روز سه‌شنبه مورخ 20/ آبان /1393درادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و شصت و هشتم از سلسله درسهاي تاريخ، ‌سيره، قصص، وصايا، عقيده، اخلاق و... (درس ششم « شرح چهل حدیث نبوی(ص) » ) ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث ديني درج شده است.

مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون احادیث

توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادري

درس دويست و شصت وهشتم از كلاسهاي هفتگي مسجد قباء‌ پاوه

درس ششم «شرح چهل حدیث نبوی(ص)»

*************

*موضوع درس*

« چشم پوشی خداوند متعال به احترام رسول الله(ص) از سه گناه امت رسول خدا »

درس ششم: « چشم پوشی خداوند متعال به احترام رسول الله(ص) از سه گناه امت رسول خدا »

حدیث ششم : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : إِنَّ اللهَ تَجاوَزَ لِي عَن أُمَّتِي اَلخَطَأ َوَالنِّسيانَ وَمَا استُكرِهُوا عَلَيهِ »  (حدیث حسن مسلم )

ترجمه حدیث: پیامبربزرگوار اسلام(ص) فرمودند: به حقیقت خدای تعالی جلَّ جلالُهُ به احترام من از خطاء و فراموشی امتم و از اعمال و اقوالی که بر بیان و انجام آن مجبور شده اند گذشت فرموده است.

شرح حدیث : این حدیث راوی این حدیث صحابی جلیل القدر عبدالله بن عباس(رض) است که خود، حدیث را از رسول خدا(ص) شنیده و استماع کرده که رسول خدا فرموده است: به احترام جایگاه من خداوند متعال(جل جلاله) از سه اشتباه و گناه امتم چشم پوشی کرده که عبارتند از 1-خطا  2-نسیان 3-اکراه ، که به تعریف و شرح هر یک از آنها اشاره می کنم :

ا) خطا: مانند اینکه کسی تیری به گنجشکی شلیک کند و به انسانی یا گوسفندی اصابت کند، ظاهراً چون قصد و نیتش کُشتن گوسفند و انسان نبوده عملش خطا  است و خداوند متعال از حق خود در این اشتباه چشم پوشی خواهد کرد. معهذا وارث مقتول و مالک گوسفند، میتوانند حق خود را طلب کنند.

2) نسیان(فراموشی): مانند اینکه کسی سرگرم کار روزانه است در وقت نماز ظهر، نمازش را فراموش می کند تا اینکه وقت نماز مورد نظر سپری می شود  و نماز به زمان قضاء می افتد، در این قسمت خداوند متعال از عدم انجام نماز ظهر در وقت تعیین شده که یک امر خلاف شرع است چشم پوشی می کند ولی باید نماز را قضاء کند.

3) اکراه(اجبار): مانند اینکه کسی قسم یاد نموده است به ذات و صفات خداوند که به خانه فلان فامیلم نخواهم رفت یا گفته است اگر به خانه فلانی رفتم طلاق زوجه ام واقع شود. در این میان افراد دوست یا صاحب قدرتی به زور و بدون رضایت و اختیار، طرف را به خانه فلان شخص مورد نظر می برند در چنین حالتی طلاق و یا قسم فرد مجبور شده واقع نمی شود.

** نتیجه و نکات درس**

1- چون ما انسان هستیم و ریشه انسان از نسیان گرفته شده است، قطعاً در زندگی روزانه خود دچار نسیان و خطا می شویم و به همین دلیل خداوند متعال در آیه آخر سوره بقره ما را راهنمائی فرموده است که مرتب تکرار کنیم « رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا »( خداوندا ما را در برابر اعمال و اقوالی که از روی فراموشی یا خطا انجام می دهیم محاکمه و مواخذه مکن )

2- خداوند خالقی است مهربان، رحیم و غفور و نسبت به بندگانش رئوف و صاحب گذشت و بزرگوار است و در خصوص اکراه و اجبــــــار می فرماید: اگر با زور مسلمانی را وادار کردند که به کُفر اقرار و ارتداد خود را اعلام کند چنانچه فرد مسلمان در درون خود ناراضی به این قول و عمل باشد خداوند متعال قول و عمل اجباری وی را هرچند علیه دین، قرآن، خدا و رسول باشد به عنوان گناه و عصیان و بازگشت از دین تلقی نمی کند. خداوند متعال در آیه 106 سوره نحل میفرماید: « إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ » (هر نوع بازگشت از اسلام به کفر گناه کبیره است مگر کسی که مجبور شده باشد به گفتن و انجام عمل کفر، این افراد مواخذه نخواهند شد)

3- در حدیث داریم« لاَ طَلاقَ وَ لاَ عِتاقَ فِی اِغلاقٍ» یعنی طلاق اجباری واقع نمی شود و آزاد کردن برده و عبد  به صورت اجباری ، آزادی محسوب نمی شود. قیاس بر این دو موضوع، هیچ معامله، شرط و عملی که به صورت اکراه و اجبار باشد منعقد نخواهد شد. البته اجبار باید حتمی و جای فرار از دست اجبار کننده نباشد و فرد مجبور شده در درون با موضوع راضی و موافق نباشد.

4- زمانی که آیه « وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ »(هر آنچه از اقوال و اعمال و خطورات درونی شما خواه به صورت آشکار باشد و یا مخفی خداوند در برابر آنها شما را محاکمه خواهد کرد) نازل شد ، جمعی از اصحاب خدمت رسول خدا رفتند و عرض کردند ای رسول خدا ما تحمل این بار سنگین و این امر آسمانی را نداریم و اگر خداوند ما را در برابر خطورات درونی محاکمه کند تحمل این امر بر ما سنگینی می کند. مدتی نگذشت آیه 286 نازل شد  کــــــــه « لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًـــا إِلَّا وُسْعَهَا  لَهَــــا مَــــا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ »  یعنی ( خداوند در حدِّ وسعت و طاقت بر افراد تکلیف می کند و در محکمه الهی انسانها در برابر اعمالشان پاداش می گیرند و در برابر اعمالشان کیفر می شوند و در برابر خطورات و خیالات درونی کسی محاکمه نخواهد شد)

وصلی الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه المجاهدین

این مطلب را به اشتراک بگذارید