روز سه‌شنبه مورخ 17/ آذر/1394درادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد و ششم از سلسله درسهای تاریخ،سیره، قصص، وصایا، عقیده، اخلاق و... (درس دوازدهم « مسلمان واقعی از نظر کتاب و سنت »)ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث دینی درج شده است.
مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون اخلاق
توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادری
درس سیصد و ششم از كلاسهای هفتگی مسجد قباء پاوه
درس دوازدهم «مسلمان واقعی کیست؟»
*************
*موضوع درس*
« رعایت حقوق میت »
درس دوازدهم : « رعایت حقوق میت »
در چند درس قبل به حقوق انسان نسبت به خود و والدین و زوجه و اولاد و ذوی القربی اشاره کردیم و قبل از اینکه از این موضوع فاصله بگیریم، مصلحت دیدم به حقوق اموات نیز اشاره‌کنم تا در این خصوص هریک از ما حقوق و وظیفه خود را بشناسیم و در حد توان به وظیفه خود عمل کنیم. با ملاحظه سنت قولی و عملی پیامبر بزرگوار(ص) به این نتیجه رسیدم که افراد متوفی و اموات مسلمانان بر گردن ما حقوقی دارند؛ ازجمله دعای خیر و صدقات و احترام به آن‌ها از لحظه مرگ تا تدفین، و اداء این حقوقات بر ما تکلیف است و باید در چهار مرحله به آن‌ها توجه داشته باشیم. 1- در وقت مریضی منتهی به مرگ 2- در لحظه مرگ 3- از لحظه مرگ تا لحظه دفن 4- رعایت حقوق شرعی و اخلاقی بعد از دفن. در این خصوص زیر عنوان نکات و نتایج درس، به شرح آتی مطلبی در چند نکته به عرض می‌رسد:
** نکات و نتایج درس**
(نکتـــــــه اول: توصیه و موعظه شرعی) سنت است در وقت مرض الموت، بستگان مریض و آگاهان از دین مریض را بر توبه و انجام وصیت و تکرار کلمه توحید «لااله‌الاالله» موعظه و ارشاد کنند و سپس چشمانش را به‌آرامی ببندند، در حدیث است «لَقِّنُوا مَوْتَاكُمْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ»
(نکتـــــــه دوم: تجهیز میت و اقامه نماز جنازه) تکلیف است افراد مَحرَم یا مورد اعتماد، لباس‌ها را از تن میت خارج کنند و آن را خوب غسل نمایند و سپس او را کفن کنند و مقداری عطریات بر او بپاشند و در حد امکان جنازه را به مسجد ببرند و به‌صورت جماعت نماز او را بخوانند. اگر چندنفری این کار را انجام دهند تکلیف بر جمیع ساقط می‌شود.
(نکتــــــه سوم: اداء بدهی میت) قبل از دفن میت باید بدهی‌های فوت‌شده را بستگان وی اداء کنند و یا از بدهکاران وی اذن دفن میت را اخذ کنند و یا خود ضمانت پرداخت بدهی او را تقبل کنند. در حدیث صحیح امام مسلم است: هرگاه جنازه‌ای خدمت رسول خدا(ص) می‌آوردند اول سؤال می‌کرد، بدهکار است یا نه؟ اگر می‌گفتند خیر، نمازش را می‌خواند و اگر می‌گفتند بدهکار است، اول موضوع بدهی او را حل، آنگاه نمازش را می‌خواند.
(نکتــــه چهارم: زیارت و دعای خیر) در حدیث صحیح است؛ رسول خدا(ص) به قبرستان مدینه می‌رفت و برای اموات مسلمان بخصوص بستگان و شاگردان مخلص خود دعا می‌کرد و می‌فرمود: «اَللَّهُمَّ اغفِرلَهُ وَ ارحَمهُ وَاعفُ عَنهُ» از حضرت عایشه (رض) روایت‌شده در بعضی از شب‌ها در آخر شب به بقیع می‌رفت و برای مدفونین بقیع دعا می‌کرد و می‌فرمود: «السَّلامُ عَلَیکُم دارَ قَومِ الموُمِنین وَ اِنَّا اِن شاءاللهَ بِکُم لاحِقوُنَ» (سلام بر شما اهل قبرستان و اهل ایمان ما هم به یاری حق عن‌قریب به شما ملحق می‌شویم.)
(نکتــــه پنجم: دعای بعد از دفن) آنچه در فقه امام شافعی (ره) به ما رسیده است این جمله است: «وَيُسنّ أن يَقِفَ جَماعَةٌ بَعدَ دَفنِهِ عِندَ قَبرِهِ ساعةً يَسألوُنَ لَهُ التَّثبيتَ» (سنت رسول‌الله است بعد از دفن میت جمعی در کنار قبر میت مدتی توقف کنند و برای متوفی طلب استغفار و دعا نمایند) و در این خصوص حدیث صحیح داریم که رسول خدا بعد از دفن میت در کنار قبرش توقف می‌کرد و به حاضرین می‌فرمود: برای برادر (یا خواهرتان) دعا کنید. و همگی دعا میکردند، سپس و در قرن دوم با تصویب علماء اسلام، اعلام گردید سعی شود در کنار دعای خیر، تلقین معمولی و مرسوم قرائت شود. هردوی این امر مبارک‌اند؛ زیرا هم دعا تلقین است و هم تلقین دعاست.
(نکتــــه ششم: مدت تعزیه) حسب دستور رسول خدا(ص) زنی که شوهرش فوت کرده است باید چهار ماه و ده روز عزادار باشد و از تجملات و پوشیدن لباس‌های شاد، احتراماً و وفاءً به شوهرش دوری کند و سایر بستگان فقط تا 3 روز حق‌دارند عزادار باشند.
(نکتــــه هفتم: جلسات ترحیم و فاتحه) مراسم فاتحه در عصر رسول‌الله(ص) و در عصرخلفاء راشدین و ائمه اطهار مثل امروز نبوده است. امروز مراسم و تعزیه و جلسات فاتحه و ترحیم که ما شاهد آن هستیم به یک مانور سیاسی و اجتماعی و یک بار سنگین مالی تبدیل‌شده است. تعزیه در عصر اول فقط در حد عرض تسلیت و دعای خیر برای میت و دعای صبر برای بازماندگان بوده است و اضافه بر این‌ها بعضاً غذا را برای خانواده و بازماندگان متوفی تهیه میکردند،؛ ازجمله در سیره پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده است: حضرت دستور دادند برای خانواده شهید جعفر ابن ابی‌طالب غذا تهیه کردند و برای آن‌ها بردند. متأسفانه امروز بار دینی تعزیه به بار سیاسی تبدیل شده است.
توصیه آخر این است؛ خیرات و صدقات و دعای خیر و زیارت قبرستان را فراموش نکنیم و در حد توان از اسراف و تبذیر و مانور و هزینه مالی زیاد خودداری کنیم. انشاءالله
وصــلی الله تعــالی علــی سیـــدنا محمــد و عــلی آلــه و اصحـــابه اجمعین
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .