روز سه شنبه مورخ ۱۴ / آبان­ماه/1398 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصد و هفدهم تفسیر قرآن کریم ( درس دوم تفسیر سوره مبارکه غافر) با موضوع آیات ۲۱ الی ۴۰ ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.

کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم  توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری

درس چهارصد و هفدهم

درس دوم سوره مبارکه غافر آیات ۲۱ الی ۴۰

*موضوع درس *

1-امر به سفر و گشت و ملاحظۀ آثار گذشتگان به جهت درس و عبـرت .

2-اشاره به بخشی از حیات حضـرت موسی (ع).

3-اشاره به مخالفت صاحبان زور و زر و تزویر (فرعون و قارون و هامان) با حضـرت موسی (ع) .

4-بحث مؤمن آل فرعون و نقش ارزشی وی.

5-اشاره به بخش کمی از حیات حضـرت یوسف (ع) و مخالفان وی

6-جهــل فرعون و خودخـواهی وی.

** ترجمــه­ آیـــات**

أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ كَانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ كَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاقٍ﴿ ۲۱ ﴾ چرا کافران مکه در زمین اطراف خود گشتی نمی‌زنند تا با چشمان خود آثار کسانی را ببینند که قبل از آن‌ها زیسته و زندگی کرده‌اند که از هر حیث از این‌ها قدرتمندتر و زندگی آن‌ها در زمین مرفه‌تر بوده است. مع‌هذا چون مخالف برنامۀ خداوند بوده‌اند، خداوند با آن‌ها برخورد کرده و هیچ ناصر و مدافعی نداشته‌اند.

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿ ۲۲ ﴾ علت برخورد خداوند به این دلیل و علت بوده است آن‌ها زمانی در دنیا بودند در مقابل پیامبران الهی که یکی بعد از دیگری به جهت ارشاد آنان اعزام شده‌اند و با دلیل و برهان آن‌ها را به توحید دعوت کرده‌اند، راه کفر را انتخاب و خداوند آن‌ها را کیفر نموده است. خداوند قوی و مجازاتش شدید است.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِينٍ ﴿ ۲۳ ﴾ ما موسی (ع) را با آیات و برنامه و دلیل و برهان روشن فرستادیم

إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ ﴿ ۲۴ ﴾ نزد فرعون و هامان و قارون. آن‌ها گفتند: موسی ساحر و دروغ‌گو است.

فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاءَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْيُوا نِسَاءَهُمْ وَمَا كَيْدُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ ﴿ ۲۵ ﴾ زمانی موسی برنامۀ حق و درست خداوند را برای آن‌ها تشریح و بیان کرد، صاحبان زر و زور و تزویر گفتند: نگذارید موسی پیروز شود. پسران مؤمنینِ به موسی را بکشید و زنان آن‌ها را (برای بیگاری و خدمت) زنده بگذارید. قبل از این اقدام ظالمانه، خداوند برنامۀ آن‌ها را نقش بر آب کرد. نقشۀ کافران به انحراف کشاندن دیگران است.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَى وَلْيَدْعُ رَبَّهُ إِنِّي أَخَافُ أَنْ يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَنْ يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ ﴿ ۲۶ ﴾ فرعون در حالت عصبانی گفت: بگذارید من موسی را به قتل برسانم و اگر موسی راست می‌گوید، خدایش را برای نجات خود به کمک بطلبد. من می‌ترسم موسی آیین شمارا تغییر دهد و جامعه را دچار فساد کند.

وَقَالَ مُوسَى إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ مِنْ كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ ﴿ ۲۷ ﴾ موسی در برابر تهدیدات فرعون به مخاطبین خود گفت: به خدا و پروردگار خود و پروردگار شما پناه می‌برم از هر کافر و متکبری که به خدا و روز آخرت ایمان ندارد.

وَقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ مِنْ رَبِّكُمْ وَإِنْ يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِنْ يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ﴿ ۲۸ ﴾ بعد از تهدید به قتل حضرت موسی از سوی فرعون، یکی از پیروان سابق فرعون که به رسالت موسی (ع) ایمان آورده بود و ایمانش را از فرعونیان کتمان می‌کرد، از نقشۀ فرعونیان خیلی ناراحت شد و گفت: با چه مجوزی کسی را می‌کشید که تنها گناه وی این است، اعلام می‌کند الله سبحانه و تعالی پروردگار من است؟ این شخص فرستاده است و با برنامۀ روشن مرسل شده. اگر در رسالتش کاذب باشد، به ضرر خودش است و اگر صادق باشد، بنا به قول ایشان شماها دچار بلا و مصیبت خواهید شد. خداوند عاصیان تندرو و کذاب و بسیار دروغ‌گو را هدایت نمی‌کند.

يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَنْ يَنْصُرُنَا مِنْ بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءَنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ ﴿ ۲۹ ﴾ مؤمن آل فرعون به قومش گفت: قبول است امروز شما قدرت و حکومت روی زمین هستید، اگر خداوند متعال بلایی متوجه ما کند، چه کسی ما را نجات می‌دهد؟ فرعون گفت: پشیمان نیستم. نظر و برنامۀ من همان است که گفته‌ام. باید موسی را به قتل برسانم.

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ مِثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ ﴿ ۳۰ ﴾ فرد مؤمن مجدداً خطاب به قومش گفت: ای قوم؛ من می‌ترسم خداوند مصائب و بلایای اقوام گذشته را نصیب ما کند.

مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعِبَادِ ﴿ ۳۱ ﴾ من می ترسم به عذاب قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که بعدازاین اقوام آمده‌اند گرفتار شویم. مطمئناً خداوند به هیچ‌کسی ظلم نمی‌کند.

وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ ﴿ ۳۲ ﴾ ای قوم؛ من از روز سختی در قیامت می‌ترسم که افراد یکدیگر را صدا می‌زنند و کمک می‌طلبند و کسی به کمک آنها نخواهد آمد.

يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿ ۳۳ ﴾ مرادم به آن روز، روزی است که از خوف و ترس روی می‌گردانید و فرار می‌کنید و غیر از الله رب‌العالمین کسی نمی‌تواند شمارا نجات دهد و هرکسی را خداوند به خاطر اعمالش گمراه سازد، راهنما و راهبری نخواهد داشت.

وَلَقَدْ جَاءَكُمْ يُوسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِمَّا جَاءَكُمْ بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ مِنْ بَعْدِهِ رَسُولًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ ﴿ ۳۴ ﴾ پیش از موسی (ع)، یوسف (ع) با برنامه و دلایل روشن برای ارشاد مردم مصر مبعوث شد ولی کافران نسبت به برنامۀ ایشان شک و تردید داشتند. زمانی که یوسف از دنیا رفت، مخالفان رسالت رسولان گفتند: دیگر رسول دیگری مبعوث نخواهد شد. این‌چنین است کسانی که به دنبال حقیقت نیستند، خدا به قلب آن‌ها مهر ذلت می‌نهد.

الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ ﴿ ۳۵ ﴾ مراد کسانی هستند که بدون دلیل و برهان در برابر آیات الهی مجادله می‌کنند، این عمل و برخورد آنان باعث غضب و خشم عظیم خداوند و اهل ایمان خواهد شد. این‌چنین است برخورد خداوند با جبّاران و گمراهان.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ ﴿ ۳۶ ﴾ فرعون گفت: ای هامان برای من یک بنای مرتفعی بساز. امید است به‌جایی که در نظر دارم برسم.

أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ كَاذِبًا وَكَذَلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيلِ وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِي تَبَابٍ ﴿ ۳۷ ﴾ اسبابی فراهم کن تا به آسمان برسم و از خدای موسی اطلاع پیدا کنم. هرچند به گمانم موسی دروغ‌گو است ولی باز تحقیق در خصوص خدای موسی لازم است. فرعون از این عملش خیلی خوشحال و آن را مهم تلقی کرد چون از مسیر حق منحرف شده بود. بدون شک توطئۀ فرعون و همفکرانش نهایتش شکست و نابودی است.

