روز سه‌شنبه مورخ 24/ آذر/1394درادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس سیصد و هفتم از سلسله درسهای تاریخ،سیره، قصص، وصایا، عقیده، اخلاق و... (درس سیزدهم « مسلمان واقعی از نظر کتاب و سنت »)ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث دینی درج شده است.
مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون اخلاق
توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادری
درس سیصد و هفتم از كلاسهای هفتگی مسجد قباء پاوه
درس سیزدهم «مسلمان واقعی کیست؟»
*************
*موضوع درس*
« حقوق ایتام »
درس سیزدهم : « حقوق ایتام »
ایتام جمع یتیم است. یتیم در شرع اسلام و در قرآن کریم به کسی اطلاق می‌شود پدرش را ازدست‌داده باشد. در شرع اسلام و قرآن کریم به کسانی که مادرشان را ازدست‌داده باشند یتیم اطلاق نمی‌شود اگرچه آثار و آزار طفلی که مادرش را ازدست‌داده کمتر از طفلی نیست که پدرش را ازدست‌داده است. مادران بعد از فوت شوهرانشان از ایتام خود جانانه حمایت می‌کنند و اگر به حیات ایتام در تاریخ ملاحظه‌ای داشته باشیم، می‌بینیم بسیاری از بزرگان تاریخ از طبقه ایتامی بوده‌اند که پدران خود را ازدست‌داده و در کنار مادرانی باهمت و بامحبت و صابر بزرگ‌شده‌اند که صفحاتی از تاریخ را به خود اختصاص داده‌اند، ولی عکس آن کمتر دیده‌شده است؛ و در عصر ما طفل یتیم ازنظر روانشناسان اسلامی به کسی اطلاق می‌شود که هم پدر دارد و هم مادر ولی فاقد تربیت و اخلاق است. طفلی که دارای پدری گرفتار و مادری فاقد توان تربیتی باشد یتیم است و چنین یتیم تربیتی قطعاً سربار جامعه و مایه زحمت برای والدین و سبب آزار و مزاحمت برای هم نوعان خواهد بود.
مرحوم احمد شوقی امیر شعراء، شاعر کرد تبار مقیم مصر در این رابطه 2 بیت شعر سروده که بد نیست آن‌ها را در این مقدمه ذکر کنم. ایشان می‌فرماید:
لَیسَ الیَتیمُ مَن اِنتَهی اَبَواهُ مِن ****** هَمِّ الحَیاةِ وَ خَلَّفاهُ ذَلیلاً
اِنَّ الیَتـیمَ هُوَالَّـــذی تَلَقّـی لَهُ ****** اُمّاً تَخَلَّت اَو اَباً مَشغولاً
یعنی یتیم تنها کسی نیست که پدر و مادرش را ازدست‌داده و با فقر و درماندگی زندگی کند، یتیم واقعی کسی است که مادرش توان تربیت وی را ندارد و پدرش مشغول و در فکر فرزندش نیست. چنین فرزندانی باوجود داشتن والدین، یتیم فکری و فرهنگی هستند.
بعدازاین مقدمه کوتاه برمی‌گردیم به اصل موضوع حفظ حقوق ایتام و در چند نکته زیر عنوان نتیجه و خروجی درس به حقوق موردنظر اشاره می‌کنیم.
** نکات و نتایج درس**
نکتـــــــه اول: یتیم به فردی اطلاق می‌شود که پدرش را ازدست‌داده و عمرش کمتر از 15 سال است. این طفل از روز ولادت تا زمان رشد و بلوغ، حقوقی بر ذمه بستگان و اهل ایمان و جامعه دارد و از وظایف دینی اهل ایمان است از آن غافل نباشند.
نکتـــــــه دوم: اسلام به حقوق مالی و اخلاقی و اجتماعی ایتام خیلی توجه دارد و توصیه بر حفظ آن‌ها فرموده ازجمله در خصوص حقوق اجتماعی یتیم در آیه 9 سوره مبارکه ضحی می‌فرماید: «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ» (ای پیامبر (ص) نسبت به یتیم اهل قهر و طرد مباش)
نکتــــــه سوم: در خصوص حفظ اموال ایتام قرآن کریم به‌صورت قطع به مسلمانان هشدار داده است بدون مجوز شرعی اموال یتیم را تصرف و حیف‌ومیل نکنند و در آیه 34 سوره اسراء می‌فرماید: «وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» (به مال یتیم نزدیک نشوید و مصرف نکنید مگر در محدوده شرع) و پیامبر اسلام (ص) نیز حیف‌ومیل و استفاده غیر مشروع از مال یتیم را جزو گناهان کبیره ذکر فرموده است.
نکتــــه چهارم: در قرآن کریم و سنت نبوی شریف به بستگان و ناظران اموال ایتام امر اکید و قطعی شده است زمانی که یتیم به حد رشد و بلوغ رسید، بدون کم و کسر تمامی اموالش را به وی مسترد کنند و در آیه 2 سوره مبارکه نساء می‌فرماید: «وَآتُواْ الْيَتَامَى أَمْوَالَهُمْ» (زمانی ایتام به حد رشد و بلوغ شرعی رسیدند اموال آنان را به ایتام دیروز و راشد و بالغ امروز تسلیم و مسترد نمایید)
نکتــــه پنجم: در خصوص جایگاه خادمان و کسانی که کفیل ایتام‌اند و آن‌ها را تربیت و حضانت می‌کنند و از آن‌ها حفاظت می‌نمایند، رسول گرامی اسلام (ص) می‌فرماید: «اَنَا وَ کافِلُ الیَتیمِ کَهاتَینِ فیِ الجَنَّةِ» با دو انگشت سبّابه و وُسطی دست مبارکش اشاره کرد و فرمود: منزل و جایگاه من و حامی و تربیت‌کننده ایتام چون این دو انگشت در بهشت در کنار هم و روبروی یکدیگر قرار داریم. این بهترین امتیاز است و خوشا به حال حامیان ایتام
نکتــــه ششم: نتیجه نهایی درس این است اگر یتیمی را بزرگ کرده و تربیت نموده‌ایم باید خیلی خوشحال به وعده رسول خدا (ص) باشیم و اگر امروز یتیمی در اطراف خودداریم به وی بیشتر محبت کنیم تا آن امتیاز که پیامبر ما وعده فرموده است نصیب ما شود. درهرحال احترام ایتام توصیه دین مبین است و تربیت و حضانت آن‌ها درصورتی‌که صادقانه باشد نتیجه‌اش انشا الله بهشت است.
مال یتیم امانت است و حیف‌ومیل آن به خلاف شرع اسلام و مستوجب عذاب دوزخ است. خداوندا همه ما را توفیق ده حتی اگربا یک بوسه و یا دست کشیدن بر سر وی باشد، یتیمی را دل‌خوش کنیم و ماهم از این نعمت و وعده رسول خدا (ص) بی‌نصیب نباشیم... انشا الله
وصــلی الله تعــالی علــی سیـــدنا محمــد و عــلی آلــه و اصحـــابه اجمعین
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .