روز سه شنبه مورخ 16 / آبان /1391 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس يكصد و نود و هفتم تفسیر قرآن کریم (درس هفتم تفسیر سوره مبارکه انفال) با موضوع آیات 41 الي 44 ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است .
کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري
درس يكصد نود و هفتم
درس هفتم سوره مبارکه انفال آیات 41 الی 44
** موضوع درس **
1- بحث خمس
2- مروری کوتاه و اشارهای اجمالی به اوضاع مسلمانان در میدان بدر
3- ظهور و نشان دادن حکمت الهی در غزوه بدر
* ترجـــمه آيـــات *
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴿41﴾
ای مسلمانان بدانید اموال و غنیمت جنگی به پنج قسمت تقسیم می شود یک سهم آن متعلق به خدا و رسول است و در اختیار پیامبر اسلام است تا در هر کاری که صلاح بداند هزینه کند و به نزدیکان رسول خدا و ایتام و فقراء و مسافرین در راه مانده داده شود و اهل ایمان به آنچه اشاره شد و آنچه در یوم الفرقان نازل شده است ( قرآن کریم ) ایمان دارند و خداوند به همه چیز قادر و تواناست.
إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَىٰ وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ ۚ وَلَوْ تَوَاعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ ۙ وَلَٰكِنْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَيَحْيَىٰ مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ ۗ وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ﴿42﴾
به یاد آورید روز بدر را هنگامی که شما در قسمت پایین چشمه بدر اردو زده بودید و کفار در قسمت دورتر و بالاتر و به ظاهر آنها قوی¬تر بودند و وضعیت شما از نظر عده و عده متناسب نبود اگر فرمان و میعادی برای نبرد تعیین می شد شما از حضور تخلف می¬کردید ولی خداوند محل اردوگاه شما را به حکمت خود تغییر داد و هرکاری را که در نظر داشت به انجام رسانید و شما را در مقابل هم قرار داد و نتیجه این شد آنانکه باید هلاک می شدند هلاک شدند و آنانکه باید زنده بمانند زنده ماندند و تمامی کارهای خداوند از روی برنامه و حکمت بود و به تحقیق خداوند شنوا و داناست.
إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا ۖ وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ ۗ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ﴿43﴾
و از نعمت¬های الهی است که خداوند متعال بر تو ای محمد ارزانی فرموده که در خواب نیروی کفر را که در بدر برای جنگ آمده بودند خیلی کم و اندک به شما نشان دادیم و اگر فراوان نشان می دادیم شما سست می شدید و با هم اختلاف می¬کردید و لکن خداوند شما را از دست این افراد محفوظ کرد و سالم ماندید .
وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَيُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا ۗ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ﴿44﴾
به یاد آورید روزی را که در بدر در برابر کفار قرار گرفته بودید و خداوند لشکر کفار را به شما قلیل و کم نشان داد و این امر سبب تشویق شما گردید و شما را از نظر آنها کم و اندک نشان دادیم تا زمینه معرکه فراهم شود و خداوند برنامه خود را اجرا نماید که همانا شکست کافران مغرور بود که عملی شد و در نهایت همه شما به سوی خداوند برخواهید گشت .
** توضيح و تفسير آيات **
توضیح آیه 41 : در اول سوره انفال به موضوع انفال اشاره شد در آیه 41 موضوع غنیمت جنگی مورد اشاره قرار گرفته است. در این آیه خداوند متعال به مسلمانان اعلام فرموده است یک پنجم غنیمت جنگی مربوط به خدا و رسول خداست و در اختیار پیامبر اسلام است که آن را در بین 5 صنف هزینه کند سهم اول برای مصالح عمومی جامعه ، سهم دوم برای اهل بیت و بنی هاشم و بنی عبدالمطلب ، سهم سوم برای هزینه ایتام ، سهم چهارم برای فقراء و مساکین جامعه و سهم پنجم از مقدار خمس به مسافران در راه مانده و گرفتار داده می شود و بقیه چهار پنجم باقیمانده غنیمت مربوط به غزات و اهل جبهه و جهاد است و این یک قانون شرعی و فقهی است.
توضیح آیه42 : : در این آیه خداوند متعال به یکی دیگر از رحمت و شفقت خود در حق اصحاب بدر اشاره کرده است و می فرماید : در انتخاب محل اردوگاه محل را اشتباه انتخاب کرده بودید لذا خداوند شما را وادار کرد و موضع را تغییر دادید و این امر باعث پیروزی شما گردید
توضیح آیه 43: : در این آیه خداوند متعال به یک امر مهم و یک امداد معنوی و غیبی اشاره فرموده که بدون توضیح الهی درک آن برای انسان خیلی مشکل است . خداوند متعال می فرماید: ای محمد شما را به خواب بردیم و در خواب نیروی کفر را اندک و ضعیف و بی قدرت نشان دادیم تا روحیه شما قوی گردد.