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ ﴿ ۳۸ ﴾ مرد مؤمن آل فرعون برای چندمین بار خطاب به قومش گفت: ای قوم، از من پیروی کنید. شمارا به راه راست هدایت می‌کنم.

يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ ﴿ ۳۹ ﴾ مرد مؤمن ادامه داد، یا قوم من؛ این زندگی دنیایی متاع زودگذری است و آخرت و روز قیامت سرای همیشگی می‌باشد. قیامت را به دنیا معامله نکنید.

مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ ﴿ ۴۰ ﴾ هر کس عمل سوء و شیطانی انجام دهد در همان حد کیفر داده می‌شود. ولی هر کس عمل پسند و شایسته‌ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، به خاطر عمل شایسته‌ای که انجام داده، به بهشت وارد می‌شود و از سوی خداوند بهترین پاداش به آن‌ها داده می‌شود.

   *** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***

توضیح آیات ۲۱ و ۲۲ : خداوند متعال در این دو آیه مشرکین مکه را به سفر و دیدار آثار باقی‌مانده از قدرتمندان و حاکمان و کافران پیشین امر فرموده شاید بیدار شوند و بگویند: این‌ها بیش از ما قدرت داشتند و رفتند و بدون تردید ماهم خواهیم رفت. اقوام قبل از کافران مکه از حیث قدرت قوی‌تر بوده‌اند. پیامبرانی برای ارشاد آن‌ها فرستاده شد. مع‌هذا توجه نکردند و همگی نابود شدند و با عاقبت دردناکی از دنیا رفتند.

توضیح آیات ۲۳ تا ۳۳ : در این ۱۱ آیه خداوند متعال به بخشی از حیات و مبارزات حضرت موسی (ع) و مأموریت وی برای ارشاد اهل زور (فرعون)، اهل زر (قارون) و اهل تزویر (هامان) اشاره فرموده که چگونه فرعون و هامان و قارون در مقابل برنامۀ وی ایستادند و با تهدید به قتل و کشتار پیروان وی به میدان آمدند. در این میان یک نفر از عشیره و قوم فرعون که به رسالت حضرت موسی (ع) ایمان آورده و ایمان خود را کتمان کرده بود، هرلحظه می‌دید فضا و جو نسبت به حضرت موسی (ع) حساس‌تر می‌شود. تقیۀ خود را شکست و عقیدۀ خود را آشکار کرد و شروع به سرزنش و نصیحت آل فرعون نمود. این نصیحت از آیۀ ۲۸ تا ۳۳ ادامه دارد.

توضیح آیات ۳۴ و ۳۵ : سیر و مفاد این دو آیۀ درس از بحث حضرت موسی (ع) و مؤمن آل فرعون و تهدیدات فرعونیان خارج می‌شوند و مختصری از حیات حضرت یوسف (ع) را جلو کشیده که یوسف قبل از موسی در مصر مبعوث شده و کافران و مخالفان رسالت، با وی مخالفت کرده‌اند و به این نتیجه می‌رسیم در هر عصر و زمانی رسولی مبعوث شده، کافران عصر وی در مقابلش ایستاده‌اند و قطعاً کافران مکه نیز در مقابل حضرت خاتم می‌ایستند و از سنت پیشینیان خود پیروی می‌کنند. بدون تردید عاقبت کافران مکه همان عاقبت مخالفان حضرات موسی و یوسف است.

توضیح آیات ۳۶ و ۳۷ : این ۲ آیه استبداد و غرور و خودخواهی فرعون را نشان می‌دهد که به وزیر اهل تزویرش هامان دستور می‌دهد یک بنای مرتفع برای وی احداث کند تا به خیال خودش دستش به خدای موسی برسد.

توضیح آیات ۳۸ تا ۴۰ : در این ۳ آیه به بخشی از ارشاد و نصایح و دلسوزی مؤمن آل فرعون اشاره شده که مانند یک رسول و یک پیام­آور صادق و مخلص، دارد آل و اطرافیان فرعون را نصیحت و به آن‌ها هشدار می‌دهد دنبال نور باشند نه ظلمت.

 ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ

وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين

این مطلب را به اشتراک بگذارید

نوشتن دیدگاه

نام

تصویر امنیتی جدید