روز سه شنبه مورخ 30/ دی /1393 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و هشتاد و دوم تفسیر قرآن کریم (درس هشتم تفسیر سوره مبارکه اسراء) با موضوع آیات 70 الی 81 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

 

کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادري

درس دویست و هشتاد و دوم

درس هشتم سوره مبارکه اسراء آیات 70 الی 81

*موضوع درس *

1-انسان محترم ترین موجود در میان مخلوقات خدا

3-نقش اعمال انسان 3- فاصله بین کفر و شرک باریکتر از مو

4- اثر نماز صبح و قرائت قرآن در ثبات و ساخت انسان

5- نماز شب یک عبادت مهم در اسلام و اثر آن در ساخت انسان

6- اثر احسان و صدقه و راستی در پیروزی انسان

** ترجمــه­ آيـــات**

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا﴿70﴾

به یقین و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و در برّوبحر تسلُّط و قدرت دادیم و نعمات و رزق و روزی حلال خود را به آنان ارزانی و عطا نمودیم و بر بسیاری از مخلوقات خود برتری بخشیدیم تا از عبادت و شکر و اطاعت خالقش غافل نباشد.

يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ ۖ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولَٰئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَابَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا﴿71﴾

به یاد آور و به امتت اعلام کن در روز قیامت به همه انسانها پرونده و نامه اعمال آنها به آنان داده میشود و از طرف خداوند عالم الغیب به آنان گفته میشود: نامه اعمالتان را بخوانید و آماده محکمه باشید. هرکس نامه عملش به دست راستش داده شود خوشحال و شادمان خواهد شد و هرکس کارنامه عملش را با دست چپ دریافت کند متأسف و ناراحت و محزون خواهد شد و خداوند به هیچ کس ظلم نخواهد کرد.

وَمَنْ كَانَ فِي هَٰذِهِ أَعْمَىٰ فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلًا﴿72﴾

هرکس در این دنیا کوردل و غافل و در خلاف امر خدا و رسول گام برداشته باشد در آخرت محروم و کوردل و از بهشت و راه هدایت گمراه تر است.

وَإِنْ كَادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ ۖ وَإِذًا لَاتَّخَذُوكَ خَلِيلًا﴿73﴾

نزدیک بود کافران و مخالفان دین با برنامه ها و ترفندهای خود بین شما و وحی الهی فاصله ایجاد و شما را به سوی خود بکشانند و اگر این برنامه تحقق پیدا می کرد و با آنها همراهی می کردید و خلاف ما حرکت می نمودید شما را به عنوان دوست و همراه خود انتخاب می کردند و این امر خسران جبران ناپذیر بود.

وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا﴿74﴾

ای محمد(ص) اگر ما شما را حمایت و پاسداری نمی کردیم شما تمایل داشتید به قصد جذب آنها به اسلام به سوی آنان گرایش و تمایل پیدا کنید ولی ما مانع شدیم.

إِذًا لَأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا﴿75﴾

و اگر این توطئه کافران محقق می شد ما دو برابر دیگران در دنیا و دو برابر در آخرت شما را عذاب می دادیم و در آن لحظاتِ عذاب کسی نبود از شما حمایت و پشتیبانی کند.

وَإِنْ كَادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْهَا ۖ وَإِذًا لَا يَلْبَثُونَ خِلَافَكَ إِلَّا قَلِيلًا﴿76﴾

نزدیک بود مشرکان مکه با برنامه طرح ریزی شده تو را از سرزمین پدری خود (مکّه) در روز روشن اخراج کنند ما با حکمت خود این برنامه را خنثی کردیم و اگر مشرکان این کار را می کردند ما هم آنان را نابود می کردیم.

سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنْ رُسُلِنَا ۖ وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا﴿77﴾

سنت الهی در زمان سایر پیامبران این چنین بوده که همواره جمعی در صدد آزار و اذیت سفیران خداوند بوده اند و آنها صبر و مقاومت کرده اند شما هم باید صبر و ایستادگی داشته باشید. این روش و اخلاق طاغوتیان است که با پیروان خداوند درگیر و بوده و هست و خواهند بود و تغییر پذیر نیست و زمان و مکان در این نوع مبارزات تأثیر ندارد و بهترین راه، صبر و توکل و ثبات قدمی است.

أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا﴿78﴾

نماز را از وقت زوال آفتاب(نماز ظهر) تا تاریکی شب( عصر و مغرب و عشاء) را و نیز نماز صبح را برپادار زیرا نماز صبح و تلاوت قرآن در صبح سند و مدرک و گواهی فرشتگان هستند در محضر خدای سبحان.

وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا﴿79﴾

شب بعد از خواب بیدار شو و پاسی از شب را با نماز و ذکر خدا زنده دار. این نماز اضافه بر نمازهای پنجگانه است و انجام آن بر شما واجب و نسبت به امتت سنت است. در صورت رعایت این امر، خداوند مقام محمود و جایگاه پسندی به شما عطا خواهد کرد.

وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا﴿80﴾

سپس دعا کن. دعا در دین اگر شرایط آن محقق شود مهم است و در دعاهایت بگو: پروردگارا زمینه ای برایم فراهم نما که در هر کاری شروع می کنم با نیت پاک و صدق و راستی وارد شوم وزمینه ای برایم فراهم کن خاتمه کارم همراه با صداقت و درستکاری باشد و در هر حال بنده حقیر را با مساعدت و کمک های خود یاری فرما.

وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا﴿81﴾

ای محمد(ص) به کافران بگو: کار شما تمام است. از جانب خداوند، حقّ( اسلام و قرآن ) آمد دیگر همه برنامه های شما دروغ و باطل و بی پایه و اساس است و پیروزی از آنِ حقّ است.

*** توضیح آیات، نکــات و نتــایــج درس ***

توضیح آیه 70: در این آیه خداوند متعال با جمله« وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ»(ما به فرزندان آدم اکرام و احترام و جایگاه بلند داده­ایم) به انسان شخصیت داده است. برکسی پوشیده نیست حسب تعریف شاخه­های علوم تربیتی، شخصیت دادن به انسان بالاترین راه و روش در توفیق مربی است. خداوند عظیم­الشأن برای انسان این پیام را فرستاده است: ای انسان تو شخصیت داری،تو گوهر ارزشمندی، تو مخلوق برتری، خود را به بهای ناچیز نفروش. ای بنی آدم ما به شما سه نعمت داده­ایم 1- تسلـــط بر کره زمین 2- تسلط بر دریاها 3- عقل و شعور انتخاب بهترین­ها و حلال­ترین نعمات الهی، پس جایگاه و شخصیت خود را حفظ کن.

توضیح آیات 71 و 72: در این دو آیه به نقش اعمال و کردار بنی آدم در دنیا و آخرت اشاره شده است. خداوند عالم­الغیب به صورت قـطع می­فرماید: در روز قیامت اعمال هر انسانی که توسط فرشتگان معروف به (کِرامُ الکاتِبین) ثبت و ضبط شده است به افراد نشان داده می­شود و به او می­گویند: « اقْرَأْ كِتَابَكَ » ( نامه اعمالت را بخوان) هرکس از افراد، نامه و پرونده اعمالش را با دست راست دریافت کند پیامش خوشبختی و خوشحالی است و هرکس با دست چپ نامه اعمال و پرونده کردار خود را دریافت کند پیامش عدم رضایت پروردگار را به همراه دارد و هرکس در این دنیا، اهل بصیرت و آگاه و هشیار و چشمان روشنی داشته باشد در قیامت سربلند و اهل فلاح است و هرکس در این دنیا چشم درونش خاموش بوده باشد در روز آخرت نیز چشم درونش خاموش و در تاریکی و ظلمت گرفتار خواهد ماند.

توضیح آیات 73 تا 75 : این سه آیه، حامل یک یادآوری به پیامبر اسلام و در واقع یک هشدار قاطعانه است که ای پیامبر نباید وسوسه دشمنان شما را تحت تأثیر قرار دهد و به آنان تمایل نشان دهید. ما شما را ثابت قدم کردیم و اگر این اقدام را نمی­کردیم نزدیک بود تحت وسوسه آنها قرار گیرید و اگر به برنامه ما پشت می­کردید دو برابر مشرکان شما را مجازات می­کردیم. مفسرین در سبب نزول این سه آیه مطالب متعددی آورده­اند و مجموع این اقوال این است که جمعی از کافران مطالبی را به پیامبر اسلام پیشنهاد کردند و با وسوسه خود مشغول بودند بین پیامبر اسلام و وحی آسمانی فاصله ایجاد کنند و پیامبر اسلام از موضوع کاملاً آگاه بود و می­خواست مقداری نرمش نشان دهد به این امید شاید اسلام را قبول کنند ولی پیام آمد، از حریم تجاوز نکنید و به ظاهر سازی و تبسم خصمانه آنها دلخوش نباشید.

توضیح آیات 76 و 77: این دو آیه به یک توطئه اهل مکه اشاره دارند با این توضیح، سران مشرکین در دارُالنَّدوَه جمع شدند اوَّل تصمیم گرفتند با زور پیامبر اسلام را از مکه اخراج کنند این طرح به تصویب نرسید و سپس موضوع را به قتل رسول خدا در شب هنگام تغییر دادند و قرار گذاشتند از هر قبیله ای جوانی مشخص شود و هماهنگ در یک شب خاص با یک هجوم حساب شده، پیامبر اسلام را به قتل برسانند و این توطئه توسط خداوند رحمان خنثی گردید و در آیه 72 به پیامبر اسلام تسلیت و دلگرمی داده شده است که این آزار و اذیت از سوی مخالفین یک سنت همیشگی علیه پیامبران بوده و تنها بر علیه شما نیست و لازم است صبر و متانت و استقامت داشته باشید و به دستورات خداوند متعال عمل کنید. پیروزی نهائی از آن رسول خدا و پیروان صادق اوست.

توضیح آیات 78 تا 81 : در این چهار آیه خداوند متعال به پیامبر گرامی اسلام(ص) پنج فرمان داده است که انجام مفاد این پنج فرمان را درمان و شفاء درون و اسلحه معنوی در جهت تقویت روح در برابر دشمن معرفی کرده است. این پنج فرمان عبارتند از: 1)اداء نمازهای پنجگانه با نیت شرعی و مطلوب 2) در نماز صبح قرآن بخوانید، ( در نماز و یا قبل و یا بعد از نماز صبح) که این تلاوتِ قرآن سند زنده ای برای قیامت است 3) نماز تهجد را به پا دار که نماز شب سازنده و کار ساز است. 4) دعا کن هر کاری را انجام می دهید از خداوند توفیق آن را بخواهید و صادقانه وارد شوید و صادقانه آنرا به اتمام برسانید. 5) به خدا توکل کن و شعار شب و روز شما این باشد (باطل در مقابل حق نابود می­شود و بگو حق آمد و باطل نابود شد) و به یقین این چنین خواهد شد.

« یک نکته در خصوص تهجد و شب زنده داری »

خداوند متعال در آیه 16 و 17 سوره سجده در توصیف مومنان می­فرماید: « تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ».(مومنان صادق کسانی هستند که در دل شب از رختخواب جدا شده در حالی که به رحم خدا امیدوار و از غضب الهی ترس دارند ، با خدای خود شروع به راز و نیاز نموده خود را با ذکر و استغفار مشغول می­کنند. اضافه بر اینها اهل انفاق و احسان هستند.

شاعر گوید:

شب خیز که عاشقان به شـب راز کنند ........... بـــــرگـــرد درو بــام دوست پرواز کنند.

هرکجا دری بــود به شب دربنـــــدن.............. الّا درِ دوســـــت را کـه به شب باز کنند.

وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدي