روز سه شنبه مورخ 6/ اسفند /1392در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و پنجاهم تفسیر قرآن کریم (درس دوم تفسیر سوره مبارکه رعد) با موضوع آیات 12 الي 24 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

کــلاس تفسیـــر قــرآن کــــریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــــادري

درس دویست و پنجاهم

درس دوم سوره مبارکه رعد آیات 12 الی 24

** موضوع درس **

1- اشاره به بعضی دیگر از آیات و نشانه های خالق آسمان و زمین

2- توبیخ و سرزنش مشرکان و مخالفان

3- بیان و ذکر آینده صادقین و مومنین خداپرست و نهایت مخالفان و مشرکان

* ترجـــمه آيـــات *

هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ﴿12﴾

او( خدایی) است که برق را در برابر چشمان شما ظاهر و آشکار می نماید تا در درون شما بیم و امید را ظاهر نماید و اوست که ابرها را ایجاد میکند که بار سنگین باران را به دوش میکشند.

وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَنْ يَشَاءُ وَهُمْ يُجَادِلُونَ فِي اللَّهِ وَهُوَ شَدِيدُ الْمِحَالِ﴿13﴾

و رعد خداوند را ستایش و فرشتگان از بیم او را تسبیح گویند. خداوند به زمین صاعقه روانه میکند و هرکسی را اراده کند صاعقه را نصیب او خواهد کرد با این همه ، هنوز کافران در وجود و قدرت و عظمت خداوند جدال میکنند در حالیکه خداوند سخت گیر و قوی و با قدرت است.

لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ ۖ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لَا يَسْتَجِيبُونَ لَهُمْ بِشَيْءٍ إِلَّا كَبَاسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى الْمَاءِ لِيَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَالِغِهِ ۚ وَمَا دُعَاءُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ﴿14﴾

دعوت حق و برنامه صحیح و منهج درست از آن خداست و کسانی که غیر خدا را عبادت می کنند و در عبادات و دعاهای خود غیر خدا را مخاطب قرار میدهند آنها را اجابت نمیکنند و مثل آنها که از غیر خدا طلب می کنند مانند کسی است دستان خود را از دور به سوی آبی دراز کند که آب را به دهانش برساند اما به آن نرسد ، عبادات و طلب کافران از غیر خدا ، جز گمراهی نتیجه دیگری غیر از گمراهی ندارد.

وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَظِلَالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ ﴿15﴾

و آنچه از مخلوقات در آسمان و زمین هستند با رغبت و یا کراهت حتی سایه های آنها در صبح و شام برای خداوند سجده می کنند و به عبارت رساتر همه موجودات و صاحبان عقل و فکر و خرد و البته موجودات زنده در برابر عظمت پروردگارشان خضوع و تعظیم می نمایند.

قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ ۚ قُلْ أَفَاتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ لَا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ نَفْعًا وَلَا ضَرًّا ۚ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ ۗ أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ خَلَقُوا كَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِمْ ۚ قُلِ اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ﴿16﴾

بگو(ای محمد) پروردگار آسمانها و زمین کیست؟ بگو( خودت جواب بده) خدا خالق آسمانها و زمین است و بگو به مشرکان پس چرا غیر از خدا را پرستش و اولیاء خود قرار می دهید؟ در حالیکه معبودهای شما هیچ قدرت و نفعی ندارند و نمی توانند به کسی نفع و ضرری برسانند! باز به آنان بفرما آیا نابینا و بینا یکسانند؟ آیا تاریکی و روشنائی یکی هستند؟ چرا مشرکان برای خدا شریک قائل اند آیا شریکان خداوند می توانند مانند خداوند خلق و ایجاد کنند؟( هرگز معهذا مشرکان دچار اشتباه اند) در نتیجه به آنان اعلام کن الله خالق همه مخلوقات است و او خدای واحد و مقتدر است.

أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَابِيًا ۚ وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ ۚ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً ۖ وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ﴿17﴾

خداوند از آسمان باران نازل می کند و از هر دره ای به اندازه گنجایش آن سیلابی روان میشود سپس روی سیل کفی ایجاد می گردد و همچنین مانند بعضی از زیورآلات که در برابر آتش در آن کفی ظاهر می شود( سپس کف ها محو و اصل آب و طلا و زیورآلات اصلی می مانند) درست حق و باطل مانند این سیل و طلا آلات هستند بدون تردید باطل هم محو و نابود میشود و حق که برای مردم مفید است می ماند این چنین است بیان امثال الهی به جهت اقناع مردم مخالف و معاند.

لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَىٰ ۚ وَالَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ سُوءُ الْحِسَابِ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ الْمِهَادُ﴿18﴾

ذکر این همه دلایل به جهت دلسوزی برای بنی آدم است هرکسی دعوت خدا و رسولان را بپذیرد از سوی خداوند برای او پاداش نیکی در نظر گرفته شده و اما کسانیکه حاضر به قبول این دعوت نباشند و به دعوت حق لبیک نگویند اگر هر آنچه در آسمانها و زمین است مال آنها باشد و آنرا فدیه خود بدهند خداوند از آنان قبول نخواهد کرد و آینده آنها تاریک و حساب آنها بدحسابی و جایگاه آنها دوزخ است و این عقاب چه بد جایگاهی است.

أَفَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَىٰ ۚ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ﴿19﴾

آیا جایگاه کسانی که قرآن را قبول و آنچه از جانب خداوند نازل شده است حق می دانند مانند کسانی است که در برابر حق کور و کراند؟ و آیا این دو یکی هستند؟ خیر. البته این نکته را اهل خرد و عقل درک می کنند.

الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ﴿20﴾

اهل عقل و خرد کسانی هستند که پیرو حق اند و به عهد و پیمانی که با خدا خود بسته اند ثابت قدم و در زندگی عهد شکن نیستند.

وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ﴿21﴾

آنها کسانی هستند که به دستورات الهی عمل می کنند و به آنچه خداوند امر به پیوستن آن فرموده می پیوندند و از خالق و خدای خود می ترسند.

وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ﴿22﴾

و کسانی هستند که به خاطر خداوند صبر را پیشه و نمازها را اقامه و از آنچه خداوند به آنان داده است انفاق و احسان میکنند به صورت سری و آشکار ، و بدی را با نیکی جبران میکنند این افراد در آخرت ثواب و سرای خاص الهی از آن آنان است.

جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ ۖ وَالْمَلَائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بَابٍ﴿23﴾

آن سرای خاص «جنات عدن» و بهشت جاودانی است که افراد مورد اشاره با استقبال فرشتگان الهی از درهای مختلف وارد می شوند.

سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ ۚ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ﴿24﴾

اولوالالباب در برابر اعمال نیکشان که مستحق دخول بهشت شده اند در لحظه ورود به بهشت ، فرشتگان به آنان میگویند: « سلام علیکم» سلام بر شماها به خاطر آن صبری که در همه مراحل زندگی داشته اید خوش آمدید، بفرمایید در بهترین سرا و منزل استراحت کنید.

** توضيــح آیـــات درس **

توضیح آیات 12 الی 15 : خداوند متعال در این چهار آیه به قسمت دیگری از آیات و نشانه هایی که دلالت بر وجود خالق ، ناظم و پروردگار آسمان و زمین دارند ، اشاره فرموده است ؛ از جمله در آیه 12 میفرماید: او خدایی است که در اثر برخورد ابرها ، برق را ایجاد و به شما نشان میدهد، جمعی با دیدن آن دچار بیم و ترس می شوند و جمعی دچار امید و خوشحالی و باز میفرماید: او خدایی است که ابرهای سنگین و حامل باران و برف را ایجاد میکند.

در آیه 13 میفرماید: رعد حمدش میکند و ملائکه از قدرت و عظمتش بیم و ترس دارند او خدایی است که صاعقه را ایجاد و برای زمین می فرستد که بعضی از افراد در اثر آن دچار برق گرفتگی می شوند. با این وصف مشرکان باز هم در باره خداوند بحث و جدال دارند ، خداوند همه مردم را به اسلام دعوت میکنــــد او صاحب قدرت و عذاب است. و در آیه 14 میفرماید: دعوت حق و برنامه پاک و خالص از آن اوست کسانی که غیر این معبود حق را پرستش میکنند از معبودان ناحق خود جوابی نخواهند گرفت و مَثَل آنها مانند کسی است که از فاصله دوری بخواهد با دستانش آبی بگیرد و دستانش به آب نرسند وضع عبادت و دعای کافران مانند این فرد است که هرگز به مقصد نمی رسند. در نتیجه میفرماید : هر آنچه از موجودات در آسمانها و زمین هست و حتی سایه آنها از روی اطاعت و یا اکراه و جبر در صبح و شام برای خدا سجده و خضوع میکنند و تسلیم عظمت خداوند هستند.

توضیح آیه 16 : این آیه یک نوع نتیجه از آیات قبل است که در آنها خداوند متعال به چندین نشانه و آیات در جهت شناخت خداوند اشاره فرموده و در این آیه به پیامبر اسلام(ص) امر میکند به مشرکان بفرما پروردگار آسمان و زمین کیست؟ و شخصاً قبل از جواب آنها خود بفرما پروردگار آنها الله رب العالمین است و سپس بفرما: پس چرا بت را پرستش می­کنید؟ و چرا درک نمی­کنید؟ چرا بینا و نابینا و نور و ظلمت را از هم تشخیص نمیدهید؟ بیدار شوید اشتباه میکنید فقط الله خالق و معبود بر حق است.

توضیح آیه 17 : در این آیه خداوند متعال مقایسه فرموده است بین« باران و حق و کف و باطل» و در این خصوص میفرماید: باران که می بارد سیلاب فراهم می شود و شاهد ایجاد کف روی سیلاب هستیم بعد از مدتی کف محو می شود و آب پاک برای مردم می ماند حق و باطل هم این چنین است احتمالاً باطل مدتی سیمای حق را بپوشاند ولی لاجرم باطل محو خواهد شد و حق برای نفع و سعادت مردم می ماند.

توضیح آیه 18 : در این آیه خداوند متعال به پاداش و ثواب و نتیجه اعمال پیروان حق اشاره فرموده و به مخالفان هشدار داده است اگر تمامی موجودات و امکانات زمین از آن کفار باشد و آنرا وسیله پارتی و نجات خود قرار دهند قطعاً خداوند از آنها قبول نخواهد کرد و مصیر نهائی آنها دوزخ است.

توضیح آیات 19 تا 24 : در این 5 آیه خداوند متعال به صفات اهل ایمان و تقوی و خرد و بصیرت و اولولالباب اشاره فرموده و توضیح داده شده است اهل ایمان و تقوی و خِرَد ، با افراد بی ایمان و فاقد درک و شعور در یک مرتبه نیستند آنانکه اهل ایمان و وفا و صبر و اهل نماز و انفاق و احسان هستند و در آشکار و نهان در خدمت خالق و خلق اند و اشتباهات خود را با عمل نیک خود جبران می کنند آینده مهم و ارزشمندی دارند و خود و اهل بیت صالح خود وارد بهشت جاویدان می شوند و فرشتگان مامور ، با سلام و آفرین از آنان استقبال خواهند کرد و به آنان می گویند:« سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ».

**** نکــات و نتــایــج درس ****

1- معمولاً نامگذاری سوره ها را پیامبر اسلام(ص) تعیین میکرد و نام این سوره را با استفاده از کلمه «رعد» به نام « سوره رعد » نامگذاری کرده است. با توجه به طرح و ذکر رعد و برق و صاعقه در درس امروز لازم است به معنا و مفهوم رعد، برق و صاعقه به جهت اطلاع دوستان عزیز اشاره داشته باشیم. 1) رعد یعنی صدا و غُرِّش 2) برق یعنی درخشندگی و روشنائی 3) صاعقه یعنی آتش و گرمای سوزنده.

2- در خصوص علّت ایجاد رعد و برق و صاعقه آنچه مسلَّم است زمانی دو قطعه ابر منفی و مثبت با هم اصطکاک و برخورد نمایند برق ایجاد میشود و از برخورد آنها صدایی تولید که آنرا رعد گویند. هرکدام از شماها در وقت به هم خوردن دو سر سیم مثبت و منفی هم برق را مشاهده کرده اید و هم رعد را، البته در حدِّ پایین تری. و هرگاه ابر و زمین با هم برخورد کنند صاعقه ایجاد می شود و چون یک طرف این برخورد زمین و طرف دیگر ابر است. اثرات صاعقه در زمین خیلی خطرناک و بعضاً خسارت و زیان به بار میآورد. ما صدای رعد را حسب فرموده قرآن ذکر و تسبیح الهی میدانیم.

3- خداوند متعال در آیه 15 میفرماید: آنچه در آسمان و زمین است میلاً و کرهاً و رغبتاً و جبراً برای خداوند سجده میکنند . معنای سجده برای انسانهای موحِّد، ملائکه و جن همان سجده است و برای بقیه موجودات و یا انسانهای غیر موحِّد به معنای خضوع و تسلیم است.

4- خداوند متعال در آیه 19 از اولولالباب به معنی صاحبان فکر و اندیشه تجلیل کرده و 9 صفـــت بارز را برای اولولالباب بیان فرموده است از جمله 1-اهل وفا هستند2- پایبند به عهد و پیمان و رعایت حقوق دیگران­اند 3-صله رحم را به جای میآورند 4- از خداوند میترسند 5- از حساب روز آخرت و عذاب الهی بیم و ترس دارند 6- اهل صبر و مقاومت هستند7- اهل نماز اند8- اهل انفاق و احسان اند 9- بدی را به نیکی جبران میکنند. هر کس دارای چنین صفاتی باشد اهل بهشت جاویدان است که همراه پدران و همسران و اولاد نیکوکار خود به آن بهشت جاوید وارد میشوند

5- قابل ذکر است در لحظه ورود این بهشتیان(اولولالباب) به بهشت، ملائکه الرحمن از آنان استقبال میکنند و از بین 9 صفت فوق الاشاره ، با صفت صابرین آنها را مورد اکرام و احترام قرار میدهند چون صبر نردبان و درب ورودی توفیق برای همه صفات نیک است.

6- در حدیثی از پیامبر اسلام(ص) روایت شده است هرکس در زمان شنیدن صدای رعد بگوید و بخواند:« سُبحانَ الَّذي يُسبِّحُ الرَّعدُ بِحَمدِه والملائكةُ مِن خيِفَته ِوهُوَ عَلى كُلِّ شَيءٍ قَدِيرٌ» خداوند او را از صاعقه محفوظ خواهد کرد. معنی حدیث این است.( پاک و منزهی برای آن خدایی که رعد او را تسبیح می گوید و ملائکه از ترس به حمد و تسبیح او مشغول هستند)

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »

این مطلب را به اشتراک بگذارید

نوشتن دیدگاه

نام

تصویر امنیتی جدید