توضیح آیه 44 : در این آیه به قسمت دیگر و نوع دیگری از امداد غیبی و لطف و کرم بی حد الهی اشاره شده است . خداوند متعال می فرماید : من از دیدگاه شما لشکر کافران را اندک و قلیل نشان دادم تا امید و همت شما در برابر آنها افزون گشته و شما را هم از نظر آنها کم و اندک نشان دادیم تا آنها مطمئن شوند که شما در مقابل آنها قدرت مقاومت نخواهید داشت و هر دو گروه را نسبت به یک معرکه رو در رو تشویق کردیم . انگیزه و فلسفه و حکمت این امر این بود که زمینه درگیری فراهم شود تا بینی لشکریان مغرور کفر را به زمین بمالیم و موضوع برای آینده درس و عبرت گردد و در تاریخ ثبت شود که جمعی کم ولی با ایمان می توانند لشکر قوی کفر را شکست دهند اگر یاری خداوند همراه آنها باشد.
**** نکات و نتایج درس ****
1- انفال و غنیمت و فیء سه واژه فقهی هستنــد به جهت آگاهی دوستان به معنی لغوی و شرعی این کلمات اشاره می کنم :
* انفال جمع نفل است. نفل در لغت به معنی منفعت ، خیر و فایده است و در اصطلاح فقهی به چیزی گفته میشود که بدون زحمت و مشقت نصیب انسان گردد
* غنیمت در لغت به معنی فرصت است و در اصطلاح به وسائل کشف و جمع آوری شده جنگی گفته می شود.
* فیء در لغت به معنی سایه است و در فقه به چیزی گفته میشود که از کفار به دست می آید
مفهوم این سه واژه خیلی به هم نزدیک و تنها در بعضی موارد متفاوت هستند.
2- خمس به معنی یک پنجم است . و هر آنچه از کفار گرفته میشود حسبالامر آیه 41 فوق الاشاره خمس آن در اختیار رسول گرامی اسلام و جانشینان وی قرار میگیرد تا آن را بین 5 صنف و گروه تقسیم و توزیع نمایند به شرح آتی :
1) مصالح عمومی 2) نزدیکان رسول خدا 3) ایتام 4) فقراء 5) مسافرین در راه مانده . مقدار چهار پنجم باقیمانده آن در بین نیروهای جبهه و جهاد و مجاهدین و غزات تقسیم می شود ( به شرحی که در فقه مذکور است )
3- یوم الفرقان ، فرقان یعنی جدا شدن و جدا کردن حق از باطل . یکی از نامهای قرآن کریم فرقان است که به وسیله قرآن حق از باطل جدا میشود . یوم الفرقان روز درگیری و پیروزی سپاه اسلام و لشکر کفر در بدر است که در آن روز حق بر باطل پیروز شد.
یوم الفرقان به روز نزول قرآن هم اطلاق میشود و به قول امام شافعی(ره ) یوم الفرقان روز نزول قرآن یعنی 17 رمضان است که هم سپاه اسلام در بدر پیروز شده و هم قرآن نازل شده است .
4- در آیات 42 و 43 و 44 خداوند متعال به سه مسئله مهم اشاره فرموده است اگر با دقت به این سه مسئله نگاهی داشته باشیم به عمق قدرت و حکمت خداوند پی خواهیم برد . این سه مسئله و موضوع عبارتند از :
1) نشان دادن لشکر کفر در خواب به صورت اندک و قلیل به پیامبر اسلام (ص) 2) جلوه دادن و اندک شمردن لشکر کفر از سوی رسول خدا و یارانش 3) اندک شمردن سپاه مسلمانان در جلو چشم کفار تا در روحیه مسلمانان واهمه و ضعفی ایجاد نشود و کفار حرب و جنگ مسلمانان را ساده تلقی کنند و در این گیرو دار خداوند برنامه خود را عملی نمود و جبهه و لشکر مغرور کفر را با دستان سپاهیان توحید مغلوب فرمود .
این سه امر، مهم ، دقیق و قابل تامل هستند و در یک جمله هرگاه خداوند بخواهد کاری را انجام دهد زمینه آن را سهل و آسان فراهم میکند . « و اذا قضی اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا »
« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .