روز سه شنبه مورخ 26/ فروردین /1393 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و پنجاه و سوم تفسیر قرآن کریم (درس اول تفسیر سوره مبارکه ابراهیم) با موضوع آیات 1 الي 8 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

کــلاس تفسیـــر قــرآن کــــریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــــادري

درس دویست و پنجاه و سوم

درس اول سوره مبارکه ابراهیم آیات 1 الی 8

** موضوع درس **

1- وظیفه پیامبران و علماء امت نجات بشراست

2- اثر بخشی قرآن کریم در هر عصر و زمان

3- ایام الله و شکر و حفظ نعمت الهی

مقدمه: خداوند را سپاسگزار و شاکریم که بار دیگر توفیق رفیق ما شد تا در کنار کتاب آسمانی و در سایه قرآن کریم دیگر بار در مسجد قباء دور هم جمع شدیم تا از نورانیت آیات کلام خداوند قلب خود را منور و دیده گان خویش را سیراب و به معرفت خود اضافه و محبت خویش را نسبت به رسول خدا حضرت خاتم الانبیاء(ص) افزون و زاد و توشه خود را کامل تر نماییم. انشاء الله.

* ترجـــمه تفصیلی آيـــات *

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ الر ۚ كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَىٰ صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ﴿1﴾

الف، لام ، راء از حروف مقطعه و از رموز قرآن کریم است. مفهوم قطعی آن را نمی توان با قطعیت بیان کرد. مراد خداوند از آوردن این حروف بیشتر آگاهی است و آنچه را بیشتر مفسرین در اطراف این حروف صحبت کرده­اند این است که قرآن کریم از این حروف ترکیب شده است. البته در درسهای قبل در این خصوص اشاراتی هم داشتیم و نیاز به تکرار نیست. بله این قرآن کتابی است که ما آن را بر پیامبر اسلام(ص) نازل کردیم تا شما به وسیله آن کسانی را که آمادگی به جهت نجات از کفر ، جهالت و تاریکی دارند آنها را با اذن خدا به سوی نور و ایمان و راه راست و درست راهنمائی کنید. خداوند عزیز و هادی صاحب کرم و رحمت است.

اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَوَيْلٌ لِلْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيدٍ﴿2﴾

خدایی که قرآن را بر شما نازل کرده است خدایی است واحد و مالک هر آنچه در آسمانها و زمین است او خالق و رازق و بخشنده حیات و عطا کننده عزت است و با مدیریت صحیح آسمانها و زمین را اداره میکند او خدایی است که شریک ندارد و تنها او شایسته پرستش است . رسوایی و ذلّت و بدبختی و روسیاهی از آن کافران و غافلان و گناهکاران مست و مغرور است و در نهایت جای منکران دین جهنم است .

الَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الْآخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا ۚ أُولَٰئِكَ فِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ﴿3﴾

کافران مستحق جهنم و عذاب سخت کسانی هستند که در دنیا خواهی، توغُّل و افراط میکنند و دنیا را هدف قرار داده و بر آخرت ترجیح می دهند . قیامت و حشر و حساب را انکار می کنند و در بین مردم و خدای متعال و دین فاصله می اندازند و بر آنند که راه حق و ارتباط بین بنی آدم با خالق خود را مسدود نمایند و بشریت را به راه کج و انحراف دعوت کنند این گروه کافر که ضلالت و گمراهی را بر هدایت و اسلام ترجیح داده اند لاجرم در گمراهی خواهند ماند و مسیر و نهایت آنها جهنم است.

وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۖ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴿4﴾

ما (الله رب العالمین) تمامی رسولان را برای راهنمائی و ارشاد بنی آدم فرستاده ایم. این رسولان همگی آشنا به زبان قوم خود بوده اند تا امت ها پیام آنان را به درستی درک کنند و مقصد آنها را بفهمند خداوند هرکسی که آمادگی به جهت حرکت در مسیر خلاف راه خدا را داشته باشد را گمراه و هرکس به جهت دریافت حقیقت آماده باشد به راه نور و سعادت توفیق خواهد داد خداوند عزت مند است و فرمانش غالب و قدر و عظمتش والا و قهر و انتقامش پوشیده نیست . خداوند رسولان ، فرزانه و توانمند است.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ﴿5﴾

به یقین ما موسی بن عمران را با معجزات و نشانه های درخشان و روشن مانند عصا و ید بیضاء به سوی قوم بنی اسرائیل فرستادیم و به او دستور دادیم مردم را به راه حق دعوت و آنها را از تاریکی به سوی نور و از راه باطل به سوی حق دعوت نماید و یادآوری کردیم نعمت های خداوند را به آنان یادآوری و روزهای حساس از جمله روز نجات آنان از دست فرعون و سایر روزهای حساسی که بر بنی اسرائیل گذشته را متذکِّر شود ، این یادآوری ها برای کسانی که در برابر مصائب صابر و در مقابل نعمتها شاکرند خیر و نعمت و درس و عبرت است.

وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنْجَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ ۚ وَفِي ذَٰلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ﴿6﴾

ای پیامبر یادآوری کن و به خاطر بسپار و برای امتت بیان کن روزی که موسی(ع) به قومش (بنی اسرائیل) گفت : به یاد آورید نعمت خداوند را که به شما ارزانی فرمود او را شکر و سپاس کنید در مقابل نجاتتان از دست فرعون و لشکریان ظالمش آن ظالمانی که شما را تحت فشار و عذاب و قتل و کشتار قرار داده بودند ، پسران شما را می کشتند و دختران شما را برای خدمتگزاری باقی می گذاشتند به یقین انسان در زندگی به بلا و شادی و تلخی و شیرینی آزمایش می شود تا آبدیده شود گرفتاری قوم بنی اسرائیل خیلی سخت و طاقت فرسا بود خداوند آنها را از آن بلای عظیم نجات داد.

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ﴿7﴾

و همچنین به یاد آور و به خاطر بسپار زمانی را که خداوند متعال اعلام فرمود: چنانچه با عمل و با اطاعت خود شاکر نعمت های خدا باشید به یقین خداوند فضل و کرم و نعمت و عزت و صحت و برکات خود را بر شما ارزانی و فزونی خواهد کرد و اگر نعمات الهی را انکار کنید و قولاً و عملاً شکرگزار نعمتهای الهی نباشید و از نعمت الهی استفاده نکنید و به جای شکر ، گناه و نافرمانی کنید یقیناً بدانید در مقابل عملکرد زشت و ناسپاسی تان خداوند شما را به سختی عذاب خواهد داد..

وَقَالَ مُوسَىٰ إِنْ تَكْفُرُوا أَنْتُمْ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ﴿8﴾

موسی(ع) به بنی اسرائیل گفت: خداوند نیازی به شکر و سپاس شما ندارد . شکر و سپاس شما از خدا وسیله ازدیاد نعمت و قدرشناسی مخلوق از خالق است و اگر همه شما و هر آنچه روی کره زمین زندگی می کنند به خدا کافر شوند و منکر نعمات وی گردند ذره ای به قدرت و عظمت الهی لطمه وارد نخواهد شد و خداوند غنی و بی نیاز و شایسته سپاس است.

**** نکــات و نتــایــج درس ****

1- سوره مبارکه ابراهیم ، مکّی و شامل 52 آیه است . تمامی آیاتش بناء به قول مشهور در مکّه نازل شده است . در این سوره به صورت اختصار حدود حق و باطل و مسئله خلقت آسمان و حفظ و نگهداری آن بدون واسطه و تسخیر زمین و ماه و خورشید به جهت بهتر زندگی کردن بنی آدم و همچنین به موضوع توحید و رسالت و معاد و نهایت انسان و حیات حضرات موسی و نوح (علیهم السلام) و قوم عاد و ثمود و در نهایت حیات حضرت ابراهیم (ع) اشاره شده است . این سوره به نام قهرمان توحید یعنی ابراهیم نامگذاری شده و به سوره ابراهیم معروف است.

2- قرآن منهج حیات و آئین نامه زندگی و نسخه برگرفته و آزمایش شده تمامی کتابهای آسمانی است . فلسفه نزول آن اصلاح و ساخت انسان است . قرآن عامل نجات بشر از اضطراب و استرس و ترس و بیچارگی و وسیله وصل انسان به منبع نور و هدایت است. البته به دو شرط مهم و اساسی : 1- باید پیام رسان قرآن ، مطیع ، مخلص و حامل حکمت و زمانه شناس و صابر و متقی باشد 2- کارش با توکل به خدا و پشتیبانی و اذن پروردگار باشد. تنها تبلیغ و ارشاد کافی نیست. لطف و کرم یزدان عامل اصلی در توفیق و پیشرفت دین و تعالی جامعه و اصلاح و هدایت انسانها است.

3- یکی از عوامل پیروزی هر رهبر دینی ، همراهی و غمخواری و درک احساسات افراد جامعه است . تجربه نشان داده است همراهی کردن رهبران دین با افراد جامعه در پیشبرد حیات روزانه افراد و تعالی دین موثر بوده است. قناعت ، تواضع و فهم زبان حال مردم از دیگر عوامل توفیق مبلِّغ دین است و به همین خاطر است خداوند متعال پیامبران را از میان کسانی انتخاب کرده که ضمن داشتن سایر صفات حمیده همزبان و از همان مردم بوده­اند. تردیدی نیست بومی بودن و درک و شناخت از فرهنگ و آداب و سنن مردم یکی از عوامل پیشرفت رهبران دینی و سیاسی و اجتماعی است.

4- بر رهبران دینی لازم است با یادآوری روزهای حساس در زندگی انسانها و تذکر به حفظ نعمت و شکر نعمات الهی افراد جامعه را بیدار و آنان را به وظایف خود آگاه کنند و به همین دلیل است خداوند متعال حضرت موسی(ع) و پیامبران بعد از وی و علمای امت را موظف فرموده است در هر زمان و مکانی که زندگی میکنند این سه اصل را حفظ ، رعایت و به مردم یادآوری کنند 1- یادآوری روزهای حساس زندگی (أَيَّامِ اللَّهِ)2- شکر نعمت 3- حفظ و حراست از نعمت موجود . خداوند به همه ما این صفات پسند و حمیده را عطا فرماید.

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »

این مطلب را به اشتراک بگذارید