مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون تــاریــــــخ خلافت سلاطین عثمانی
توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري
درس هشتــاد و هفت از سـلـسه مبـــاحث تـــــــــاریخ
درس نهم حیات سلاطین عثمانی
تاریخ : 10/09/88
موضوع درس :
** حيات سلطان هشتم عثماني بايزيد دوم **
نام وي بايزيد فرزند محمد در سال 851 متولد شد بعداز فوت پدرش محمد فاتح در سال 886 جانشين پدرش وتا سال 918 هجري بمدت 32 سال قدرت وسلطه دولت عثماني را بر عهده داشت.
حسب آنچه مورخين نوشته اند بايزيددوم شخصي باوقار ودوستدار ادب وآشنا به علم شريعت وعلاقمند به دانش نجوم بوده است.
* اوضاع سياسي، ديني و اجتماعي در دوران بايزيددوم *
بايزيد بمحض تصدي صدارت وقبول سلطنت با جبهه گيري برادرش جم مواجه شد. جم در جهت دست يابي به قدرت وحكومت به شام رفت وسپس به قاهره وبه سلطان مصر قايتباي پناهنده شد و از آنجا به حج رفت وسپس به ديار خود برگشت و همراه هم فكرانش در قسمت آسيائي تركيه آشوبي برپا كرد ولي خيلي زود شكست خورد وسپس به اروپا و نزد قديس توحنا در جزيره رودس پناهنده شد مدتي در آنجا بود وآنگاه او را زنداني كردند وبعداز مدتي او را به پاپ هشتم انوست فروختند و در نهايت او را در مقابل امتيازي كه از بايزيد گرفتند مسموم كردند
سپس نيروهاي بايزيد در جبهه شام با نيروي دولت ممالك قايتيباي مصر در گير شد وسپس در صلحنامه اي بين دولت عثماني ومصر مصالحه برقرار گرديد.
بايزيد از نظر ديپلماسي فردي قوي بود و از طرف ديگر دشمنان عثماني به اين نتيجه رسيدند نظام عثماني از بين نخواهد رفت لذا دولتهاي همجوار رابطه خود را با بايزيد برقرار كردند و اولين دولت كه رابطه برقرار كرد دولت روسيه بود كه سفير خود را به استانبول فرستاد در زمان بايزيد هجمه مسيحيان عليه مسلمانان در اسپانيا اوج گرفت وطي برنامه حساب شده اي فشار عليه پيروان اسلام و قرآن بقصد اخراج مسلمانان از اسپانيا و يا قبول آيين مسيحيت شروع شد.
اخبار خيانت وكشتار وفشار به جهت قبول كفر به همه جا رسيد دنياي اسلام دچار اضطراب وناراحتي گرديد. مسلمانان اسپانيا مرتب به سلطان بايزيد دوم نامه مي نوشتند. و آلام اندلس( اسپانيا) را يكي بعداز ديگري بازگو مي كردند براي نمونه به يكي از نامه ها كه بصورت شعر ارسال شده اشاره مي كنم.
سلام عليكم من عبيد تخلفوا باندلس بالغرب في ارض غربة
سلام عليكم من عبيد اصابهم مصاب عظيم يا لها من مصيبته
سلا م ...
اي بايزيد سلام بر شما از جانب جمعي از عبدان خداوند در آن سوي اندلس ودر سرزمين غريبان گرفتار شده اند سلام برشما از جانب عبداني كه به بزرگترين مصيبت دنيا گرفتار شده ايم
سلام بر شما از جانب پير مرداني كه موهاي ريش آنها را كه مدتها نشانه عزت بوده اند يكي يكي كه از ريشه در آورده مي شوند.
سلام از جانب سيماهاي كه مدتها در حجاب ونقاب بوده اند وفعلاً بي حجاب ولخت گرديده اند .
سلامي از جانب دختران جواني كه با زور دست آنها را گرفته وبه هر جايي كه زورداران بخواهند ناموس مسلمانان را مي برند.
سلامي از جانب پيرزناني كه به اجبار و زور گوشت خوك وگوشت مرده به آنان داده مي شود.
اين همه سلام پيام زنان و مرداني است كه گرفتار دست كفار شده اند وبا فتواي پاپ چون اصحاب اُخدُدُ در آتش ظلم مي سوزند وبه انتقام قسطنطنيه به جان و ناموس آنان تعدي ميشود لذا از سلطان امپراطوري عثماني طلب امداد را داريم .
در جواب در خواست مسلمانان اسپانيا سلطان بايزيد چندين كشتي نيروي نظامي به جبل طارق وساحل اسپانيا فرستاد وسپس چند هزار نيروي مجاهد جان فدا به اسپانيا اعزام كرد وتاحدي زيادي اين كمك مؤثر واقع شد ولي وضعيت داخلي عثمانيها كه ريشه آن در فتنه برادرش باعث شد بود بايزيد از هر نوع توسعه وكشور گشائي كوتاه آمد وبا قدرتها ودولت هاي اروپاي قرارداد صلح امضاء كرد. بايزيد بعد از امضاء قرار داد صلح با اروپايان شروع به سازندگي داخلي نمود وبراي شاغلان در دولت خود ومسئولان مملكتي حتي مدرسان و خطباء ومفتيان حقوق مناسب ساليانه تعيين كرد .
در زمان بايزيد زلزله سهمگيني قسطنطنيه را لرزاند واين زلزله يك نوع سونامي بود و 45 روز ادامه داشت آب دريا به خانه هاي مردم رسيد و هزاران منزل ومسجد تخريب شد و 15 هزار نفر مأمور اصلاح ساختمانهاي شهر قسطنطنيه شدند .
بايزيد بعداز 67 سال عمر وبعداز 31 سال خدمت در 18 صفر 918 قدرت رابه نفع فرزندش سليم ترك كرد.
** نتيجه **
مرحوم عبدالرحمن جامي شاعر معروف قرن نهم هجري شعري دارد به اين عبارت:
يك خلق خوش زهر كه ببيني پسند كن يُمن سهيل يمن شد سبب رونق قَرَن
لذا به چند خصلت نيك بايزيد اشاره مي كنم :
1-بايزيد اهل ادب،شعر وتقوابود و از نظر سياسي فردي متعدل وهر ساله در دهه آخر رمضان وقت خودرا به عبادت وطاعت اعتكاف سپري مي كرد.
2-در اكثر عمليات جهادي شركت مي كرد وهر بار كه از جنگ بر مي گشت تمامي گرد وغبار را جمع مي كرد ودر آخر مقدار خاك وغبار جبهه به اندازه نيم كيلوخاك شد و آنرا به خشتي تبديل كردند وسپس وصيت كرد در وقت مرگ آن را در زير سرش قرار دهند شايد خداوند او را مورد لطف وكرامت خود قرار دهد.
3-بایزید اهل غيرت بود زماني كه مسلمانان مظلوم اسپانيا در كوره آتش مسيحيت مي سوختند واز سلطان بايزيد دوم طلب كمك كردند علي رغم مشكلات داخلي از هر نوع همكاري دريغ نكرد.
اينها اخلاق نيك اند واز هر كس صادر شوند و ارزشمند است.
« وصلی الله علی سيدنا محمد و آله و صحبه اجمعین »
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .