مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون سيرت و حيات رسول الله (ص)
توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري
درس بیست و هشتم
تاریخ : 11/4/87
موضوع درس :
غزوه تبوک يا «عسره »
توضیح درس :
در درس قبل گفتیم بعد از فتح حنین و طائف که آخرین غزوه در شبه جزیره عربستان بود و غزوات و هجمات دشمن که از جنگ بدر شروع شده بود با غزوه حنین تمام شد. پیامبر گرامی اسلام «ص» بعد از فتح مکه و حنین به مدینه منوره مراجعت فرمود . شش ماه گذشت از طریق افرادی که از شام به مدینه آمده بودند خبر رسید كه به دستور قیصر روم سپاه زیادی در بلقان « فاصله سوریه و اردن فعلی » بسیج شده و تعداد نیروی بسیج شده را حدود 40 هزار نفر تخمین زدند و شیوه بسیج و آمادگی خبر از نيات سوء لشکر رومیان نسبت به سپاه اسلام و مسلمانان می داد.
فصل تابستان بود و هوا به شدت گرم و میوه و محصول باغداری و کشاورزی هنوز برداشت نشده بود و به عبارت دیگر قحط سالی و اهل مدینه در تنگنا و با زحمت ایام را سپری میکردند و ایام به فرموده قرآن ایام العسره بود در ماه رجب سال نهم پیامبر اسلام «ص» تصمیم بر مقابله با سپاه روم گرفت و به اهل مدینه و مکه و منطقه تصمیم خود را اعلام فرمود بلا فاصله بهانه جوئی و اعتراض و مخالفت از سوی منافقین و افراد ضعیف الایمان شروع شد گروهی از شرکت کردن در جنگ مخالفت و جمعی به بهانه های موهوم اجازه عدم شرکت را گرفتند و در مقابل این گروه بهانه گیر و ماجراجو سایر مسلمانان صادق در اطراف پیامبر و رهبر و فرمانده خود جمع شدند و هر آنچه داشتند از حیث مادی و معنوی در طبق اخلاص و در جهت اعتلای دین مبین اسلام تقدیم رسول الله «ص» نمودند بخصوص حضرات ابوبکر و عمر و عثمان «رض» هر آنچه داشتند از اموال و امکانات به جهت تجهیز سپاه اسلام آوردند. پیامبر اسلام «ص» محمد بن مسلمه را به جهت اقامه نماز و امورات مسجد در جای خود و علی بن ابیطالب را به عنوان سرپرست خانواده تعیین فرمود منافقان در خصوص حضرت علی «ع» شروع به شایعه کردند و گفتند این اقدام به خا طر حفظ علی است و حضرت علی خبر منافقان را شنید اسلحه را حمل و به میان سپاه آمد حضرت «ص» فرمود : یا علی به این شایعات توجه نکن شما نسبت به من چون هارون نسبت به موسی هستید باید با صبر به این قضایا جواب داد.
چهار نفر از اصحاب به نامهای کعب بن مالک ، مراره پسر ربیع ، هلال پسر امیه و ابو خیثمه از شرکت تخلف کردند و به گروه مخالفین معروف شدند و در سوره توبه آیه 81 به این قضیه اشاره شده سپس پیامبر اسلام «ص» همراه 30 هزار نفر نیرو عازم تبوک شدند و فاصله مدینه تا تبوک 14 مرحله بود در مسیر راه زحمات زیادی را متحمل تا جایی که در اثر تشنگی شترهای خود را ذبح و از آب جمع شده در کیسه داخل بدن آنها رفع تشنگی میکردند . و زمانی به تبوک رسیدند محل را خالی از سپاه روم دیدند حضرت و یارانش بیست روز ماندند . سپس به مدینه برگشتند و حسب ظاهر و علیرغم زحماتی که دچار مسلمانان شد هیچگونه درگیری در این غزوه رخ نداد .
« نتیجه و حکمت درس »
1-غزوه تبوک آخرین غزوه و جنگ به فرماندهی رسول الله «ص» بود این جنگ از هر حیث سخت و طاقت فرسا بود و به غزوه عسره مشهور است و سپاه و جیش شرکت کننده ، جیش العسره و ایام را ایام عسر گویند . لذا خداوند متعال در آیه 117 سوره مبارکه توبه از پیامبر اسلام و اصحاب وی از مهاجر و انصار تجلیل و تقدیر فرموده « لقد تاب الله علی النبی و المهاجرین و الانصار الذین اتبعوه فی ساعه العسره ». ( خداوند از رسول الله و مهاجرین و انصاری که در ساعتهای سخت غزوه تبوک همراهی کردند کمال تشکر را دارد)
2- جهاد به دوشیوه ممکن است ، با نفس و با مال ، در غزوه تبوک نقش مال مهم تر از جان بود حتی در بسیاری از آیات قرآن کریم در بحث جهاد ، مال را بر نفس مقدم داشته « الذین یجاهدون باموالهم و انفسهم ... »
3- پیامبر اسلام با سه نفر از متخلفین غیر از ابو خیثمه که سعی کرد و بعد از حركت سپاه ، خود را در مسیر تبوک به سپاه اسلام رساند نسبت به سايرين مدتها ترک تکلم کرد و این عمل به ما این درس را می دهد به خاطر خدا و دین جایز است با افراد متخلف بی توجه به دین ترک کلام نماییم اگر موثر واقع شود .
4- کعب یکی از اصحاب رسول الله «ص» که در غزوه تبوک بدون عذر شرعی تخلف نمود زمانی شنید آیاتی در خصوص آنها نازل شده است و خداوند از اشتباه آنها چشم پوشی و توبه آنها را قبول فرموده است سجده شکر را به جا آورد این عمل هم به ما این درس را می دهد که سجده شکر یک امر ارزشمند و مشروع است و پیامبر اسلام «ص» زمانی حضرت جبریل به وی اعلام کرد هرکس بر شما صلواتی بفرستد خداوند 10 مرتبه بر او صلوات خواهد فرستاد سجده شکر به جای آورد و حضرت ابوبکر با شنیدن مرگ مسیلمه کذاب و حضرت علی با کشته شدن ذؤبدیه یکی از تند روان خوارج سجده شکر بردند و ما هم در پیروزیها باید پیشانی خود را زمین گذاشته و اعلام خضوع و شکر نماییم . شكراً لك يا الله
« وصلی الله علی سيدنا محمد و آله و صحبه اجمعین »
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .