ضعیف هستند و همه در حال مسابقه با هم اند و در صدد پیدا کردن راه و وسیله ای می باشند که آنها را به خدا نزدیک کند و خود این معبودان، در انتظار عفو و رحمت و رضوان خدا هستند و از خوف و انتقامش می ترسند زیرا عذاب خداوند شایسته وحشت و پرهیز است پس اینها نمی توانند سپر بلا شوند.

وَإِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا ۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا﴿58﴾

تمام شهرها و قصباتی که مردمانش ایمان به خدا و رسولش ندارند قبل از روز قیامت همه آنها را خراب می کنیم و تمامی صاحبان آنها را نیز از بین خواهیم برد و یا آنها را به عذاب سخت و سنگین گرفتار خواهیم کرد این سنت الهی است و در کتاب لوح المحفوظ( کتاب قوانین و مقررات الهی) این موضوع مکتوب و مسطور است.

وَمَا مَنَعَنَا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآيَاتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ ۚ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِهَا ۚ وَمَا نُرْسِلُ بِالْآيَاتِ إِلَّا تَخْوِيفًا﴿59﴾

ما از فرستادن و نشان دادن معجزات که کافران خواستــــار آن هستند و از پیامبران درخواست می کنند مانعی را نمی بینیم مشکل اینجاست هرگاه معجزه­ای همراه پیامبری فرستاده­ایم این کافران و سلف آنها با آن مخالفت کرده و بعضاً در حق آن ظلم روا داشته­اند مانند معجزه حضرت صالح که ناقه ای بود به جهت اطمینان قوم ثمود فرستادیم ولی آنها او را ذبح کردند در حالیکه فلسفه معجزات برای ایجاد ترس و خوف و بیداری و اطمینان افراد است.

وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ ۚ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ ۚ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْيَانًا كَبِيرًا﴿60﴾

ای محمد(ص) روزی را به یادآور که به شما گفتیم در تبلیغ و ارشاد کوتاهی مکن ما به تمامی افراد جامعه تسلط داریم و از شما حمایت خواهیم کرد از آنها ترس و واهمه نداشته باشید و خوابی را که شما در شب اِسراء دیدید آزمایش و امتحانی بود جهت شناسایی افراد و همچنین ذکر آن درخت نفرین شده در قرآن فقط و فقط به این جهت بود شاید کافران بیدار شوند و بترسند و تجدیدنظر کنند معهذا عصیان آنها بیشتر شد و حرکت آنها به سوی کفر و لجاجت بیشتر گردید.

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا﴿61﴾

به یاد آور روزی که خداوند به فرشتگان دستور داد که تا از روی احترام وتواضع بر آدم سجده کنند همگی سجده کردند غیر از ابلیس که تمرُّد و مخالفت کرد و به حالت مستکبرانه گفت: چگونه به آدمی سجده می کنم که وی آفریده از گِل است.

قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَٰذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلَّا قَلِيلًا﴿62﴾

سپس شیطان گفت: خدایا به من بگو به چه دلیلی آدم را بر من برتری دادی اگر عُمرَم را تا قیامت طولانی کنی تمام فرزندان آدم را به فساد و انحراف می کشانم مگر افراد کمی که توان فریب آنها را ندارم.

قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاؤُكُمْ جَزَاءً مَوْفُورًا﴿63﴾

خداوند متعال با حکمت خود با خواست ابلیس موافقت کرد و به وی مهلت داد و با تهدید فرمود: برو هر آنچه می توانی انجام ده. هر کس از فرزندان آدم از تو اطاعت و پیروی کند قطعاً کیفر شما و پیروانت عذاب سخت و دوزخ خواهد بود.

وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ وَعِدْهُمْ ۚ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا﴿64﴾

(شیطان) شما می­توانی در حد توانت با هیاهو و تحریک و تشویق و فریب، اولاد آدم را منحرف کنی و هر نوع قدرت و سپاه و لشکر داری بسیج و به صورت سواره و پیاده به بنی آدم حمله کن و در اموال و اولاد آنها شریک شو و به آنها وعده بده . طبیعی است وعده شیطان غیر از فریب و دروغ چیز دیگری نیست.

إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ ۚ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ وَكِيلًا﴿65﴾

به حقیقت شیطان با همه عِدّه و عُده­اش توان فریب بندگان صادق خداوند را ندارد، عبارت دیگر شیطان قدرت انحراف عبدان مومن و مخلص خداوند را ندارد و کسانیکه مومن، صالح، صادق و مطیع خداونداند هرگز در دامن شیطان نخواهند افتاد و شیطان توان انحراف آنها را نخواهد داشت.

رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا﴿66﴾

خدای شما خداوند مهربانی است که کشتی ها را در دریا به حرکت در می آورد تا به وسیله آمد و رفت در دریاها زندگی روزانه خود را تأمین کنید زیرا خدا پروردگار مهربان و رحیمی است.

وَإِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلَّا إِيَّاهُ ۖ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ كَفُورًا﴿67﴾

شما هرگاه در دریا با خطری مواجه شوید و یا با طوفان و غرق روبرو شوید همه بت و معبودان باطل را فراموش می کنید و بـــه فکــــر خالق و پروردگارتان می افتید و از وی طلب نجات می کنید و زمانی نجات پیدا کردید و به ساحل رسیدید خدا را فراموش می کنید و همان راه کفر را ادامه می دهید این نوع اخلاق ریشه در جهل شما دارد.

أَفَأَمِنْتُمْ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلًا﴿68﴾

چرا بیدار نمی شوید؟ چه امان نامه ای دریافت کرده اید که اگر خداوند با زلزله در زمین و یا با طوفان و ریزش سنگریزه ها شما را نابود کند ؟ چه کسی می تواند از آن جلوگیری نماید و یا چه کسی می تواند از ما بازخواست کند؟

أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَىٰ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْ ۙ ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا﴿69﴾

چه اطمینان و امانی دارید که بار دیگر به دریا برگردید و از سوی خداوند طوفانی و تندبادی بر شما فرستاده شود و شما را غرق و هلاک کند ؟ چه کسی دارید ما را محاکمه کند و بازخواست نماید.

*** توضیح آیات، نکــات و نتــایــج درس ***

­­توضیح آیات56 و 57: در این دو آیه خداوند متعال با دلیل و برهان اعلام کرده است که معبودان باطل مشرکان در روزهای خطر و ایام نیاز ، توان کمک عابدان خود را ندارند. اگر ملائکه یا جن و یا پیامبرانی امثال عیسی که نصاری او را خدا و عُزَیر که یهودیان او را پسر خدا می دانستند و یا هر موجود زنده دیگری را معبود خود قرار دهید، مجموعه این معبودان، خود نیازمند لطف و رحم و کرم و نصرت خداوند هستند و همواره در حال مسابقه­اند که وسیله­ای فراهم کنند که خود را به پروردگار خود برسانند. این معبودان باطل خود محتاج کمک اند و توان رفع مشکلات عبدان جاهل خود را ندارند و هر نوع دلخوش کردن به آنها خود را فریب دادن است.

توضیح آیه 58: در این آیه خداوند متعال به کافران تذکر داده که بیدار شوید هم خودتان و هم منازل و عمارات و روستاها و شهرهای شما عمر محدودی دارند و قبل از روز قیامت خانه هایتان ویران و شما هم هلاک می­شوید و یا به عذاب جهل و نادانی خود گرفتار خواهید شد. فکر کنید و از عذاب خدا بترسید و تجدید نظر کنید، ثروت شما تمام شدنی است و عمر شما خاتمه یافتنی. آنچه به درد شما می خورد توحید و خداپرستی است.

توضیح آیه 59 : در این آیه خداوند متعال به یک ایراد کافران جواب داده است که همواره می گفتند: چرا مرتب معجزات به زمین فرستاده نمی شود؟ خداوند متعال می فرماید: فرستادن معجزه برای من سهل و آسان است و مانعی را مشاهده نمی کنیم این کافران بهانه گیر صداقت ندارند. ما برای اسلاف آنها (قوم ثمود) شتر ماده­ای(ناقه) را به عنوان معجزه فرستادیم که به جای تسلیم و اطاعت حضرت صالح در حق صالح و معجزه وی (ناقه) ظلم کردند.

توضیح آیه 60 : در این آیه به سه موضوع اشاره شده است: 1- ما ای محمد(ص) قبلاً به شما گفتیم از هیاهوی افراد واهمه نداشته باشید ما بر تمامی ملتها و افراد جامعه تسلط کامل داریم هم از نیات آنها آگاهیم و هم از کردار آنها. لذا جای فراری ندارند 2- مراد به خواب، رویت و مشاهده عجائب و آیات شب لیلة الاسری است . زمانی که یک روز بعد از اِسراء، رسول خدا آن را بازگو کرد کافران مخالفت کردند و موضوع را ردّ و با رسول خدا ناجوانمردانه برخورد و او را تحقیر نمودند. 3- در سوره دخان خداوند متعال در آیه 43 و 44 می فرماید:« إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ*طَعَامُ الْأَثِيمِ »یعنی ( ثمر درخت زقّوم که درخت و گیاهی بدبو و بدطعم و تلخ است و در داخل جهنم سبز شده طعام و خوراک گناهکاران است) بیان و ذکر این درخت به قصد خوف مخالفان و نیز به جهت ترس و کوتاه آمدن و بازگشت افراد به فطرت پاک انسانی بوده که متأسفانه این تهدیدات در قلب سیاه و مالامال از گناه و پر از کفر آنها اثر گذار نبودند.

توضیح آیات 61 تا 65 : در این پنج آیه خداوند متعال بنی آدم بخصوص مسلمانان را به 5 موضوع آشنا و راهنمائی فرموده است 1- شیطان به سبب تکبر و خودخواهی حاضر به احترام و تواضع و سجده به حضرت آدم نشد. 2- شیطان از خداوند درخواست عمر طولانی و مهلت کرد به جهت ایجاد فساد و بداخلاقی در بین اولاد آدم. 3- خداوند با حکمت خود به درخواست ابلیس برای ماندن موافقت فرمود تا در زمین همیشه دو جبهه حاکم باشد. 4- شیطان گفت: به من مهلت بده تا ذرّیه آدم را تار و مار نمایم و آنان را از راه و طـــریق خــدا و رسولان منحرف کنم. 5- خداوند به صورت تهدید فرمود: هرآنچه در توان داری در برابر ذریه و اولاد آدم بسیج و آماده کن بندگان من هرگز دنبال شما نخواهند افتاد و هرکس شما را دنبال کند او را کیفر و همراه شما به دوزخ خواهیم فرستاد.

توضیح آیات 66 تا 69: در این 4 آیه خداوند متعال به مشرکان و کافران مکه تذکر داده است که بیش از این کفران نعمت نکنید. در برّ باشید و یا بحر تحت سلطه ما هستید. ما برّ و بحر را برای زندگی شما فراهـــم کرده­ایم چرا بی انصـــــاف و خودخواه و جاهل هستید؟ و چرا به این بتهای ضعیف و ناتوان دلخوش هستید؟ اینها بسیار ضعیف­تر از آن هستند که معبـــود دیگران شوند. اینها نمی توانند از خود دفاع کنند چه برسد به شما.

وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين